(Προηγούμενη δημοσίευση: http://www.pemptousia.gr/?p=413683)
Β΄ Προφητείας Ἡσαΐου τὸ Ἀνάγνωσμα
(Κεφ. 55, 1-13)
Τάδε λέγει Κύριος·
οἱ διψῶντες πορεύεσθε ἐφ᾽ ὕδωρ, καὶ ὅσοι μὴ ἔχετε ἀργύριον,
βαδίσαντες ἀγοράσατε, καὶ φάγεσθε, καὶ πίεσθε
ἄνευ ἀργυρίου καὶ τιμῆς οἶνον καὶ στέαρ,
ἵνα τὶ τιμᾶσθε ἀργυρίου ἐν οὐκ ἄρτοις,
καὶ ὁ μόχθος ὑμῶν οὐκ εἰς πλησμονήν;
Μετάφραση
Τα εξής λέγει ο Κύριος:
Όσοι διψάτε πηγαίνετε να πιείτε νερό
και όσοι δεν έχετε χρήματα βαδίστε
για να αγοράσετε (δωρεάν) και να φάτε και να πιείτε
χωρίς χρήματα και χωρίς τιμή και κρασί
και παχιά κρέατα. Γιατί ξοδεύετε τα χρήματά σας για ψωμί
και κοπιάζετε χωρίς να χορταίνετε;
Ερμηνεία
Το πνεύμα αυτών των στίχων κινείται περίπου στο πνεύμα των λόγων του Χριστού προς την Σαμαρείτισα. Όπως εκεί ο Χριστός είπε στη Σαμαρείτισα ότι θα σου δώσω εγώ ένα νερό να πιείς και να μην χρειστείς να πιεις νερό από το πηγάδι και αυτό το νερό ήταν το ύδωρ το ζων, το Πνεύμα του Θεού, έτσι και εδώ ο Ησαΐας μιλάει για κρασί και παχύ κρέας που δεν χρειάζεται να έχεις χρήματα να το αγοράσεις, γιατί δίνεται δωρεάν σε όλους τους ανθρώπους. Μοχθείτε, λέγει ο Θεός με το στόμα του ο Ησαΐα για να εξασφαλίσετε το ψωμί σας και πάλι δεν χορταίνετε. Επομένως μάταια κοπιάζετε να χορτάσετε την ψυχή σας με αυτήν την τροφή. Η ψυχή σας θέλει πνευματική τροφή.
Ἀκούσατέ μου, καὶ φάγεσθε ἀγαθά,
κολουθεῖτε ταῖς ὁδοῖς μου, εἰσακούσατέ μου,
καὶ ζήσεται ἐν ἀγαθοῖς ἡ ψυχὴ ὑμῶν,
καὶ διαθήσομαι ὑμῖν Διαθήκην αἰώνιον, τὰ ὅσια Δαυῒδ τὰ πιστά.
Ἰδοὺ μαρτύριον ἐν Ἔθνεσιν ἔδωκα αὐτόν,
ἄρχοντα καὶ προστάσσοντα ἐν Ἔθνεσιν.
Ἰδοὺ Ἔθνη, ἃ οὐκ οἴδασί σε, ἐπικαλέσονταί σε,
καὶ λαοί, οἳ οὐκ ἐπίστανταί σε, ἐπὶ σε καταφεύξονται,
ἕνεκεν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, καὶ τοῦ Ἁγίου Ἰσραήλ, ὅτι ἐδόξασέ σε.
Μετάφραση
Ακούστε με και θα φάτε (πνευματικά) αγαθά,
Ακολουθείστε τον δρόμο των εντολών μου,
ακούστε με προσεκτικά και θα απολαύσει η ψυχή σας αγαθά
και θα σας κάνω συμφωνία αιώνια,
σύμφωνα με τις ιερές εγγυήσεις μου προς τον Δαυίδ.
