Κόλαση: η αδυναμία αγαπητικής συνύπαρξης

23 Φεβρουαρίου 2023

Tο θέμα των τελευταίων 11 μηνών,με τα 3 νεκρά παιδιά υπό συνθήκες απάνθρωπα σκληρές και τραγικές, στο σπίτι συζύγων που καταπλήσσονται και καταπλήττουν, απασχολεί το πανελλήνιο δικαίως , υπερβολικά ίσως, σε αναμονή της δικαστικής τελικής απόφασης (Το.λιντσάρισμα και οι ύβρεις , είναι άνευ νοήματος).

Σεβασμός, μόχθος, αγάπη, στοργή, πνευματικότητα, θεός, άνθρωπος, μητρότητα, πατρότητα, γονεϊκή ευθύνη, συζυγία, παιδιά, μέτρο, εξουδετερώνονται λιγότερο η περισσότερο μεταξύ επιμελημένης εμφάνισης και διαδικτυακού αυτοθαυμασμού, σε ένα θρίαμβο της εικόνας και της σκληρότητας απέναντι στην αγάπη και το χρέος.

Ζούμε στην εποχή της εικόνας: είσαι περισσότερο αυτό που φαίνεσαι και λιγότερο αυτό που είσαι, οι περισσότεροι έτσι σε λογαριάζουν. Αυτό είναι ένα μήνυμα προς τους νέους ανθρώπους που εκπέμπεται από τμήμα μέσων και φορέων ενημέρωσης, κοινωνικής δικτύωσης, πολιτικής και κοινωνικής ζωής, εγχώριας και διεθνούς.

Φαινομενολογία εναντίον Οντολογίας. Τάση που διηθεί και διαβρώνει την αληθινή ανθρώπινη σχέση και επικοινωνία. Αδιαλείπτως, στο προσκήνιο, η εικόνα: αντικαθιστά 1000 λέξεις, κάτι εύκολο. Γιατί οι λέξεις περιέχουν κόπο, έργο, λόγο, νόημα. Τι χρειάζονται, αφού το μείζον είναι το φαίνεσθαι και όχι το είναι; Η εικόνα υποβάλλει, κρύβοντας την ουσία, δεσμεύοντας την ελευθερία, σπαταλώντας το χρόνο, στερώντας την αυτογνωσία, α-νοηταίνοντας τη μια και μοναδική ζωή που καθένας έχει να ζήσει.

Περισσεύουν η φιλαυτία, η πλεονεξία, η αυτοδικαίωση (και η ταυτόχρονη κατάκριση όλων των άλλων), σε ζωντανή σύνδεση. Απογειώνεται η εγωπάθεια: δίκαιο και ηθικό είναι αυτό που ικανοποιεί την ατομική ευχαρίστηση, σωτηρία και επικράτηση, τη ναρκισσιστική χρήση των άλλων, ως αναλώσιμων αντικειμένων.

Ξεχασμένη, η τελευταία φράση του ευαγγελίου της Κυριακής 10/4 (Μαρίας Αιγυπτίας) «και ος θέλη εν υμίν είναι πρώτος, έσεται υμών διάκονος∙ ώσπερ ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών.» (Ματθαίος, κ΄, 27- 28)

Χιλιάδες στιγμές περνούν και χάνονται, στο χτίσιμο μιας εικονικής καλοντυμένης κόλασης που υποστασιάζει την πραγματική κόλαση. Όπως έλεγε ο Σαρτρ « L’enfer c’est les autres – η κόλαση είναι οι άλλοι άνθρωποι», (Huis clos by Jean-Paul Sartre, 1943) υπονοώντας πως η κόλαση ξεκινά από μας, αφού εμείς υπάρχουμε επειδή υπάρχουν οι άλλοι, με τους οποίους όμως δεν αντέχουμε το φυσιολογικό: τη συνύπαρξη.

*[ Με το απόφθεγμα αυτό, ο Jean-Paul Sartre συγκεφαλαιώνει επιγραμματικά το έργο του «Huis Clos» («κεκλεισμένων των θυρών»), που γράφτηκε το 1943. Αφηγείται υπαρξιστικά, την άφιξη τριών χαρακτήρων στην κόλαση. Δυο γυναίκες (Inèz, Estelle), κι ένας άνδρας (Joseph), κλειδωμένοι για πάντα (από τον παρκαδόρο Valet) σε ένα δωμάτιο χωρίς έξοδο, αναζητούν να καταλάβουν, τι τους οδήγησε εκεί και ποια είναι η τιμωρία τους. Σύντομα αντιλαμβάνονται πως η τιμωρία τους, είναι να ζήσουν αιώνια και οι τρεις, συνυπάρχοντας κλεισμένοι (No exit- Huis Clos) στον ίδιο χώρο, ο ένας απέναντι από τον άλλο, μισώντας, υποστηρίζοντας, παρακαλώντας, εκβιάζοντας, πονώντας , χωρίς όρια, ο ένας τον άλλον, νιώθοντας καθένας αντικείμενο του άλλου, προς χρήση χωρίς περιορισμούς, χωρίς την παραμικρή αίσθηση αγάπης. Κι αυτό για πάντα: «Όλα αυτά τα βλέμματα που με τρώνε… Χα, είστε μόνο δύο; Νόμιζα ότι ήσασταν πολύ πιο πολλοί. Αυτό είναι λοιπόν η κόλαση. Δεν θα το πίστευα ποτέ… Θυμάσαι: το θείο, ο πάσσαλος, η σχάρα… Α! Τι αστείο. Δεν χρειάζεται ψησταριά: η κόλαση είναι οι άλλοι άνθρωποι». (Το «Huis Clos» ανεβάστηκε θεατρικά για πρώτη φορά το 1946 στο Biltmore Theatre στην Αμερική)].

Πολυτιμότερη ελπίδα, η απελευθέρωση από τα δεσμά της εικόνας, στην ελευθερία της ύπαρξης, δια της Παιδείας και της Ανάστασης.

Η προσωπική βελτίωση καθενός μας, θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για τις τρεις ψυχούλες που έφυγαν άδικα και μαρτυρικά.