Συζυγία, τεκνογονία και οικογένεια

18 Δεκεμβρίου 2022

(Προηγούμενη δημοσίευση: http://www.pemptousia.gr/?p=359137)

Συζυγία και τεκνογονία

          Ένα άλλο θέμα πολύ σοβαρό και πολυσυζητημένο είναι η τεκνογονία. Το σχετικό ερώτημα είναι αν η τεκνογονία είναι ο μοναδικός σκοπός της συζυγίας. Η απάντηση δεν είναι απλή. Η τεκνογονία είναι ένα μεγάλο δώρο του Θεού, διότι ο θνητός άνθρωπος γίνεται συνδημιουργός του Θεού. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις κατά τις οποίες η τεκνογονία είναι αδύνατη λόγω  φυσικής ατεκνίας,  κάποιας ενδομήτριας βλάβης ή κάποιας κληρονομικής ασθένειας. Ο μοναχισμός και η αγαμία είναι επιλογή του ανθρώπου για κάποιον ανώτερο σκοπό.  Η παρθενία, όταν αυτή γίνεται ευκαιρία καύχησης, καταδικάζεται από την Ορθόδοξη εκκλησία, όπως καταδικάζεται και η ενοχική αποχή σεξουαλικής ζωής μέσα στα πλαίσια της συζυγίας.

 Όπως στον Πλάτωνα η έλξη της ωραίας γυναίκας μπορεί να γίνει αφορμή για την κατάκτηση της ιδέας του Ωραίου, έτσι και στην ορθόδοξη πίστη ο έρωτας του συζύγου προς την σύζυγο μπορεί να βοηθήσει να καταλάβει τον έρωτα του Νυμφίου της εκκλησίας με κάθε ανθρώπινη ψυχή, που γίνεται νύμφη του Χριστού. Αυτό το καταλαβαίνουμε, όταν διαβάζουμε το Άσμα Ασμάτων του Σολομώντα ή τις εξομολογήσεις του Συμεών του νέου Θεολόγου. Τότε οι σύζυγοι δεν θα μοιάσουν τις μωρές παρθένες, που δεν μπόρεσαν να μπουν στην χαρά του Νυμφίου και έμειναν απέξω.

Η ερωτική σχέση των συζύγων είναι αντανάκλαση της αγνής ψυχής που λαχταράει την ένωσή της με τον Νυμφίο της εκκλησίας, που γίνεται και εδώ με την Θεία Κοινωνία αλλά κυρίως στην άλλη ζωή, όπου ακούγονται οι ήχοι των εορταζόντων για την κατάκτηση της σωτηρίας τους. Ακόμη μας θυμίζει την τεκνογονία της Αγνής Παρθένου, που γνώρισε την ύψιστη τιμή να γεννήσει τον πλάστη της, τον Χριστό,  αυτή που είναι πλάσμα του.  Την συζυγία τίμησε ο ίδιος ο Χριστός με την συμμετοχή του στο γάμο της Κανά, κατά τον οποίο ενέκρινε την χαρά του γάμου με την χρήση της μετρημένης οινοποσίας.

Συζυγικές σχέσεις

Και ερχόμαστε στο άλλο πολυσυζητημένο θέμα των συζυγικών σχέσεων. Η διαιώνιση του είδους πριν από την παρακοή δεν ήταν η ίδια με την κατοπινή. Χωρίς την παρακοή θα υπήρχε ο πολλαπλασιασμός των ανθρώπων χωρίς την έλξη της σαρκικής ηδονής αλλά με την ψυχοπνευματική ένωση που θα προέρχονταν όχι από το φόβο του επικείμενου θανάτου των απογόνων αλλά από την γνήσια και ειλικρινή τους αγάπη, ως αντανάκλαση της θείας αγάπης. Αντίθετα μετά την πτώση οι Πρωτόπλαστοι  αντιλήφθηκαν ότι ήταν γυμνοί, ενώ μέχρι τότε δεν το είχαν αντιληφθεί, χρειάστηκε να σκεπαστούν με «φύλλα συκής» και να δεχτούν το  δώρο «των δερματίνων χιτώνων», δηλαδή της χοϊκής σάρκας,  για να καλύψουν την γύμνια τους,  και την διαιώνιση του θνητού πια είδους βασισμένη σε προσωπική ηδονή, για να μην διαιωνιστεί η αμαρτία που έκαναν.

Ο Χριστός όμως αγίασε το αμαρτωλό σώμα του ανθρώπου  με την απόφασή του να πάρει δούλου μορφή, δηλαδή ανθρώπινη, και έδωσε όλες τις δυνατότητες για να επανέλθουν οι παραβάτες άνθρωποι και πάλι στην οικία τους, στον οίκο του Θεού, τον Παράδεισο. Επομένως η τεκνογονία δεν είναι ο αποκλειστικός σκοπός της συζυγίας αλλά η τελείωση των συζύγων δια της συζυγίας και η επάνοδος του ανθρώπου στην αγκαλιά του Θεού.

