Η παρουσία κι άλλων προσώπων στο σπήλαιο της Βηθλεέμ δεν κρίνεται απίθανη!

Η Γέννησις του Χριστού.

Σχόλιο στην εικόνα της Γεννήσεως του Σωτήρος

Πιθανώς να ξενίζει η παρουσία μιας μαίας στην εικόνα της Χριστού Γεννήσεως, αφού η λεπτομέρεια αυτή δεν απαντάται σε αντίστοιχες Δυτικής προελεύσεως παραστάσεις του θαύματος της Θείας Σάρκωσης στη Βηθλεέμ.

Ακόμα κι ανάμεσα σε Ορθοδόξους, όμως, η παρουσία της μαίας που αποπλένει το Θείο Βρέφος δυνατό να δημιουργήσει απορίες, αφού σύμφωνα με το Ορθόδοξο δόγμα, ο τοκετός της Παναγίας υπήρξε και άπονος και αναίμακτος.

Η παρουσία όμως κι άλλων προσώπων στο σπήλαιο της Βηθλεέμ δεν κρίνεται απίθανη, αφού σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, ο Ιωσήφ είχε τη δική του οικογένεια προτού μνηστευθεί την Μαρία. Αν λοιπόν κάποια από τα παιδιά του ήταν ακόμη ανήλικα ή αχειραφέτητα, θα ‘πρεπε να τα είχε φέρει μαζί του στην Βηθλεέμ για την απογραφή.

Για να ερευνήσουμε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να ανατρέξουμε στις πηγές από την παράδοση της Ορθόδοξης εκκλησίας, για να γνωρίσουμε την σύνθεση της πρώτης οικογένειας του μνήστορος Ιωσήφ. Στα ευαγγέλια του Ματθαίου και του Μάρκου αναφέρονται τέσσερις αδελφοί του Κυρίου (Ιάκωβος, Ιωσήφ ή Ιωσής, Σίμων και Ιούδας) καθώς και τουλάχιστον δύο ανώνυμες αδελφές.

Μια σειρά από ιερούς Πατέρες και αρχαίους συγγραφείς (π.χ., Κλήμης Αλεξανδρέας, Ωριγένης, Γρηγόριος Νύσσης, Επιφάνιος Κύπρου, Κύριλλος Αλεξανδρείας, Ευθύμιος Ζυγαβηνός, Ιλάριος Πικταβίου, Αμβρόσιος Μεδιολάνων κ.ά.) προσδιορίζουν τα πρόσωπα αυτά σαν παιδιά του Ιωσήφ του μνήστορος από τον πρώτο του γάμο.

Η ιερά παράδοση προσθέτει σ’ αυτά κι άλλη μια θυγατέρα, επονομάζοντας τες όλες ως Εσθήρ, Θάμαρ ή Μάρθα, και Σαλώμη η μικρή. Ποια ήταν η σύζυγος του Ιωσήφ και μητέρα των επτά τους παιδιών; Ονομαζόταν Σαλώμη η πρεσβύτερη και ήταν κόρη της Μαρίας, θυγατέρας του Λευίτη Ματθάν από την Βηθλεέμ, ο οποίος κατονομάζεται στην γενεαλογία του ευαγγελίου του Λουκά.

Ο Ματθάν είχε κι άλλες δυο κόρες: την Σωβή (μητέρα της Ελισάβετ και γιαγιά του Ιωάννου του Προδρόμου), και την Άννα (μητέρα της Θεοτόκου και γιαγιά του Κυρίου Ιησού Χριστού). Εικάζω ότι η Σαλώμη η πρεσβύτερη γεννήθηκε γύρω στο 71 π.Χ., παντρεύτηκε τον Ιωσήφ όταν ήταν 20 ετών (51 π.Χ.) και πέθανε σε ηλικία 44 ετών (27 π.Χ.). Το πρόωρο μοιραίο επεσυνέβη κατά τον τοκετό της Σαλώμης της μικρής, επτά χρόνια πριν την γέννηση της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Ο ίδιος ο Ιωσήφ πρέπει να είχε γεννηθεί γύρω στο 86 π.Χ., ήταν δηλαδή 15 χρόνια μεγαλύτερος από την πρώτη σύζυγό του, και 66 έτη μεγαλύτερος από την Παναγία, αφού όταν μνηστεύτηκε την Θεοτόκο (το 6 π.Χ.) αυτή ήταν ετών 14, κι εκείνος 80, σύμφωνα πάντα με την Ορθόδοξη παράδοση. Μόνο η Σαλώμη η μικρή πρέπει να ήταν ανύπανδρη και υπό την στέγη του Ιωσήφ όταν γεννήθηκε ο Χριστός (το 4 π.Χ), όντας μόλις 23 ετών.

Γόνος της φτωχής οικογένειας του Ιωσήφ, και με δυο μεγαλύτερες αδελφές, δεν είναι καθόλου παράξενο που η οικογενειακή αποκατάσταση της Σαλώμης είχε καθυστερήσει.

Αυτή λοιπόν πρέπει να είναι η μαία που ξεπλένει το βρέφος στην εικόνα της Γεννήσεως. Η παράδοση μάλιστα προσθέτει ότι το «μαία» είχε γίνει παρατσούκλι της Σαλώμης της μικρής, η οποία κλήθηκε να συνοδέψει την Αγία Οικογένεια κατά την φυγή της στην Αίγυπτο, όπου και στάθηκε αρωγός στην Παναγία κατά την ανατροφή του Ιησού.

Η Σαλώμη παντρεύτηκε τελικά γύρω στο 3 μ.Χ., αφού γύρισαν από την Αίγυπτο, και σύζυγός της έγινε ο ψαράς Ζεβεδαίος, με τον οποίο απόκτησε δυο γιους, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή, που γεννήθηκαν το 5 και 7 μ.Χ., αντιστοίχως.

Η στενή και αδελφική σχέση της με τον Κύριο, και η ευγνωμοσύνη που ο Κύριος της όφειλε για την συμπαράστασή της προς την Παναγία κατά την ανατροφή του, με καθυστέρηση της δικής της οικογενειακής αποκατάστασης, ίσως ήταν στη σκέψη της Σαλώμης, μητρός των υιών Ζεβεδαίου, όταν αυτή ζήτησε -άκομψα- θέση προσκαίρου βασιλείας τιμής για τα τέκνα της.

Η παράδοση της Ορθοδόξου εκκλησίας κράτησε ζωντανή ανά τους αιώνες τη μνήμη όλων των συγγενών και συνεργατών του Κυρίου, και μας βεβαιώνει ότι η δέηση της Σαλώμης για τα παιδιά της έγινε τελικώς αποδεκτή με τρόπο που ίδια δεν γνώριζε, και μάλιστα τα πρόσκαιρα έχουν αντικατασταθεί από τα αιώνια της επουρανίου βασιλείας. Το ίδιο είθε να ισχύσει και για τον καθένα από μας. Αμήν.