Πάμε …κατηχητικό; «Πορευθέντες…» Μιλώντας για την ιεραποστολή

7 Μαρτίου 2023

Πάμε …κατηχητικό; «Πορευθέντες…» Μιλώντας για την ιεραποστολή

ΛΙΓΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Αγαπημένε μου κατηχητή,

Αγαπημένη μου κατηχήτρια,

Ένα μάθημα για την ιεραποστολή μπορεί να ενταχθεί σε οποιαδήποτε στιγμή του κατηχητικού έτους, σε οποιαδήποτε βαθμίδα. Άλλωστε, αυτό καθ΄ εαυτό οτ κατηχητικό, δεν αποτελεί άραγε μία μορφή ιεραποστολής; Ένα τέτοιο μάθημα, ίσως πριν από κάποιες δεκαετίες να φαινόταν περιττό. Ήταν οι εποχές εκείνες, που η ματιά μας σπάνια συναντούσε συνανθρώπους μας από την Αφρική ή την Ασία. Ως Έλληνες, ζούσαμε την εμπειρία  μίας κοινωνίας, που, τουλάχιστον στατιστικά, δήλωνε κατά 80-90% ορθόδοξη. Κάποια στιγμή, στην διαδρομή μας ως κατηχητόπουλα ή σε κάποιο κεφάλαιο του βιβλίου των θρησκευτικών στο σχολείο, θα είχαμε ακούσει ως πληροφορία, κάτι για ιεραποστολή ή για ορθοδόξους άλλων χωρών και Ηπείρων. Το κατατάσσαμε όμως στα μακρινά και ίσως στα δευτερεύοντα.

Ο κόσμος όμως άλλαξε. Τα ηλεκτρονικά μέσα έκαναν όλους μας πολίτες του κόσμου. Ταξιδεύουμε εύκολα. Δημιουργούνται μικτές οικογένειες ως προς την εθνικότητα ή το θρήσκευμα. Τίποτε δεν είναι αυτονόητο. Χάθηκε η αίσθηση μιας κοινότητας με ομοιογένεια, μιας κοινότητας, που έχει τις ίδιες προτεραιότητες, μιας κοινότητας που γιορτάζει μαζί. Παλαιότερα, ακόμη και ο άνθρωπος της «χλιαρής» πίστης παρασυρόταν από ένα κύκλο του χρόνου με κοινά έθιμα, κοινές προτεραιότητες, κοινούς περιορισμούς, κοινές χαρές, κοινά συναισθήματα. Από την περιφορά του Επιταφίου δεν έλειπε κανείς, η γιορτή του αγίου του χωριού ή της ενορίας αποτελούσε το κεντρικό γεγονός της χρονιάς, τι σαρακοστές, όπως έλεγε ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης, στα μέρη τη Ανατολής, τσίκνα κρέατος δεν έφτανε στη μύτη σου για σαράντα ημέρες.

Σήμερα, ό,τι δεν στεριώσει μέσα μας και μέσα στις ψυχές των νέων παιδιών, θα το παρασύρει ένας αέρας άρνησης και ανατροπής. Από την άλλη όμως, οι καιροί μας αποτελούν και ευκαιρία. Ευκαιρία για πιο συνειδητή πίστη, ευκαιρία για νοηματοδότηση της παράδοσής μας, ευκαιρία για συναναστροφή επιλεγμένων ανθρώπων, με κοινά πιστεύω και κοινά οράματα. Κι ακόμη ευκαιρία να διευρυνθεί η ματιά μας και να αναζητήσει αδελφούς και εκτός συνόρων, ενισχύοντας την συνείδηση της οικουμενικότητας της Ορθοδοξίας μας και πλουτίζοντας την δική μας παράδοση με στοιχεία της παράδοσης άλλων ορθόδοξων κοινοτήτων. Κι ακόμη, οι καιροί προσφέρουν την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία της ιεραποστολής, τη σημασία αυτού του ανοίγματος προς τον ξένο, που ακόμη δεν γνώρισε Χριστό. Μια διαδικασία που έφτασε πλέον να έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και να είναι εξίσου αναγκάια, τόσο στην Αφρική ή την Ασία, όσο και στην ιδία μας την πόλη. Ο μακρινός ξένος ζει πια μαζί μας. Οι εποχές μας θυμίζουν πια τις πολυπολιτισμικές αυτοκρατορίες του παρελθόντος. Ας μην μελαγχολούμε όμως κι ας μην πανικοβαλλόμαστε. Σε τέτοιες συνθήκες ο Χριστιανισμός έκανε τα πρώτα μεγαλειώδη του βήματα. Όπως έλεγε και ένας μεγάλος σύγχρονός Ρώσσος θεολόγος, που βρέθηκε ο ίδιος ξαφνικά σε μια τέτοια κοινωνία, όπως η γαλλική στις αρχές του 20ου αιώνα, «όλος ο κόσμος είναι η Βασιλεία του Θεού εν αναμονή».

ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ-ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ

-ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ: ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

-ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΔΟΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΕΛΠΙΔΑ.

-ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΔΕΛΦΙΚΗ ΑΓΑΠΗ

-ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΜΟΙΡΑΣΤΟΥΜΕ ΜΕ ΟΛΟΥΣ ΤΑ ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΠΟΥ ΕΚΕΙΝΟΣ ΜΑΣ ΧΑΡΙΣΕ.

ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

-Ένας παγκόσμιος χάρτης.

-Εικόνες ή βίντεο από μια Ιεραποστολή.

-Ζωντανή μαρτυρία από πρόσωπο που έχει εμπλακεί στην ιεραποστολή.

-Πρόσωπο ορθόδοξο, ενήλικας ή παιδί από την Αφρική ή την Ασία.

-Καινή Διαθήκη, Μτθ. 28, 19.

ΑΦΟΡΜΗΣΗ

Ως αφόρμηση θα μπορούσαμε να δείξουμε μια εικόνα, στην οποίαν ο Χριστός παρουσιάζεται ως αφρικανός ή ως κινέζος.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Ας προβληματίσουμε τα παιδιά: Ποια είναι η σκοπιμότητα των δύο αυτών εικόνων.

Τι τα –παραξανεύει;

Λένε την αλήθεια; (Σε πρώτη ανάγνωση, όχι. Γνωρίσουμε πως ο Χριστός ανήκε στη λευκή φυλή. Τότε, ποιο είναι το μήνυμα και σε ποιους απευθύνεται;)

Κινηθείτε με βάση το τρίπτυχο ΛΟΓΟΣ-ΠΑΘΟΣ-ΗΘΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ «ΣΗΜΕΡΑ»

Ας βρεθούμε και στην θέση των παιδιών που έχουμε μπροστά μας. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από ένα ορθόδοξο περιβάλλον. Σύντομα όμως, στο σχολείο, στην πολυκατοικία που μένουν, ακόμη και μέσα στο συγγενικό τους περιβάλλον, θα συναντήσουν –αν δεν έχει ήδη συμβεί- τον διαφορετικό, τον πνευματικά αδιάφορο, τον ξένο, τον αλλόθρησκο,. Το σημαντικό είναι να συμβάλλουμε κατ΄ αρχήν στη διαμόρφωση μιας παγκόσμιας συνείδησης τους. Με άλλα λόγια, πρέπει να τα κάνουμε να αισθανθούν κομμάτι ενός μεγάλου κόσμου με μεγάλη ποικιλία αντιλήψεων, θρησκειών, γλωσσών κλπ. Αυτό θα μας διευκολύνει, προκειμένου να τα οδηγήσουμε στην συνειδητοποίηση πως ανήκουν σε μια παγκόσμια οικογένεια, την οικουμενική ορθοδοξία. Θα ήταν μάλιστα χρήσιμο, ακριβώς στο σημείο αυτό, και χρησιμοποιώντας έναν χάρτη, να τα πληροφορήσουμε, πως η Ορθοδοξία αποτελεί μια μειοψηφία, σχετικά με τους άλλους Χριστιανούς και μία πολύ μικρότερη μειοψηφία σε σχέση με τις άλλες θρησκείες. Δεν παύει όμως να βρίσκεται σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης.

