Όσο πιο άγονη είναι μια ψυχή τόσο περισσότερο να ελπίζει ότι κάτι θαυμαστό θα κάνει σ’ αυτήν ο Θεός!

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

 
Η σύλληψις της Αγίας Άννης μητρός της υπεραγίας ημών Θεοτόκου

[….] Δηλαδή συνέλαβε η αγία Άννα φυσιολογικά μεν, όπως δηλαδή συλλαμβάνεται καθένας που έρχεται στον κόσμο αυτόν –ο Κύριος είναι εξαίρεση– αλλά όμως, ενώ ήταν στείρα, όπως είχαν δείξει τα πράγματα, και σε ηλικία που ήταν αδύνατη η σύλληψη. Ένας γιατρός σήμερα θα έλεγε ότι είναι αδύνατον να γεννήσει παιδί. Και όμως γέννησε.

Θα προσέξατε που έλεγε το συναξάρι: «…πλην εξ επαγγελίας και Αγγέλου προρρήσεως και υπέρ τους νόμους της φύσεως, διά το άγονον της Άννης και διά το γηραλέον αυτής».

Συνέλαβε φυσιολογικά, κυοφόρησε εννέα μήνες, πλην όμως εξ επαγγελίας. Μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση το θέμα αυτό, αν το δούμε γενικότερα. Όλα, και τα πνευματικά, ο Θεός τα πραγματοποιεί μέσα από τα δεδομένα τα ανθρώπινα, μέσα από αυτά που συμβαίνουν κατά φυσιολογικό τρόπο πάνω στη γη.

Δεν χρειάζεται δηλαδή να κάνει ο Θεός παράξενα και, αν επιτρέπεται να πούμε, αφύσικα πράγματα, όπως εμείς καμιά φορά το θέλουμε αυτό, και να έρθουν κατά μαγικό, κατά παράξενο, κατά εντυπωσιακό τρόπο τα πράγματα όπως τα περιμένουμε. Όχι. Μέσα από την εκάστοτε πραγματικότητα.

Εδώ η πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει όντως η γυναίκα αυτή η αγία Άννα, υπάρχει όντως ο Ιωακείμ από την άλλη πλευρά. Είναι ζεύγος, είναι ανδρόγυνο. Για να γεννηθεί η Παναγία δεν χρειάζεται να γίνει κάτι παράξενο, κάτι απίστευτο. Αρέσκονται οι άνθρωποι να τα παίρνουν, να τα φαντάζονται τα πράγματα έτσι και να μοιάζουν παραμυθένια.

Όντως υπάρχει το ανδρόγυνο αυτό, ο Ιωακείμ, η Άννα, αλλά συγχρόνως δεν μπορούν να γεννήσουν παιδί. Το επιτρέπει, το οικονομεί έτσι ο Θεός, για να είναι ακριβώς, όπως είπε λίγο πιο πάνω, τρόπον τινά ένα προοίμιο, μια προείδηση, ότι εκείνος ο οποίος θα γεννηθεί από την Παναγία, θα είναι ακριβώς αυτός ο οποίος φυσικότατα θα κυοφορηθεί, φυσικότατα θα γεννηθεί, ο οποίος όμως υπερφυσικότατα συνελήφθη. Και φυσικότατα και υπερφυσικότατα.

Και είναι από την μία πλευρά έξω από τους νόμους τους ανθρώπινους η σύλληψή του –εκ Πνεύματος Αγίου– και από την άλλη πλευρά όντως η Παναγία θα κυοφορήσει τον Χριστό, όντως θα τον γεννήσει, όντως θα τον θηλάσει, όντως θα τον μεγαλώσει. Αλλά όμως εκ Πνεύματος Αγίου συνελήφθη.

Και είναι ένα προμήνυμα αυτών που θα συμβούν με τον Χριστό η περίπτωση του Ιωακείμ και της Άννης. Σύμφωνα με την υπάρχουσα κατάσταση δεν μπορούν να κάνουν παιδί. Και τα οικονόμησε έτσι ο Θεός.

