ᾨδὴ η’ Ειρμός (Καταβασία)
«Θαύματος ὑπερφυοῦς ἡ δροσοβόλος, ἐξεικόνισε κάμινος τύπον·
οὐ γὰρ οὓς ἐδέξατο φλέγει νέους, ὡς οὐδὲ πῦρ τῆς Θεότητος,
Παρθένου ἣν ὑπέδυ νηδύν· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν.
Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον
καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας».
Απλή σύνταξη
«Η δροσοβόλος κάμινος ἐξεικόνισε τύπον θαύματος ὑπερφυοῦς,
οὐ γὰρ φλέγει νέους οὓς ἐδέξατο, ὡς οὐδὲ πῦρ τῆς Θεότητος,
νηδύν Παρθένου ἣν ὑπέδυ · διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν.
Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον
καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας[1]».
Μετάφραση
Το δροσερό καμίνι προεικόνιζε τον τύπο ενός υπερφυσικού θαύματος,
γιατί δεν έκαψε τους νέους, που δέχτηκε.
Έτσι ούτε και το πυρ της Θεότητας έκαψε την κοιλιά της Παρθένου,
στην οποία μπήκε. Γι αυτό κι εμείς ας ψάλλουμε με ύμνους:
«Ας δοξολογεί τον Κύριο όλη η κτίση και
ας τον υπερυψώνει σε όλους τους αιώνες».
α΄ τροπάριον η΄ Ωδής
Ἕλκει Βαβυλῶνος ἡ θυγάτηρ παῖδας, δορυκτήτους Δαυΐδ,
ἐκ Σιὼν ἐν αὐτῇ, δωροφόρους πέμπει δέ, Μάγους παῖδας,
τὴν τοῦ Δαυΐδ θεοδόχον θυγατέρα λιτανεύσοντα·
διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν.
Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον,
καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Απλή σύνταξη
Η θυγάτηρ Βαβυλῶνος
έλκει δορυκτήτους[2] παῖδας Δαυΐδ ἐκ Σιὼν ἐν αὐτῇ,
πέμπει δωροφόρους δέ Μάγους παῖδας
λιτανεύσοντα τὴν θεοδόχον θυγατέρα τοῦ Δαυΐδ ·
διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν:
πᾶσα ἡ κτίσις εὐλογείτω τὸν Κύριον
καὶ ὑπερυψούτω εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Μετάφραση
Η θυγατέρα της Βαβυλώνας (οι Βαβυλώνιοι) σέρνει ως αιχμαλώτους
τα παιδιά του Δαυίδ από την Ιερουσαλήμ σ’ αυτήν,
όμως τώρα στέλνει τα παιδιά των Μάγων,
για να φέρουν δώρα στον Χριστό και να παρακαλέσουν
την Θεοτόκο Θυγατέρα του Δαυίδ, γι αυτό ας ψάλουμε:
«Ας δοξολογεί τον Κύριο όλη η κτίση και
ας τον υπερυψώνει σε όλους τους αιώνες».
Ερμηνεία
Το τροπάριο αυτό αναφέρεται σε ιστορικά της Βαβυλώνιας αιχμαλωσίας των Ισραηλιτών, η οποία περιγράφεται στο βιβλίο του «Δανιήλ». Ο Ναβουχοδονόσορας, ο βασιλιάς της Βαβυλώνας, κατέλαβε την Ιερουσαλήμ, αιχμαλώτισε πολλούς Ισραηλίτες, άρπαξε πολλά ιερά σκεύη και τους θησαυρούς από τον Ναό του Σολομώντα και τα μετέφερε στα παλάτια του. Αργότερα γκρέμισε τον Ναό και τα τείχη της Ιερουσαλήμ. Σε αυτό το γεγονός αναφερεται ο στίχος «έλκει δορυκτήτους παῖδας Δαυΐδ ἐκ Σιὼν ἐν αὐτῇ».
