«Μικρασία: Όσο σε θυμάμαι, ζεις»

1.922 παιδιά και νέοι χόρεψαν και τραγούδησαν για την αγιασμένη Ιωνία

Το γεγονός

Στις 8 Οκτωβρίου, στο Παναθηναϊκό Στάδιο, πραγματοποιήθηκε η κεντρική εκδήλωση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για την επέτειο των 100 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή. Την εκδήλωση οργάνωσε η Συνοδική Υποεπιτροπή Καλλιτεχνικών Εκδηλώσεων. Συμμετείχαν πάνω από 1.922 παιδιά και νέοι από 35 Μητροπόλεις της πατρίδας μας με χορωδιακά και χορευτικά συγκροτήματα. Συνέπραξαν 2 ορχηστρικά σύνολα: η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ με μαέστρο τον Γιώργο Αραβίδη και η Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με μαέστρο τον Γιώργο Δεμελή. Σολίστ ήταν ο Δημήτρης Μπάσης, η Αρετή Κετιμέ, η Σοφία Μάνου και ο Κωνσταντίνος Βελιώτης. Ανάμεσα στα τραγούδια, διαβάστηκαν κείμενα μνήμης και νοσταλγίας από τον Θανάση Βισκαδουράκη. Την εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε με συνδιοργανωτή την Περιφέρεια Αττικής και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, παρακολούθησαν 16.000 περίπου θεατές.

Το σκεπτικό της εκδήλωσης

Για τους οργανωτές, κύριος στόχος δεν υπήρξε απλώς η ανάμνηση ενός τραγικού γεγονότος και πολύ περισσότερο η δημιουργία μιας ατμόσφαιρας μικρασιάτικου γλεντιού εξ αφορμής μιας σφαγής, αλλά η ανάδειξη των διαχρονικών αξιών και του ήθους του Ελληνισμού της Ιωνίας, η αρχοντιά η καλαισθησία, το μεράκι, η ευσέβεια και η αισιοδοξία, χαρακτηριστικά τα οποία συνετέλεσαν ώστε οι πρόσφυγες να ριζώσουν στη νέα τους πατρίδα, να προκόψουν και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της μεταπολεμικής Ελλάδας.

Όσο βαρύνουσας σημασίας και αν είναι αυτή η τραγική επέτειος, δεν παύει να είναι μόνο η αφορμή. Ύψιστο και τελικό ζητούμενο κάθε δραστηριότητας την οποία διοργανώνει η Eκκλησία δεν μπορεί παρά να είναι η εκκλησιαστικότητα, δηλαδή η σύναξη των πιστών, η συνείδηση ένταξης σε ένα σώμα, η συγκρότηση κοινότητας στηριγμένης σε αξίες και οράματα εντελώς διαφορετικά από εκείνα του κόσμου, για ενίσχυση των δεσμών κάθε προσώπου με το πρόσωπο του Χριστού. Την ευρύτερη αυτή προοπτική θέλησαν οι οργανωτές να προσδώσουν στην εκδήλωση αυτή, επιδιώκοντας να μεταδώσουν πρώτα στα παιδιά και τους νέους που συμμετείχαν και κατόπιν σε όλο το ακροατήριο, βαθύτερα μηνύματα, που δεν αφορούν μόνο το παρελθόν αλλά το παρόν και το μέλλον: την διαρκή σύγκρουση του πολιτισμού με την κτηνωδία, την αντοχή και την καρτερία που χαρακτηρίζουν τις ψυχές εκείνων που στηρίζουν την ελπίδα τους στο Θεό, την κεφαλαιώδη σημασία της ιστορικής μνήμης για κάθε λαό που θέλει να πορευτεί στο μέλλον με ισχυρή εθνική, πολιτιστική και πνευματική ταυτότητα, καθώς  και με στέρεα οράματα.

Ο ρόλος της τέχνης στην κατήχηση και στην εμπέδωση της εκκλησιαστικότητας στους νέους ανθρώπους.

Η σημερινή πραγματικότητα επιβεβαιώνει την διαχρονική προσπάθεια της εκκλησίας να μεταβάλλει την τέχνη σε φορέα μετάδοσης βασικών δογματικών αληθειών αλλά και εκκλησιαστικότητας. Σε καιρούς διάσπασης και απομόνωσης των νέων παιδιών λόγω και της εξαρτήσής τους από την οθόνη, η καλλιτεχνία, ιδιαίτερα με τη μορφή του χορού και της χορωδιακής μουσικής, διατηρεί ακέραια την δύναμη της να συνενώνει νεανικές ψυχές, να τις κάνει να μοιράζονται κοινούς στόχους και να εμπνέονται από αξίες και ιδανικά. Η επιβεβαίωση βρίσκεται ενώπιόν μας: Όσο κι αν προσπαθήσει κανείς, δεν θα βρει άλλον τρόπο να συνενώσει επί τω αυτώ 2000 νεανικές ψυχές, παρά μόνον μέσω μιας μεγάλης καλλιτεχνικής εκδήλωσης όπως αυτή που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες στο Καλλιμάρμαρο. Η εκδήλωση αυτή, νοηματοδοτημένη από τα ιδανικά της πίστης και της πατρίδας, έδωσε σε πάνω από 60 καλλιτεχνικά συγκροτήματα από όλη την Ελλάδα, στόχο και όραμα ώστε να εντείνουν τις προσπάθειές του και να ενισχύσουν τους δεσμούς των μελών τους, μέσω μιας εννεάμηνης προετοιμασίας εν όψει ενός γεγονότος, το οποίον είναι βέβαιον ότι θα παραμείνει για πάντα στη μνήμη τους.