Και να, σας έδωσα σαν επιβεβαίωση έδωκα αυτόν,
που θα αποτελεί μαρτυρία για όλα τα έθνη
και θα είναι άρχοντας, που θα δίνει εντολές σε όλα τα έθνη.
Και να, έθνη που δεν σε γνώριζαν, εσένα θα επικαλούνται,
και λαοί που δεν ήξεραν τίποτα για σένα,
σε σένα θα καταφεύγουν, γιατί ο Κύριος σε απέστειλε,
ο άγιος θεός του Ισραήλ και αυτός σε δόξασε.
Ερμηνεία
Εδώ οι προφητείες του Ησαΐα είναι πολύ αποκαλυπτικές, όπως φαίνεται από αυτά που συνέβησαν αργότερα. Εδώ ο Ησαΐας μιλάει για πνευματικά αγαθά, που χρειάζεται η ψυχή του ανθρώπου, και για τα οποία δόθηκε γραπτή εγγύηση ότι θα τους χορηγηθούν. Ο Μωσαϊκός Νόμος και γενικότερα η Παλαιά Διαθήκη είναι η συμφωνία του Ισραήλ με τον Θεό. Μια συμφωνία όμως χρειάζεται και οι δύο που κάνουν την συμφωνία, να την τηρούν. Ο Θεός υποσχέθηκε αλλά και οι Ισραηλίτες θα πρέπει να τηρούν τις εντολές του και όχι να αδιαφορούν και ακόμη χειρότερα να καταφεύγουν σε άλλους θεούς. Το ακόμη σπουδαιότερο όμως η υπόσχεση του Θεού να στείλει έναν αξιόπιστο απεσταλμένο, που θα είναι δυνατός, θα είναι βασιλιάς και θα τον υπακούν όλοι οι άνθρωποι. Αυτός δεν είναι άλλος από τον Μεσσία Χριστό, στον οποίο θα πιστέψουν πολλοί άνθρωποι, πολλοί λαοί και πολλά έθνη.
Ζητήσατε τὸν Κύριον, καὶ ἐν τῷ εὑρίσκειν αὐτόν, ἐπικαλέσασθε,
ἡνίκα δ᾽ ἂν ἐγγίζῃ ὑμῖν, ἀπολιπέτω ὁ ἀσεβὴς τάς ὁδοὺς αὐτοῦ,
καὶ ἀνὴρ ἄνομος τάς βουλὰς αὐτοῦ, καὶ ἐπιστράφητε πρὸς Κύριον,
καὶ ἐλεηθήσεσθε, καὶ κράξεσθε, ὅτι ἐπὶ πολὺ ἀφήσει τάς ἁμαρτίας ὑμῶν.
Μετάφραση
Αναζητείστε τον Κύριο και όταν τον βρείτε, να επικαλείστε την βοήθειά του. Κι όταν σας πλησιάζει, ας αφήνει ο ασεβής τον αμαρτωλό του δρόμο
και ο παράνομος άνθρωπος τις κακόβουλες αποφάσεις του και επιστρέψτε προς τον Κύριο, και θα σας δείξει έλεος και θα φωνάξετε ότι συγχωρεί
τις αμαρτίες σας σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Ερμηνεία
Οι υποσχέσεις του Θεού έχουν δοθεί στους Ισραηλίτες με προϋποθέσεις και με πιο σημαντική την ευσέβεια και την υπακοή στις εντολές του. Όμως τα πράγματα δεν ήταν ενθαρρυντικά. Οι Ισραηλίτες είχαν απομακρυνθεί από το Θεό και ζούσαν μέσα στην παρανομία. Γι’ αυτό ο άνθρωπος του Θεού, ο Ησαΐας κεντρίζει τους Ισραηλίτες να επανέλθουν στον δρόμο του Θεού, διότι η υπομονή του μπορεί να εξαντληθεί και να στραφεί σε άλλα έθνη, που θα τον αγαπήσουν και θα θελήσουν πρόθυμα να ακούνε τις εντολές του. Κι όμως το έλεος του Θεού είναι άπειρο και ανεξάντλητο αλλά όχι και υποχρεωτικό. Πρέπει να το ζητήσει ο άνθρωπος, για να ενεργοποιηθεί.