Δεν έχουμε εδώ μια συμφορά. Τα οικονόμησε έτσι ο Θεός. Δεν έκανε ο Θεός τη ζημιά, ώστε η Άννα να μην μπορεί να γεννήσει παιδί. Όπως συμβαίνει πολλές γυναίκες να μην μπορούν να γεννήσουν, έτσι και αυτή. Το οικονόμησε όμως έτσι ο Θεός, ακριβώς για να γεννηθεί από αυτής της πλευράς η Παναγία κατά θαυμαστό τρόπο. Φυσικότατα αλλά και έξω από τους νόμους, τρόπον τινά, της φύσεως.

Και άγονος είναι η αγία Άννα, και η ηλικία έχει περάσει, και όλα έχουν δείξει ότι δεν μπορεί να γεννήσει παιδί. Και όμως γέννησε την Παναγία εξ επαγγελίας, όπως λέει το συναξάρι, καθώς εμήνυσε διά του αρχαγγέλου Γαβριήλ ο Θεός. Έχει μεγάλη σημασία να είσαι μέσα στο σχέδιο του Θεού, να είσαι μέσα στο όλο, αν μπορούμε να πούμε, πρόγραμμα που έχει ο Θεός, να συμπεριλαμβάνεσαι μέσα στις εξαγγελίες του Θεού.

Αυτά, καθώς είναι δύσκολο να τα διατυπώσει κανείς, παρακαλώ να προσπαθήσουμε να τα καταλάβουμε. Όλα αυτά κατ᾽ αρχήν συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο μετά την πτώση. Οι άνθρωποι κατ᾽ αρχήν ήταν αναμάρτητοι, ήταν στον παράδεισο. Ήταν αλλιώς εκεί η ζωή.

Έπεσε ο άνθρωπος, και αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος από κει και πέρα είναι σε αδύνατη θέση, σε αδύνατη κατάσταση. Να το δούμε κι έτσι. Όχι μόνο είναι αμαρτωλός, είναι μέσα στην αμαρτία, αλλά συγχρόνως αρχίζει από κει και πέρα όλη η ανθρώπινη αδυναμία: αρρωσταίνει, πονάει, πεθαίνει, φθείρεται ο άνθρωπος. Πού να σηκώσει κεφάλι! Κατά καιρούς που βρέθηκαν πολλοί οι οποίοι σήκωσαν κεφάλι, τι έκαναν; Τίποτε δεν έκαναν. Ήρθε η ώρα που πάει, ας πούμε, και το δικό τους το κεφάλι, αφού προηγουμένως αφήρεσαν κεφάλια άλλων.

Επομένως, έτσι ή αλλιώς μέσα στο ανθρώπινο γένος, στον πεπτωκότα άνθρωπο υποβόσκει η αδυναμία. Εμείς πόσο θέλουμε να είμαστε δυνατοί, να κάνουμε τέρατα και σημεία, να τα βγάζουμε πέρα, ενώ τελικά παραμονεύει σε όλους η αδυναμία.

Ο Μέγας Αλέξανδρος για παράδειγμα. Τρόμαξε όλη η γη, αλλά δεν πρόλαβε να ζήσει και πολύ, και σαν να ήταν ο πιο αδύναμος άνθρωπος, υπέκυψε στην ασθένεια, στον πόνο, υπέκυψε στον θάνατο.

Αν προσέξουμε καλύτερα, θα δούμε ότι μερικοί, το θέλουν δεν το θέλουν, το καταλαβαίνουν δεν το καταλαβαίνουν, είναι ακόμη πιο αδύναμοι εν σχέσει με άλλους. Δηλαδή, ποικίλει αυτή η αδυναμία. Και όπως λέει ο απόστολος Παύλος, όταν ασθενώ τότε δυνατός ειμί. Όταν είμαι αδύναμος –αυτή είναι η έννοια του ασθενώ· δεν σημαίνει απλώς όταν είμαι άρρωστος, αλλά αδύναμος γενικώς– τότε είμαι δυνατός. Ό,τι έκανε ο απόστολος Παύλος, το έκανε η χάρη του Θεού δι’ αυτού. Δεν είναι λόγια αυτά. Έκανα τούτο, έκανα εκείνο, όχι όμως εγώ, αλλά η συν εμοί χάρη του Θεού, η δύναμη του Θεού.

