(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης
Ερωταποκρίσεις
Ερώτηση 1η: Ποιο είναι το γνώρισμα του τέλειου Χριστιανού;
Απάντηση
Άλλοι λένε ότι είναι η ορθή πίστη και τα έργα της πίστεως. Ο Ιησούς όμως δεν ορίζει με αυτά τον αληθινό Χριστιανό. Γιατί μπορεί κάποιος να έχει και πίστη και έργα αγαθά, αλλά να υπερηφανεύεται για αυτά και να μη είναι τέλειος Χριστιανός. Γιατί ο Χριστιανός είναι αληθινή κατοικία του Χριστού, η οποία αποτελείται από έργα αγαθά και από ευσεβείς διδασκαλίες.
Η αληθινή λοιπόν «πίστη, χωρίς τα έργα είναι νεκρή» (Ιακ. 1, 20), όπως και τα έργα χωρίς πίστη. Γι’ αυτό πρέπει με όλη μας τη δύναμη να φυλάμε τους εαυτούς μας σταθερά καθαρούς από τα βρώμικα έργα, για να μη ειπωθεί και για μας· «Ομολογούν ότι γνωρίζουν τον Θεό, αλλά με τα έργα τους τον αρνούνται».
Γι’ αυτό ο Κύριος λέει· «Εάν κάποιος με αγαπά, θα τηρήσει τα λόγια μου, και ο Πατέρας μου θα τον αγαπήσει, και θα έρθουμε σ’ αυτόν και θα κατοικήσουμε μαζί του» (Ιω. 14, 23). Από αυτά λοιπόν μαθαίνουμε, ότι με την ορθή πίστη και τα καλά έργα χτίζεται ο οίκος της ψυχής και έτσι κατοικεί μέσα μας ο Θεός. Γιατί λέει, «θα κατοικήσω μέσα τους και θα περπατήσω» (Λευϊτ. 26, 12· Β΄ Κορ. 6, 16.). Και ο Απόστολος δηλώνοντας το ίδιο έλεγε: «Ή δε γνωρίζετε, ότι ο Χριστός κατοικεί μέσα σας; Εκτός βέβαια εάν είστε αποτυχημένοι» (Β΄ Κορ. 13, 5).
Δεν γνωρίζει λοιπόν ο διάβολος, αν βρίσκεται μέσα στη σκέψη σου ο οικοδεσπότης Χριστός, ή όχι. Όταν όμως σε βλέπει να οργίζεσαι, ή να κραυγάζεις, ή να ορκίζεσαι, ή να αισχρολογείς, ή να κατηγορείς, ή να κοροϊδεύεις, ή να μέμφεσαι, ή να βρίζεις, ή να κατακρίνεις, ή να μισείς, ή να αδικείς κάποιους, ή να υπερηφανεύεσαι, ή να αλαζονεύεσαι, ή να γελάς πολύ και να αεροβατείς, ή να μη προσεύχεσαι συνεχώς και να μη θυμάσαι τον θάνατο, τότε διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει στην ψυχή σου ο Θεός που σε φυλάει και σε φροντίζει. Και έτσι, μπαίνοντας μέσα σου ο πονηρός σαν κλέφτης, επειδή δεν υπάρχει μέσα στην καρδιά σου θεϊκό λυχνάρι, ληστεύει τον οίκο της ψυχής σου, «και γίνονται τα τελευταία σου χειρότερα από τα πρώτα» (Β΄ Πέτρ. 2, 20. Ματθ. 12, 45).
Από το Δευτερονόμιο.
«Και τώρα, Ισραηλιτικέ λαέ, τι ζητά ο Κύριος και Θεός από σένα, παρά να φοβάσαι τον Κύριο και Θεό σου και να βαδίζεις σύμφωνα με όλες τις εντολές του και να λατρεύεις τον Κύριο και Θεό σου;» (Δευτ. 10, 12).
Του Δαβίδ.
«Όσοι αγαπάτε τον Κύριο, να μισείτε τα πονηρά» (Ψαλμ. 96, 10). «Ο Κύριος φυλάει όλους εκείνους που τον αγαπούν, και θα εξολοθρεύσει όλους τους αμαρτωλούς» (Ψαλμ. 44, 20) και· «Γιατί συ δεν είσαι Θεός που θέλει την ανομία. Δεν θα κατοικήσει κοντά σου όποιος είναι πονηρός, ούτε θα μείνουν οι παράνομοι μπροστά στα μάτια σου» και τα παρακάτω (Ψαλμ. 5, 5-6).
Του Ησαΐα.
