1ον Δεῦτε ἀγαλλιασώμεθα τῷ Κυρίῳ, τὸ παρὸν μυστήριον ἐκδιηγούμενοι,
τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ διαλέλυται,
ἡ φλογίνη ῥομφαία τὰ νῶτα δίδωσι,
καὶ τὰ Χερουβίμ παραχωρεῖ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς,
κἀγὼ τοῦ παραδείσου τῆς τρυφῆς μεταλαμβάνω,
οὗ προεξεβλήθην διὰ τῆς παρακοῆς.
Ἡ γὰρ ἀπαράλλακτος εἰκὼν τοῦ Πατρός, ὁ χαρακτήρ τῆς ἀϊδιότητος αὐτοῦ, μορφὴν
δούλου λαμβάνει, ἐξ ἀπειρογάμου Μητρὸς προελθών,
οὐ τροπὴν ὑπομείνας· ὃ γὰρ ἦν διέμεινε, Θεὸς ὢν ἀληθινός·
καὶ ὃ οὐκ ἦν προσέλαβεν, ἄνθρωπος γενόμενος διὰ φιλανθρωπίαν·
αὐτῷ βοήσωμεν· ὁ τεχθεὶς ἐκ Παρθένου Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς.
Σχολιασμός
Δεῦτε ἀγαλλιασώμεθα τῷ Κυρίῳ, τὸ παρὸν μυστήριον ἐκδιηγούμενοι,
Ο υμνογράφος μας προτρέπει να χαρούμε, κανοντας λόγο για το μυστήριο που συντελείται στην παρούσα εορτή. Ποιο είναι αυτό το μυστήριο, μας το περιγράφει παρακάτω:
τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ διαλέλυται,
ἡ φλογίνη ῥομφαία τὰ νῶτα δίδωσι,
καὶ τὰ Χερουβίμ παραχωρεῖ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς,
Το μεσότοιχο «που υψώθηκε ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο με την προπατορική αμαρτία», όπως αναφέρει ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως στην Ιερά του Κατήχηση, και έφραζε τον δρόμο του ανθρώπου προς τον Θεό, αυτό έχει τώρα διαλυθεί.
ἡ φλογίνη ῥομφαία που κρατούσε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και με την οποία φύλαγε τον Παράδεισο μετά τον διωγμό των Πρωτοπλάστων γυρίζει τα νώτα, για να αφήσει ελεύθερη την είσοδο στον Παράδεισο.
καὶ τὰ Χερουβίμ κάνουν τώρα την παραχώρηση στον άνθρωπο να φάει από το ξύλο της ζωής, τον Χριστό, και να αποκτήσει και πάλι ζωή.
κἀγὼ τοῦ παραδείσου τῆς τρυφῆς μεταλαμβάνω,
οὗ προεξεβλήθην διὰ τῆς παρακοῆς.
Η πύλη του Παραδείσου άνοιξε και ο άνθρωπος απολαμβάνει και πάλι την τρυφή του Παραδείσου, από τον οποίο διώχτηκε λόγω της παρακοής. Ο ποιητής μιλάει προσωπικά και επομένως είναι προσωπική του υπόθεση παράλληλα όμως είναι και πανανθρώπινη, από τη στιγμή που κάθε άνθρωπος έχει αυτήν την δυνατότητα.
Ἡ γὰρ ἀπαράλλακτος εἰκὼν τοῦ Πατρός, ὁ χαρακτήρ τῆς ἀϊδιότητος αὐτοῦ, μορφὴν δούλου λαμβάνει, ἐξ ἀπειρογάμου Μητρὸς προελθών,
Πού οφείλονται όλα αυτά; Στη γέννηση του Χριστού, ο οποίος αν και είναι απαράλλακτη εικόνα του Θεού Πατρός, αν και είναι συναΐδιος του Θεού, παίρνει μορφή δούλου, δηλαδή ανθρώπου, προερχόμενος από μια Μητέρα που δεν είχε την πείρα του γάμου.
οὐ τροπὴν ὑπομείνας· ὃ γὰρ ἦν διέμεινε, Θεὸς ὢν ἀληθινός·
καὶ ὃ οὐκ ἦν προσέλαβεν, ἄνθρωπος γενόμενος διὰ φιλανθρωπίαν·
Αυτή η ενσάρκωση του Χριστού έγινε χωρίς να υποστεί καμιά αλλοίωση η θεϊκή του φύση, γιατί αυτό που ήταν, παρέμεινε και πάλι το ίδιο, δηλαδή Θεός, αφού πρόκειται για ένα αληθινό κι όχι ψεύτικο Θεό. Κι αυτό που δεν είχε, δηλαδή την ανθρώπινη φύση, το πήρε, κι έτσι έγινε άνθρωπος από απέραντη αγάπη προς τον άνθρωπο.
αὐτῷ βοήσωμεν· ὁ τεχθεὶς ἐκ Παρθένου Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς.
Σε αυτόν ας αναφωνήσουμε: Εσύ που είναι Θεός και γεννήθηκες από μια Παρθένο, ελέησέ μας.
Στο τροπάριο αυτό βλέπουμε όλη τη θεολογία για το αρχέγονο σχέδιο της Θείας Οικονομίας, δηλαδή της σωτηρίας του ανθρώπου από τον Θεό. Αυτό εξάλλου είναι και το βαθύτερο νόημα της εορτής των Χριστουγέννων, το οποίο ο υμνογράφος μας το περιγράφει τόσο γλαφυρά.