Η θυγάτηρ Βαβυλώνος, ερμηνεύεται ποικιλοτρόπως αλλά όλοι συμφωνούν ότι είναι οι κάτοικοι της Βαβυλώνας. Εδώ γίνεται μια ωραία αντίθεση ανάμεσα στο η Βαβυλών «έλκει δορυκτήτους[3] παῖδας Δαυΐδ ἐκ Σιὼν ἐν αὐτῇ», και στο «πέμπει δωροφόρους Μάγους παῖδας», δηλαδή ενώ η Βαβυλώνα παλιότερα έσυραν στην αιχμαλωσία τα παιδιά της Σιών, τώρα στέλνει τους Μάγους για να φέρουν δώρα στη Σιών των Ισραηλιτών. Η κίνηση αυτή των Μάγων της Περσίας, στην οποία ανήκε και η Βαβυλώνα, έχει πολλαπλό συμβολικό χαρακτήρα. Πρώτον θέλει να δείξει πώς τα πράγματα αλλάζουν και η Βαβυλώνα, ενώ τότε έσερνε αιχμαλώτους στη χώρα της, τώρα στέλνει τους εκπροσώπους φέρνοντας βασιλικά δώρα, χρυσάφι για το χρυσάφι που πήρε ο Ναβουχοδονόσωρ από την Ιερουσαλήμ αναγνωρίζοντας τον Χριστό ως Βασιλέα, λιβάνι αναγνωρίζοντας τον Χριστό ως πραγματικό Θεό σε αντίθεση με τους Ισραηλίτες που υποχρεώνονταν να θυσιάσουν στους ψεύτικους ειδωλολατρικούς Θεούς, και τέλος σμύρνα σαν μελλοντικό νεκρό αλλά και τα χιλιάδες θύματα των Ισραηλιτών στην Βαβυλώνια αιχμαλωσία.
β΄ τροπάριο η΄ Ωδής
Ὄργανα παρέκλινε τὸ πένθος ᾠδῆς·
οὐ γὰρ ᾗδον ἐν νόθοις οἱ παῖδες Σιών, Βαβυλῶνος λύει δέ,
πλάνην πᾶσαν καὶ μουσικῶν, ἁρμονίαν Βηθλεὲμ ἐξανατείλας Χριστός·
διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν.
Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον,
καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Απλή σύνταξη
Τὸ πένθος παρέκλινε τα όργανα ᾠδῆς·
οἱ παῖδες Σιών γὰρ οὐ ᾗδον ἐν νόθοις,
ἐξανατείλας δέ Χριστός Βηθλεὲμ λύει
πλάνην πᾶσαν καὶ ἁρμονίαν μουσικῶν Βαβυλῶνος
διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν:
Πᾶσα η κτίσις εὐλογείτω τὸν Κύριον,
καὶ ὑπερυψούτω εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Μετάφραση
Το πένθος των Ισραηλινών στην Βαβυλώνα
τους έκανε να αφήσουν κατά μέρος τα όργανα των ψαλμών,
γιατί τα παιδιά της Σιών (Ιερουσαλήμ) δεν έψελναν σε ξένες πατρίδες.
Με την ανατολή του όμως (την γέννηση) ο Χριστός παραλύει
κάθε πλάνη και κάθε μελωδία των μουσικών οργάνων της Βαβυλώνας.
Γι αυτό ας ψάλλουμε ξανά (μαζί με τους Τρεις Παίδες):
Ολόκληρη η πλάση ας υμνεί τον Κύριο
και ας τον δοξολογεί όλους τους αιώνες.
Ερμηνεία
Το τροπάριο αυτό είναι εμπνευσμένο από την περιγραφή της Βαβυλώνιας αιχμαλωσίας των Ισραηλιτώντν οποία διαβάζουμε στον 136 ψαλμό. Προσέξτε το: «Επί τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος ἐκεῖ ἐκαθίσαμεν καὶ ἐκλαύσαμεν ἐν τῷ μνησθῆναι ἡμᾶς τῆς Σιών. 2 ἐπὶ ταῖς ἰτέαις ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκρεμάσαμεν τὰ ὄργανα ἡμῶν· 4 πῶς ᾄσωμεν τὴν ᾠδὴν Κυρίου ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας;… (Ψαλμός 136,1-4 και 8-9). Το πένθος των Ισραηλιτών στην Βαβυλώνια αιχμαλωσία ήταν τόσο μεγάλο, ώστε δεν είχαν όρεξη να πιάσουν τα όργανα και να αρχίσουν να παίζουν και να ψέλνουν τον Κύριο, ο οποίος τώρα τους τιμωρεί για την απιστία τους.
