Η πρωτοτυπία που παρουσιάζει η Γεωγραφία –είτε ως λίαν ενδιαφέρουσα επιστήμη είτε ως συναρπαστικό σχολικό μάθημα– είναι ο δισυπόστατος χαρακτήρας της, αφού ανήκει ταυτόχρονα και στις φυσικές επιστήμες και στις κοινωνικές.
Ως φυσική επιστήμη, η (Φυσική) Γεωγραφία [Physical Geography] ξεκινάει μελετώντας ακάματα το περιβάλλον μέσα από την εναλλασσόμενη μορφολογία του εδάφους. Αναρριχάται σε λόφους, όρη, πρανή και κρημνούς. Χαράσσει και αποτυπώνει ακτογραμμές, χερσονήσους, ακρωτήρια, πορθμούς και διώρυγες. Διαπλέει τα συστήματα των υδάτων, καταδύεται σε αβυσσικές πεδιάδες και ωκεάνιες τάφρους. Περιπλανιέται σε τροπικές ζούγκλες, δάση κωνοφόρων, στέπες, παγετώνες και άνυδρες ερήμους, επαληθεύοντας τα βήματα των παλιών ατρόμητων ταξιδευτάδων και εξερευνητών. Μέσω της Μετεωρολογίας αφουγκράζεται τις ανάσες τ’ ουρανού, μελετώντας τα ατμοσφαιρικά φαινόμενα και καταγράφοντας λεπτομερώς θερμοκρασίες, βροχοπτώσεις, χιονοπτώσεις και ανέμους. Παράλληλα, η Περιβαλλοντική Γεωγραφία σπουδάζει τη βιόσφαιρα, ξεφυλλίζοντας αδιάκοπα οικοσυστήματα και οικολογίες, χλωρίδες και πανίδες… «τα θηρία και πάντα τα κτήνη· ερπετά και πετεινά πτερωτά».
Η Γεωγραφία, μαζί με τη «δίδυμη ξαδερφή» της τη Γεωλογία, παρατηρούν τη δομή, σύσταση και «συμπεριφορά» του αεικίνητου και ζωντανού πλανήτη που μας φιλοξενεί. Εξετάζουν ιλιγγιώδη φαινόμενα που ξεσπούν ακαριαία, όπως οι σεισμοί και οι ηφαιστειακές εκρήξεις ή από την άλλη μελετούν την αργόσυρτη ορογένεση που, σαν τεκτονικός τοκετός, εκδηλώνεται στο βάθος του δυσθεώρητου, για τα ανθρώπινα μέτρα, γεωλογικού χρόνου…
Ως κοινωνική επιστήμη, η (Ανθρωπο)γεωγραφία [Human Geography] έρχεται να διερευνήσει τη χωρική κατανομή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι, εντός των κόλπων της Ανθρωπογεωγραφίας εξηγούνται διεξοδικά: τα «πώς;» και τα «γιατί;» των αραιοκατοικημένων αλλά και των πυκνοκατοικημένων περιοχών, τα κίνητρα πίσω από τις μεταναστεύσεις πληθυσμών, η χωροθέτηση των οικονομικών δραστηριοτήτων καθώς και τα σύνθετα δημογραφικά θέματα. Επίσης, καλό είναι να μην μας διαφεύγουν και κάποιοι ακόμα «τομείς αιχμής» που σαφώς εμπίπτουν στο ευρύτερο φάσμα της (Ανθρωπο)γεωγραφίας, όπως η γεωπολιτική, ο τουρισμός, οι μεταφορές, οι κουλτούρες και η κοινωνική γεωγραφία των πόλεων και μεγαλουπόλεων (megacities).
Η «μαγεία» της σύγχρονης Γεωγραφίας έγκειται σε αυτή ακριβώς τη δημιουργική σύνθεση αλληλοεπιδρώντων παραγόντων, όπως οι ανωτέρω. Μέσα σε δυναμικά εξελισσόμενα περιβάλλοντα (φυσικά & ανθρωπογενή), όπου τα πάντα ρει, το «Δέκαθλο» της Γεωγραφίας δεν έρχεται απλά να απαριθμήσει και να στοιβάξει επιστημονικά δεδομένα από διάφορους όμορους κλάδους. Αντίθετα, η Γεωγραφία αποδίδει διακριτή προστιθέμενη αξία, αφού συνδυάζει εποικοδομητικά μια ποικιλία από φιλοσοφίες, οπτικές γωνίες και πρακτικές. Αναζητά αιτιώδεις σχέσεις, αφανείς αρμονίες και ερμηνείες, με σκοπό τον εντοπισμό και την ανάδειξη της αλήθειας, η οποία ενίοτε κρύπτεσθαι φιλεί. Όλη αυτή η προσπάθεια καταλήγει συνήθως στην επίλυση πολυπαραμετρικών προβλημάτων, με χρήση υπολογιστικών μεθόδων και στη διατύπωση ρεαλιστικών και υλοποιήσιμων προτάσεων.