Θα πρότεινα αυτό να είναι και η πρώτη κεντρική ιδέα, που θα μπορούσαμε να γράψουμε στον πίνακα, ή να ζητήσουμε τα παιδιά να γράψουν στο τετράδιό τους:

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ: ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

TO ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΜΑΣ ΜΑΘΗΜΑ

Ας έρθουμε τώρα στο βιβλίο τους. Διαβάζουμε κατ΄ αρχάς την περικοπή:

16Οι έντεκα μαθητές έφυγαν για τη Γαλιλαία, στο βουνό όπου ο Ιησούς τους είχε παραγγείλει να πάνε. 17Όταν τον είδαν, τον προσκύνησαν· μερικοί όμως είχαν αμφιβολίες. 18Ο Ιησούς τους πλησίασε και τους είπε: «Ο Θεός μού έδωσε όλη την εξουσία στον ουρανό και στη γη. 19Πηγαίνετε λοιπόν και κάνετε μαθητές μου όλα τα έθνη(«πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη»), βαφτίζοντάς τους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος 20και διδάξτε τους να τηρούν όλες τις εντολές που σας έδωσα. Κι εγώ θα είμαι μαζί σας πάντα, ως τη συντέλεια του κόσμου». Αμήν.

Δεν είναι του παρόντος να αναφερθούμε στην Ανάληψη, παρά μόνον επιγραμματικά. Στόχος μας είναι το νόημα της φράσης

«πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη»

Ξέρει κάποιος από σας παιδιά να μας πει πότε είπε ο Χριστός αυτήν την εντολή/οδηγία προς του μαθητές Του;

…Μετά την Ανάστασή Του, όταν παρουσιάζεται στους μαθητές.

Τι σημαίνει ακριβώς;

….Να σκορπιστείτε σε όλη τη γη και να κάνετε μαθητές μου όλους τους ανθρώπους.

Τι φανερώνει αυτό το χωρίο;

…..Την επιθυμία Του να φτάσει το χαρμόσυνο μήνυμα τής Αναστάσεώς Του σε όλη τη γη.

Τι κάνει έναν άνθρωπο να θέλει να μοιραστεί με άλλους κάτι;

…Η χαρά που ένιωσε όταν το γεύτηκε.

Έτσι λοιπόν, όσο περισσότερη χαρά νιώθουμε από την πνευματική ζωή μέσα στην Εκκλησία, τόσο αισθανόμαστε την ανάγκη να μιλήσουμε για την πίστη μας σε όλους.

Να λοιπόν και μια δεύτερη κεντρική ιδέα:

ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΜΟΙΡΑΣΤΟΥΜΕ ΜΕ ΟΛΟΥΣ ΤΑ ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΧΑΡΙΣΕ.

Ως επίλογο, θα είχα να σου προτείνω μια απλή σκέψη, ως έναν όμορφο επίλογο:

 Έχουμε σήμερα τον θησαυρό της πίστης μας, κάποιο άνθρωποι, επί δυο χιλιάδες χρόνια, δεν την κράτησαν για τον εαυτό τους, αλλά θέλησαν να την χαρίσουν στους επόμενους. Μια τέτοια ευθύνη αναλαμβάνουμε κι εμείς σήμερα. 

Ας σκεφτούμε

Η Ιεραποστολή, ως μέσον δικής μας συνειδητοποίησης της πίστης!

Την ίδια στιγμή, που καλείσαι να εξηγήσεις και να δώσεις μαρτυρία για την πίστη σου, την γνωρίζεις βαθύτερα και καλείσαι να οδηγήσεις και τον εαυτό σου να κάνει πιο συνειδητά τα αυτονόητα!

Εσύ θα κρίνεις, εάν το επίπεδο των παιδιών σού επιτρέπει να επεκταθείς σ΄ αυτόν τον προβληματισμό. Το εύχομαι, διότι, κατά τη γνώμη μου αποτελεί ένα από τα ουσιαστικότερα θέματα της ζωής ενός Χριστιανού, που θέλει να ζήσει με επίγνωση εκείνων, που του κληροδότησε η ανατροφή του. Και νομίζω, πως στην πατρίδα μας, η συνειδητή χριστιανική ζωή αποτελεί ένα από τα βασικότερα ζητούμενα.

Στο σημείο αυτό αποχαιρετούμε τα παιδιά, αφού έχουμε φροντίσει προηγουμένως να τα ρωτήσουμε για εντυπώσεις ή απορίες.