Το σκηνικό αλλάζει με την ανατολή του Νοητού Ήλιου, του Χριστού, ο οποίος και διέλυσε κάθε ειδωλολατρικη πλάνη και σταμάτησε κάθε αμαρτωλή μουσική της Βαβυλώνας, δηλαδή του αμαρτωλού αυτού κόσμου. Και εκείνη η αμαρτωλή μουσική σταμάτησε αλλά άρχισε μια άλλη ουράνια μουσική, αρχής γενομένης από την μουσική των Αγγέλων πάνω στη φάτνη στην Καινή Διαθήκη και από τη μουσική του Ύμνου που έψελναν οι Τρείς Παίδες μέσα στη φωτιά και η οποία ανυμνούσε τον Κτίστη και Δημιουργό των απάντων και γι αυτό πρέπει να συμμετέχει σε αυτόν τον ύμνο όλη η κτίση: « διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν: Πᾶσα η κτίσις εὐλογείτω τὸν Κύριον καὶ ὑπερυψούτω εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας»..
γ΄ τροπάριο η΄ Ωδής
Σκῦλα Βαβυλὼν τῆς Βασιλίδος Σιών καὶ δορύκτητον ὄλβον ἐδέξατο, θησαυροὺς Χριστός, ἐν Σιὼν δὲ ταύτης, καὶ Βασιλεῖς σὺν ἀστέρι ὁδηγῷ, ἀστροπολοῦντας ἕλκει· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Απλή σύνταξη
Βαβυλὼν ἐδέξατο σκῦλα τῆς Βασιλίδος Σιών καὶ δορύκτητον ὄλβον,
Χριστός δὲ ἕλκει θησαυροὺς ταύτης ἐν Σιὼν
καὶ Βασιλεῖς ἀστροπολοῦντας σὺν ἀστέρι ὁδηγῷ,
διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν·
Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον,
καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Μετάφραση
Η Βαβυλώνα δέχτηκε τα λάφυρα της Βασίλισσας Σιών (Ιερουσαλήμ)
και τον πλούτο της που τον κατέκτησε με τα όπλα.
Όμως ο Χριστός κάνει να έρθουν από αυτήν στην Σιών
θησαυροί και βασιλιάδες αστρονόμοι με αστέρι για οδηγό.
Γι αυτό ας ψάλλουμε: Ολόκληρη η πλάση ας υμνεί τον Κύριο
και ας τον δοξολογεί όλους τους αιώνες.
Ερμηνεία
Το τροπάριο αυτό σχετίζεται με το προηγούμενο και αναφέρεται στα ίδια γεγονότα. Η Βαβυλώνα δέχτηκε τα λάφυρα και τον πλούτο της Σιών, δηλαδή της Ιερουσαλήμ πρωτεύουσας του Ισραήλ, αλλά τώρα ο Χριστός με την Γέννησή του ελκύει του θησαυρούς της Βαβυλώνας στην Σιών, τους οποίους προσφέρουν οι Μάγοι, οι Βασιλιάδες της Βαβυλώνας. Οι Μάγοι ασχολούνταν με την αστρονομία και εκπροσωπούσαν όλους τους διανοουμένους της Περσίας και γενικά όλους τους Πέρσες. Η προσφορά των δώρων από τους Βασιλιάδες Μάγους θεωρείται από τον υμνογράφο ως συμβολική και αποτελεί ένδειξη μιας κάποιας μεταμέλειας και μιας διάθεσης επανόρθωσης των κακών που προκάλεσαν με την αιχμαλωσία των Ισραηλιτών στην Βαβυλώνα. Υπόψη ότι η Βαβυλώνα ανήκε στην Περσία, από την οποία ήρθαν οι Μάγοι με οδηγό ένα αστέρι.
[1] «Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον
καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας» είναι το εφύμνιο της η΄ Ωδής, γνωστό από την η΄ βιβλική Ωδή.
[2] δορύκτητος = αυτός που αποκτήθηκε με το δόρυ, ο αιχμάλωτος πολέμου
[3] δορύκτητος = αυτός που αποκτήθηκε με το δόρυ, ο αιχμάλωτος πολέμου