Όπου λοιπόν βλέπουμε ακόμη περισσότερη την αδυναμία –τα οικονομεί έτσι ο Θεός– εκεί από μια πλευρά θα έλεγε κανείς ότι είναι ακόμη καλύτερα τα πράγματα, διότι το όλο θέμα είναι να δεχθεί ο άνθρωπος τον Θεό, να δεχθεί να τον έχει δικό του ο Θεός, να τον χρησιμοποιήσει ως όργανό του, να τον έχει μέσα στο σχέδιό του, μέσα στην όλη επαγγελία του, στην όλη οικονομία του. Στη σωτηρία δηλαδή.

Όσο πιο αδύναμος είναι κανείς, τόσο καλύτερα είναι. Όλα αυτά που, θέλουμε δεν θέλουμε, υφιστάμεθα σ᾽ αυτόν τον κόσμο –τώρα εμείς, άλλοι πριν από μας, άλλοι ακόμη πιο μπροστά και από εκείνους– μας κάνουν να ζούμε την ωμή πραγματικότητα: τρέχουμε, προσπαθούμε, κτλ. Και μοιάζει να επιτύχαμε πολλά πράγματα, μοιάζει να ανεβήκαμε και να ανεβαίνουμε, αλλά τελικά αδύναμος ο άνθρωπος. Αδύναμος.

Και αμαρτωλός είναι. Καθώς είναι αμαρτωλός, αν δεν σωθεί, αν δεν ελευθερωθεί από την αμαρτία, είναι χαμένος. Αλλά και αλλιώς είναι χαμένος. Διότι η πτώση, η αμαρτία έφερε αυτές τις συνέπειες: να είναι αδύνατος ο άνθρωπος, ασθενής, να πονάει, να έχει όλα αυτά που ξέρουμε, και τελικά να πεθαίνει.

Κι εμείς τώρα, ενώ είμαστε χριστιανοί και μπορούμε να τα μαθαίνουμε αυτά, να τα καταλαβαίνουμε, να τα δεχόμαστε, να δεχόμαστε δηλαδή την όλη αλήθεια, ζούμε σαν να μην ξέρουμε τίποτε. Και οι χριστιανοί λοιπόν και στενοχωρούνται και θεωρούν άχαρη τη ζωή τους και βασανίζονται και δεν το σηκώνουν, δεν το θέλουν που βασανίζονται και προσπαθούν να βελτιώσουν τα πράγματα. Ενώ, όσο πιο αδύναμος είσαι, τόσο καλύτερα.

Όσο πιο πολύ σου λείπει η άλφα, η βήτα δυνατότητα, τόσο καλύτερα. Τόσο πιο πολύ δηλαδή, αν επιτρέπεται να πούμε, θα σε πιάσει εσένα η επαγγελία του Θεού, το όλο σχέδιό του και θα μπεις μέσα στην ευλογία του.

Αυτό ισχύει ακόμη και σε θέματα τέτοια, όπως εδώ στο θέμα της αγίας Άννης. Δεν μπορούσε να κάνει παιδί, και όμως έκανε, και μάλιστα γέννησε τη μητέρα του Θεού. Είναι κάτι το θαυμαστό. Η γυναίκα που δεν μπορούσε να φέρει ούτε ένα απλώς παιδάκι στο κόσμο, έφερε εκείνη που γέννησε τον ίδιο τον Θεό.

Αλλά αν αυτό όλο το θέμα τώρα το πάρουμε πνευματικότερα, θα δούμε ότι έχει μεγάλο βάθος. Όσο πιο άγονη, αν επιτρέπεται να πούμε, είναι μια ψυχή, όσο πιο φτωχή, πιο άχαρη είναι, όσο πιο πολύ δεν διαθέτει κάποια προσόντα και κάποια χαρίσματα που θα ήθελε να έχει –τελικώς δηλαδή είναι μια πολύ φτωχή ύπαρξη, σαν να είναι στείρα, σαν να μη γεννάει– τόσο περισσότερο να ελπίζει ότι κάτι θαυμαστό θα κάνει σ’ αυτήν ο Θεός.

Συνεχίζεται

Από την ιστοσελίδα του Ιερού Ανδρώου Ησυχαστηρίου «Η Αγία Τριάς» Πανόραμα Θεσσαλονίκης. https://agia-triada-panorama.gr/texts/120-%E1%BC%A1-%CF%83%CF%8D%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B9%CF%82-%CF%84%E1%BF%86%CF%82-%E1%BC%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82-%E1%BC%84%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%82-%CF%84/