Η ιδιαιτερότητα των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων της Εκκλησίας

Η φετινή χρονιά, όχι μόνο λόγω της επετείου αλλά και λόγω του διετούς εγκλεισμού εξαιτίας του κορωνοϊού, ήταν πλημμυρισμένη από εκδηλώσεις. Όμως, η εκδήλωση αυτή ήταν όντως μοναδική, διότι η Εκκλησία παρά τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες της, ήταν και θα παραμείνει για πάντα ικανή να νοηματοδοτεί με τον λόγο της και την πνευματικότητά της τις εκδηλώσεις της. Η δυνατότητα αυτή αποτελεί όπλο ακαταμάχητο απέναντι στη ρηχότητα την διάσπαση και τους άπειρους πνευματικούς κινδύνους των καιρών μας. Η τέχνη, η εμπνευσμένη από τις διδαχές και την διδασκαλία της μπορεί να αποτελέσει ακατανίκητο ανάχωμα απέναντι στις δοκιμασίες των καιρών, ιδιαίτερα όσον αφορά τους νέους μας.

Ο καίριος ρόλος της εμπνευσμένης ηγεσίας

Όσο και αν υπάρχει διάθεση, όσο και αν υπάρχει ικανότητα, η πραγματοποίηση τέτοιου είδους εκδηλώσεων δεν μπορεί παρά να στηριχθεί στο όραμα και στην υποστήριξη του εμπνευσμένου ηγέτη. Σε περιόδους όπως η δική μας, απ΄ όπου λείπει τραγικά η εμπνευσμένη ηγεσία, οι διοργανωτές της εκδήλωσης αυτής βρήκαν υποστήριξη στα πρόσωπα των Ιεραρχών της Ιεράς Συνόδου, στο πρόσωπο του Αρχιγραμματέως της και ιδιαίτερα στο πρόσωπο του Προέδρου της. Η εκδήλωση αυτή μπορεί να αποτελέσει παράγοντα ενθάρρυνσης των ηγετών της ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ώστε να θέσουν σε πρώτη προτεραιότητα την ενίσχυση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Ενώπιόν τους βρίσκεται η απτή απόδειξη πως, με συντονισμένες προσπάθειες και συστηματική συνεργασία, η Εκκλησία μπορεί να βρει σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις τρόπους ενίσχυσης των δεσμών ιδιαίτερα των νέων μελών της, αλλά και τρόπους αποτελεσματικότερης μαρτυρίας προς το σύγχρονο κόσμο. Σε κάθε περίπτωση, η ηγεσία της Εκκλησίας μας είτε σε επίπεδο Μητροπόλεων, είτε σε επίπεδο Ιεράς Συνόδου είναι βέβαιον πως σε κάθε πρωτοβουλία ενίσχυσης καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων θα δει πολλαπλάσιους καρπούς.

Συνεργασία με επώνυμους καλλιτέχνες, φορείς και χορηγούς

Στην εκδήλωση αυτή, οι επώνυμοι καλλιτέχνες βρίσκονταν σε δεύτερο πλάνο. Αληθινοί πρωταγωνιστές υπήρξαν τα παιδιά και οι νέοι. Είναι βέβαιον πως η απήχηση της εκδηλώσεως δεν θα υφίστατο καμία ουσιώδη μείωση με λιγότερο γνωστούς καλλιτέχνες. Με λίγη προσπάθεια και συντονισμό η Εκκλησία είναι σε θέση να φτάσει στο σημείο όχι να ζητά τους επώνυμους αλλά οι επώνυμοι να αποζητούν τη συνεργασία μαζί της. Το ίδιο ισχύει και για τους θεσμούς όπως στην προκειμένη περίπτωση υπήρξε η ΕΡΤ, η οποία προσέφερε την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής. Η προθυμία του συγκεκριμένου φορέα δεν ήταν ούτε τυχαία ούτε περιστασιακή. Έχει καλλιεργηθεί κατά την τελευταία 20 χρόνια κατά τα οποία η Εκκλησία απέδειξε ότι μπορεί να διοργανώσει εκδηλώσεις υψηλότατου καλλιτεχνικού επιπέδου όντας απολύτως αξιόπιστη στις συμφωνίες και τις συνεργασίες της. Αυτό μπορεί ακόμη περισσότερο να ενισχυθεί εάν η Ιερά Σύνοδος εν συνόλω προσπαθήσει να εξασφαλίσει ιδίους πόρους ώστε να διοργανώνει ανάλογες εκδηλώσεις, χωρίς την τόσο μεγάλη εξάρτηση από χορηγούς.

Ως επίλογος

Η εκδήλωση της 8ης Οκτωβρίου 2022 το Καλλιμάρμαρο απέστειλε ένα ισχυρό μήνυμα, τόσο προς τους «εντός», όσο και προς τους «εκτός» Εκκλησίας. Για τους πρώτους, απετέλεσε ενθάρρυνση για ανάληψη νέων πρωτοβουλιών όσον αφορά καλλιτεχνικές εκδηλώσεις μεγάλου εύρους σε μεγάλους χώρους. Για τους δεύτερους, απετέλεσε απόδειξη της ικανότητάς της να αναλαμβάνει και να υλοποιεί μεγάλες παραγωγές με βαθύ περιεχόμενο. Ευχή και προσευχή των διοργανωτών της εκδηλώσεως είναι, ο κόπος που καταναλώθηκε να αποτελέσει τη βάση και την έναρξη ενός νέου κύκλου καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων σε πανελλήνιο επίπεδο, κάτι που έχει ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε η νεολαία της πατρίδας μας.