Οι εφήμερες σχέσεις και το σχιζοφρενικό μοντέλο της εναλλαγής των ερωτικών συντρόφων προσφέρουν ελάχιστη εφήμερη ηδονή και πολλή οδύνη, την οποία δυστυχώς οι άνθρωποι δεν μπορούν να την υποψιαστούν από την αρχή. Ακόμη ο ξεπεσμός της γυναίκας ως δοχείο ηδονής, η εμπορευματοποίηση και η εκμετάλλευση της γυναίκας, η χειροδικία των ανδρών επί των γυναικών αποτελούν σημάδια παρακμής και ηθικής κατάπτωσης που μόνο μακριά από τον Θεό παρατηρούνται.

          Η συνουσία των συζύγων αποτελεί σημείο τριβής ανάμεσα στην Δυτική και την Ορθόδοξη παράδοση. Η Δυτική παράδοση επηρεασμένη από τον ιερό Αυγουστίνο θεωρεί ότι συνουσία είναι απεχθές καθήκον μέσα στον γάμο, όμως είναι αναπόφευκτο  για την γέννηση παιδιών, δηλαδή η συνεύρεση του ανδρογύνου είναι συγχωρητέα μόνο για τεκνογονία.

          Κατά την Ορθόδοξη παράδοση ο γάμος είναι ιερό μυστήριο, είναι ένωση σωμάτων και ψυχών και το σώμα δεν είναι κακό, όπως πιστεύουν οι δυτικοί. Με το σκεπτικό αυτό η παρθενία είναι παρακοή της εντολής του Θεού.  Κατά την πατερική αντίληψη το «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε» δεν αφορά τον ποσοτικό πολλαπλασιασμό αλλά τον συμβολισμό του Σταυρού, όπου το αυξάνεσθε αναφέρεται στην προς τα πάνω φορά του ανθρώπου, προς τον Θεό, και το «πληθύνεσθε» στην προς την οριζόντια φορά των ανθρώπων για τον αγιασμό που προέρχεται από την επαφή μας με τον Θεό. Η υποχρεωτική τεκνογονία μετατρέπει τον άνθρωπο στην απώλεια της προσωπικής ελευθερίας και στην υποδούλωση, διότι ο άνθρωπος από αυτοσκοπός μετατρέπεται σε μέσο επίτευξης άλλου σκοπού. Το χριστιανικό ανδρόγυνο κατά τον  Απόστολο Παύλο δεν πρέπει να λησμονεί την κατά περίπτωση αποχή των συζύγων από την συνουσία, προκειμένου να επιδοθούν σε μεγαλύτερο πνευματικό αγώνα με νηστεία και προσευχή. Συγκεκριμένα προτρέπει  να μην αποστερεί ο ένας τον άλλο αλλά  δέχεται την κίνηση αυτή του συζύγου και να την θεωρεί  πράξη αμοιβαίας αγάπης. Κατά τα άλλα η πνευματικότητα των συζύγων θα αξιολογήσει την μεταξύ τους σχέση    και  την σχέση τους με τον Θεό, βάζοντας  φυσικά πιο πάνω την σχέση τους με τον Θεό από την σχέση μεταξύ τους σε μια κοινή πορεία συνάντησής τους με τον Θεό.

Συζυγία και οικογένεια

Η οικογενειακή ζωή έχει μεγάλη σημασία  για την ομαλή ανάπτυξη ενός παιδιού ήδη από την περίοδο της κύησης. Κατά τη διάρκεια της κύησης  τίθενται τα θεμέλια της προσωπικότητας του ανθρώπου.  Αυτά που ζει ένα κύημα, τα ζει με την απόλυτη συναισθηματική επικοινωνία με την μητέρα του είτε αυτή χαίρεται είτε λυπάται. Στις περιπτώσεις αυτές     διαφοροποιούνται οι ορμόνες της μητέρας  και αυτές επιδρούν στον εγκέφαλο του παιδιού. Το έμβρυο αφομοιώνει αυτές τις ψυχικές καταστάσεις, οι οποίες το ακολουθούν σε όλη του την ζωή. Συνεπώς ένα ωραίο οικογενειακό περιβάλλον επιδρά ευεργετικά στο έμβρυο

Οι γονείς έχουν ευθύνη να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Είναι κάτι που πρέπει να το νιώθουν οι ίδιοι.    Πρέπει η έννοια του πατέρα και της μητέρας να μην είναι η έννοια των ανθρώπων που βιολογικά φέρουν έναν άνθρωπο στον κόσμο, αλλά η συναίσθηση ότι έχουν να κάνουν με ένα δημιούργημα του Θεού. Πρέπει παράλληλα να κυοφορούν και την αγάπη προς αυτόν τον άνθρωπο. Οι ψυχικές διαστάσεις και ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο θα ατενίσει τη ζωή αυτό το κύημα, όταν γεννηθεί, θα είναι πολύ διαφορετικό, αν έχει κυοφορηθεί μέσα στην αγαπητική σχέση των δύο γονέων και μέσα στην καρδιά των δύο γονέων. Το κλίμα που πρέπει να επικρατεί μέσα στην οικογένεια είναι το πνεύμα της αγάπης, της κατανόησης και της προσφοράς, τα οποία τα παιδιά, όταν τα βλέπουν στους γονείς τους, αφομοιώνουν το καλό και έχουν για όλη την ζωή του καλά και σταθερά βιώματα, που θα τους είναι εντελώς απαραίτητα στον αγώνα της ζωής.