Οὐ γὰρ εἰσιν αἱ βουλαί μου, ὥσπερ αἱ βουλαὶ ὑμῶν,
οὐδ᾽ ὥσπερ αἱ ὁδοὶ ὑμῶν, αἱ ὁδοί μου, λέγει Κύριος.
Ἀλλ᾽ ὡς ἀπέχει ὁ οὐρανὸς ἀπὸ τῆς γῆς,
οὕτως ἀπέχει ἡ ὁδός μου ἀπὸ τῶν ὁδῶν ὑμῶν,
καὶ τὰ διανοήματα ὑμῶν ἀπὸ τῆς διανοίας μου.
Μετάφραση
Διότι οι δικές μου αποφάσεις δεν είναι σας δικές σας αποφάσεις
Ούτε ο δρόμος μου σαν τον δικό σας δρόμο, λέγει ο Κύριος.
Αλλά όσο απέχει ο ουρανός από την γη τόσο απέχει
Και ο δρόμος μου από τον δικό σας δρόμο,
Και το σκεπτικό μου από το σκεπτικό σας.
Ερμηνεία
Η βούληση και η απόφαση των ανθρώπων δεν είναι ανεξάντλητες, κάποτε εξαντλούνται, Αυτό δεν συμβαίνει με τον Θεό, ο οποίος έχει άπειρη αγάπη για τα πλάσματά του και αμέτρητη υ υπομονή του. Αλλά και ο δρόμος του Θεού διαφέρει πολύ από τον δρόμο των ανθρώπων. Ο δρόμος των ανθρώπων στηρίζεται στο συμφέρον και στην καλύτερη περίπτωση στο νόμο του δικαίου ενώ του Θεού στηρίζεται πάντα στο νόμο μιας ανεξάντλητης αγάπης. Το ίδιο και το σκεπτικό του Θεού είναι πολύ διαφορετικό από το σκεπτικό των ανθρώπων, ευτυχώς, γιατί διαφορετικά ελάχιστοι θα αθωώνονταν. Ο ψαλμωδός λέγει: «Κύριε, μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς με, μηδὲ τῇ ὀργῇ σου παιδεύσῃς με». Ακόμη και στην δίκαιη οργή του και στον δικαιολογημένο θυμό του εναντίον μου, διακρίνω μια απέραντη αγάπη για παιδαγωγία και επάνοδο στον ορθό δρόμο.
Ὡς γὰρ ἂν καταβῇ ὑετός, ἢ χιὼν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ,
καὶ οὐ μὴ ἀποστραφῇ ἕως ἂν μεθύσῃ τὴν γῆν,
καὶ ἐκτέκῃ, καὶ ἐκβλαστήσῃ, καὶ δῷ σπέρμα τῷ σπείροντι,
καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν, οὕτως ἔσται τὸ ῥῆμά μου,
ὃ ἐὰν ἐξέλθῃ ἐκ τοῦ στόματός μου, οὐ μὴ ἀποστραφῇ πρὸς με κενόν,
ἕως ἂν τελεσθῇ ὅσα ἂν ἠθέλησα,
καὶ εὐοδώσω τάς ὁδούς μου, καὶ τὰ ἐντάλματά μου.
Μετάφραση
Κι όπως, όταν πέσει βροχή και χιόνι από τον ουρανό,
δεν θα σταματήσει να πέφτει, ώσπου να καταβρέξει καλά τη γη
και να συμβάλει στην γέννηση και την βλάστηση
και να δώσει σπόρο σε αυτόν που θέλει να σπείρει
και ψωμί, για να φάει ο κόσμος
Έτσι και ο λόγος μου, που θα βγει από το στόμα μου,
δεν θα γυρίσει πίσω σε μένα ανεκτέλεστος, ώσπου να εκτελεστούν
όλα όσα θέλησα να γίνουν και θα δώσω τις λύσεις
στους τρόπους που υποδεικνύω και στις εντολές που δίνω.
