Μεταξύ των πολλαπλών σημαντικών μηνυμάτων, τα οποία εκπέμπει η 25η Μαρτίου 1821, κεντρική θέση κατέχει το πολυτιμότατο, ιερό και πάντοτε επίκαιρο αγαθό της ελευθερίας. Η 25η Μαρτίου είναι ημέρα διπλής γιορτής, θρησκευτικής και εθνικής, η οποία προκαλεί στον Ορθόδοξο Έλληνα έντονα αισθήματα συγκίνησης, χαράς, υπερηφάνειας, ψυχικής ανάτασης, προβληματισμού και καθήκοντος.
Η Εκκλησία μας γιορτάζει τον ευαγγελισμό της Θεοτόκου, ο οποίος δίνει το άγγελμα της ελευθερίας, της απολύτρωσης και της σωτηρίας ολόκληρου του ανθρώπινου γένους, όπως ψάλλει: «Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον…». Ο Θεός Λόγος, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, σαρκώνεται, γίνεται άνθρωπος, εκ Πνεύματος αγίου και Μαρίας της Παρθένου -όπως αυτό μαρτυρείται και στο Σύμβολο της Πίστεως- για να απελευθερώσει τον άνθρωπο από την αμαρτία και να τον οδηγήσει στο αρχαίο κάλλος της παραδείσιας κατάστασης, στην κοινωνία με τον Θεό.
Αλλά η Ορθόδοξη Ελλάδα, παράλληλα προς τη θρησκευτική, γιορτάζει και την εθνική της ελευθερία. Από την αρχή της επιβολής του στυγερού και αποτρόπαιου οθωμανικού ζυγού (1453),βασικό μέλημα και όραμα των υπόδουλων Ελλήνων υπήρξε η επανάκτηση του πολυτιμότατου αγαθού της ελευθερίας. Τον διακαή και εναγώνιο αυτό πόθο του Έλληνα εκφράζει εύγλωττα και το γνωστό ποίημα «Ο βράχος και το κύμα» του μεγάλου μας ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Ο βράχος ήταν πελώριος, η Οθωμανική Αυτοκρατορία τεράστια σε καταπίεση. Παράλληλα, η δίψα του Έλληνα για ελευθερία υπήρξε, αναμφίβολα, ακατανίκητη, αδάμαστη, άσβεστη. Έτσι, όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξερράγη, συντονισμένα πλέον, η επανάσταση της εθνεγερσίας, την 25η Μαρτίου 1821, κατά την οποία ο φλογερός Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το ιστορικό Λάβαρο στην Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας. Κλήρος και λαός αντιστάθηκαν και πολέμησαν με ηρωισμό και αυτοθυσία, για να διατηρήσουν της ελληνορθόδοξη ταυτότητά τους, για του Χριστού την πίστη την αγία και για της Πατρίδος την ελευθερία.
Για την πραγματοποίηση, λοιπόν, του ιερού αυτού απελευθερωτικού αγώνα, δύο ήταν οι φωτεινοί σηματοδότες, άρρηκτα μεταξύ τους συνδεδεμένοι, η αγάπη προς την πατρίδα και η πίστη στον Θεό. Αυτό αποτυπώνεται και στη διακήρυξη της Α’ Εθνικής Συνέλευσης στην Επίδαυρο, την15ηΙανουαρίου 1822, όπου χαρακτηριστικά επισημαίνεται: «Ο κατά των Τούρκων πόλεμος ημών …είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός… Ο ύψιστος Θεός μας εβοήθησε… εις το τοιούτον μέγα τω όντι εγχείρημα».
Επίσης, οι συγκροτήσαντες τη Γ’ Εθνική Συνέλευση(16/4/1826) «διακηρύττουν όλοι, μια φωνή και μια γνώμη, εξ ονόματος όλου του λαού της Ελλάδος, ότι η σταθερά απόφασίς του είναι… να ζήση και να αποθάνη ακλόνητος εις τα ιερά δόγματα της χριστιανικής αυτού πίστεως, εις υπεράσπισιν της οποίας χύνονται ρείθρα αιμάτων και δακρύων, εις όλον το πρόσωπον της ελληνικής γης, και να αγωνισθή μέχρι τελευταίας του αναπνοής εις απόκτησιν της Πατρίδος του…».
Βέβαια, πολλές και διάφορες υπήρξαν οι πτυχές και οι φάσεις του ελληνικού απελευθερωτικού αγώνα: δόξας, θριάμβου και ψυχικής ενότητος αφενός, ζοφερών και λυπηρών καταστάσεων διχόνοιας αφετέρου. Πτυχές θετικές, που αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση﮲πτυχές αρνητικές, που συνιστούν παράδειγμα προς αποφυγή. Η ιστορία του Έθνους είναι μεγάλος δάσκαλος και όταν αγνοείται, ακολουθούν, αναμφίβολα, αρνητικά αποτελέσματα και συμφορές.
Το δώρο της ελευθερίας, το οποίο μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας με τόσες θυσίες, στηριζόμενοι σε αρχές και αξίες, εμπνεόμενοι από την ελληνορθόδοξη παράδοση, έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε με ευγνωμοσύνη, και καθήκον να χρησιμοποιήσουμε με πιστότητα. Η ελευθερία δεν είναι αναρχία και ασυδοσία, όπως, δυστυχώς, συχνά παραποιείται και παρερμηνεύεται το ορθό νόημά της. Ο απόστολος Πέτρος λέγει σχετικά, ότι δεν επιτρέπεται να έχουμε την ελευθερία σαν πρόσχημα για να επιτελούμε έργα κακίας, «μη ως επικάλυμμα έχοντες της κακίας την ελευθερίαν»(Α’Πετρ.2,16). Αλλά και ο μεγάλος εθνεγέρτης Ρήγας Φεραίος τονίζει ότι «Κ’ η αναρχία ομοιάζει την σκλαβιά…». Ελευθερία δεν σημαίνει ότι πράττω οτιδήποτε επιθυμώ. Η ελευθερία κινείται μέσα σε όρια, δεν είναι αυθαιρεσία.
Στους σημερινούς άστατους, κρίσιμους και δυσχείμερους καιρούς, τους οποίους διερχόμαστε, ως συνέπεια της πνευματικής κρίσης, οφείλουμε να αφυπνισθούμε, να προστατεύσουμε το αγαθό της ελευθερίας, την υπόσταση του Έθνους, την ελληνορθόδοξη οντότητά του. Να διαφυλάξουμε το θείο αυτό δώρο της ελευθερίας για να καταστεί η κοινωνία, με την ορθή χρήση του και την πρέπουσα παιδεία, περισσότερο ανθρώπινη, μακριά από τη διαφθορά, την διαπλοκή, την εκμετάλλευση, τη βία, την καταπίεση﮲ το ανθρώπινο πρόσωπο να γίνει σεβαστό και αντάξιο της αποστολής του και το νόημα της ζωής του να αποβεί ελπιδοφόρο και δημιουργικό.
Τιμή και ευγνωμοσύνη στους ηρωικούς αγωνιστές της ελληνικής εθνεγερσίας!