«Ο λαός αυτός με πλησιάζει με το στόμα και με » και τα παρακάτω (Ψαλμ. 5, 5-6).
Του Ησαΐα.
«Ο λαός αυτός με πλησιάζει με το στόμα και με τιμούν με ταν με τα χείλη τους, ενώ η καρδιά τους απέχει πολύ από μένα. Με λατρεύουν μάταια, λέει ο Κύριος» (Ησ. 29, 13· Ματθ. 15, 8)· και· «Εμένα αναζητούν κάθε μέρα, και επιθυμούν να γνωρίσουν τις εντολές μου, ως λαός που έχει εφαρμόσει τον νόμο, και δεν εγκατέλειψε την κρίση του Θεού του, λέει ο Κύριος» (Ησ. 58, 2). Και· «Όταν υψώνετε ικετευτικά τα χέρια σας σ’ εμένα, θα γυρίζω αλλού το πρόσωπο μου από σας, γιατί τα χέρια σας είναι γεμάτα αίμα. Λουστείτε λοιπόν και καθαριστείτε. Αφαιρέστε τις κακίες από τις ψυχές σας. Μάθετε να κάνετε το καλό. Επιδιώξετε το δίκαιο. Σώστε εκείνον που αδικείται. Κρίνετε δίκαια το ορφανό και αποδώστε δικαιοσύνη στη χήρα, και τότε ελάτε να συζητήσουμε, λέει ο Κύριος» (Ησ. 1, 15-18).
Του Σολομώντα.
«Είναι μισητή στον Κύριο η διεστραμμένη ζωή, αντίθετα είναι ευπρόσδεκτοι στον Κύριο εκείνοι που επιδιώκουν την αρετή» (Παροιμ. 15, 9). Και, «Οι αμαρτίες καθαρίζονται με εντιμότητα και με πίστη, και με τον φόβο του Κυρίου αποφεύγει κάθε ευσεβής το κακό» (Παροιμ. 27. 18. Ρωμ. 8, 17).
Του Σειράχ.
«Να μη πεις. Ο Θεός με έπλασε, δεν έχει ανάγκη από αμαρτωλό άνθρωπο. Γιατί ο Κύριος μισεί κάθε διαστροφή. Και να μη πεις· Η ευσπλαχνία του Θεού είναι μεγάλη, θα συγχωρήσει όλες τις αμαρτίες μου. Γιατί στον Θεό υπάρχει το έλεος, αλλά και η οργή, και θα ξεσπάσει ο θυμός του εναντίον των αμαρτωλών (Σοφ. Σειράχ 5, 6-7). «Γιατί η οργή του είναι ανάλογη προς την ευσπλαχνία του, και θα κρίνει τον άνθρωπο σύμφωνα με τα έργα του, και ο καθένας θα ανταμειφθεί ανάλογα με τα έργα του» (Σοφ. Σειρ. 16, 12).
Από τις Διαταγές των Αποστόλων.
«Αυτός που βαπτίζεται να είναι ξένος από κάθε ασέβεια, να μη διαπράττει αμαρτίες, να είναι φίλος του Θεού, εχθρός του διαβόλου, κληρονόμος του Θεού και συγκληρονόμος του Χριστού (Ρωμ. 8, 17), να έχει αποκηρύξει τον Σατανά και τους δαίμονες του και όλα τα έργα του, να είναι αγνός, καθαρός, ευσεβής, αγαπητός στον Θεό, υιός του Θεού, να προσεύχεται σαν γιος προς πατέρα λέγοντας (σαν μαζί με το συγκεντρωμένο πλήθος των πιστών) τα εξής· «Πατέρα μας επουράνιε…» (Ματθ. 9, 6) και τα λοιπά (Διαταγές Αποστόλων 3, 18), ώστε να μη συμβεί, αποκαλώντας ανάξια Πατέρα του τον Θεό, ν’ ακούσει εκείνα που άκουσε κάποτε ο πρωτότοκος υιός του Ισραήλ, δηλαδή «Ο γιος να τιμά τον Πατέρα, και ο δούλος να φοβάται τον Κύριο του» και «Εάν εγώ είμαι Πατέρας, που είναι η δόξα μου;» (Μαλαχ. 1, 6). Γιατί δόξα των πατέρων είναι η ευσέβεια των παιδιών τους, και τιμή των δεσποτών ο σεβασμός των υπηρετών τους.
Συνεχίζεται
Από το βιβλίο Αναστασίου του Σιναΐτη, «Άπαντα τα έργα, Ερωταποκρίσεις Α’ – ΞΔ’», της σειράς τόμων «Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας – Φιλοκαλία των νηπτικών και ασκητικών» των εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς».