Ερμηνεία
Ο Ησαΐας μιλάει με σκηνές της φύσης, για να εκφράσει εντονότερα τη βουλή του Θεού. Η βροχή και το χιόνι έχουν ως αποστολή να ποτίσουν βαθιά τη γη για να φυτρώσουν τα σπαρτά και να βλαστήσουν τα φυτά. Το ίδιο και η βουλή του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου είναι αμετάκλητη και γι’ αυτό επιμένει στην εκτέλεση των εντολών του. Αυτό μας θυμίζει την διαβεβαίωση για την τήρηση των εντολών στην επί του Όρους Ομιλία του Χριστού«18 ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται (Ματθ. 5,18). Ο Θεός έχει τον τρόπο του εκεί που δεν πάει το μυαλό του ανθρώπου, γι’ αυτό και βρισκόμαστε συχνά μπροστά σε εκπλήξεις, γιατί δεν περιμέναμε να δοθεί η σωστή λύση στο πρόβλημά μας. Και όλα αυτά , γιατί από αγάπη θέλει να μας οδηγήσει στον δικό του δρόμο, τον δρόμο της σωτηρίας μας.
Ἐν γὰρ εὐφροσύνῃ ἐξελεύσεσθε, καὶ ἐν χαρᾷ διδαχθήσεσθε·
τὰ γὰρ ὄρη καὶ οἱ βουνοὶ ἑξαλοῦνται, προσδεχόμενοι ὑμᾶς ἐν χαρᾷ,
καὶ πάντα τὰ ξύλα τοῦ ἀγροῦ ἐπικροτήσει τοῖς κλάδοις.
Καὶ ἀντὶ τῆς στοιβῆς ἀναβήσεται κυπάρισσος,
ἀντί, δὲ τῆς κονύζης ἀναβήσεται μυρσίνη,
καὶ ἔσται Κυρίῳ εἰς ὄνομα, καὶ εἰς σημεῖον αἰώνιον, καὶ οὐκ ἐκλείψει.
Μετάφραση
Γιατί με πολλή χαρά θα απελευθερωθείτε και όλο χαρά θα πάρετε το μάθημά σας, γιατί και τα βουνά θα πηδάνε από την χαρά τους
και θα σας υποδέχονται με χαρά, και όλα τα δένδρα του δάσους
θα σας επικροτούν με τα κλαδιά τους.
Και αντί για θάμνους θα βλαστήσουν κυπαρίσσια
Και αντί της κονύζας θα βλαστήσουν μυρσίνες
Και όλα αυτά θα γίνουν στο όνομα του Κυρίου
και σε αιώνια υπόσχεση, που δεν θα παραβιαστεί ποτέ.
Ερμηνεία
Ο προφήτης επανέρχεται στις αρχικές επαγγελίες και στην περιγραφή μιας ανακαίνισης του κόσμου, η οποία θα προκύψει μελλοντικά με την έλευση του Χριστού αλλά και με την ανακαίνιση του ίδιου του ανθρώπου. Το σημαντικό όμως στις επισημάνσεις αυτές είναι ότι όλη η φύση ακόμα και η φυτική θα συμμετέχουν σε αυτή την χαρά του Κυρίου και θα έχουμε μεγάλες μεταβολές προς το καλύτερο. Αλλά ας προσέξουμε και τον πρώτο στίχο, που μιλάει για την απελευθέρωση των Ισραηλιτών αλλά και όλων των ανθρώπων από τα βάσανα της δουλείας, εθνικής και πνευματικής, και τη χαρά που θα νιώσουν οι άνθρωποι, αφού πάρουν το μάθημά τους από τα παθήματά τους.
