Επέτειος γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου
Υπάρχει περίπτωση να πλησιάσουμε τη γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού χωρίς την οδύνη που περιέχει -για να παραφράσουμε τη Ζωή Καρέλλη- αλλά και να μην εκφράσουμε τον θρήνο μας που εύλογα αρμόζει στα θύματα της φρικτής αυτής προσπάθειας εθνοκάθαρσης;
Υπάρχει κάποια άλλη οπτική η οποία χωρίς, βεβαίως, να αμβλύνει ή να αθωώνει την τουρκική θηριωδία να προτείνει την «αποδοχή» του μαρτυρίου των εκατοντάδων ανυπεράσπιστων θυμάτων της μαζικής αυτής εξόντωσης; Μιας καλά μελετημένης απάνθρωπης πολιτικής ενέργειας η οποία ενεργοποιήθηκε εναντίον τριών χριστιανικών εθνοτήτων της Μικράς Ασίας (Αρμενίων, Ασσυρίων, Ελλήνων του Πόντου);
Ο αφανισμός και η εξάλειψή τους ήταν η μόνη προσπάθεια των αιμοσταγών Τούρκων. Μόνον οι λέξεις γενοκτονία και εθνοκάθαρση θα μπορούσαν να αποδώσουν σαφώς τόσο την προσπάθειά τους όσο και τις συνέπειες της επίσημης κρατικής εξοντωτικής αυτής πολιτικής.
(Μιας εξοντωτικής δράσης με άμεσα θύματα όχι μόνον τους δολοφονημένους γιατί οι τραυματικές και εξουθενωτικές παρενέργειες του μαζικού εγκλήματος είναι εξίσου σημαντικές σε όλα τα μέλη των τοπικών αυτών εθνοτήτων, αλλά και των ευρύτερων εθνών στα οποία ανήκουν. Ακόμη και σήμερα).
Ένας κόσμος με πολλαπλή σημασία, όπως άνθρωποι, στολίδι και στόλισμα, που σαν επιβάτες σε ένα σκάφος το οποίο ταξίδευε στα δικά του νερά, τη δική του γη και στις δικές του ρίζες, καταχώθηκε, βυθίστηκε αύτανδρο σ’ έναν τρομερό φονικό σάλο με κοσμογονικές συνέπειες.
Και αυτός ο σάλος δεν ήταν μια θεομηνία, μανιασμένα κύματα, σφοδροί αγέρηδες, ένας φονικός σεισμός που συντάραξαν το σκάφος, αλλά ενέργειες ανθρώπων που επιβουλεύτηκαν την ύπαρξη λοιπών συνανθρώπων τους. Και ιδιαίτερα την πιο βαθειά και ουσιαστική ετερότητά τους. Την πίστη τους.
Ενός κόσμου ή και ποικίλων κόσμων και πολιτισμικών εκφράσεων που παρ’ όλους τους αιώνες κατοχής και δουλείας μπόρεσαν, άντεξαν και συνέχισαν να ομολογούν το πιστεύω τους. Και η πίστη τους αυτή, εκπεφρασμένη μέσα στην ιδιαίτερη εθνότητα και κοινότητά, δεν τους άφηνε να ενσωματωθούν πλήρως στην πολιτισμική ομοιομορφία των κατακτητών τους.
Και έτσι παρέμεναν ραγιάδες, δούλοι και βεβαίως γκιαούρηδες ή και καραγκιαούρηδες.
Τα όρια έτσι κι αλλιώς ήταν δεδηλωμένα ακόμη και με την ενδυμασία τους. Αν φορούσες ενδυμασία οθωμανική θα έπρεπε να γίνεις, αμέσως, Τούρκος -άπαξ και διά παντός! Διαφορετικά θα έπρεπε να μαρτυρήσεις υπέρ πίστεως.
Και αυτό ήταν και το έσχατο όριο του πατριωτισμού των υποδούλων. Πέραν βεβαίως από τις λοιπές κατά τόπους εθνικές εξεγέρσεις που και αυτές γίνονταν υπέρ πίστεως και πατρίδος. (Ενίοτε και υπό την ηγεσία θερμόαιμων και ψυχωμένων κληρικών)!
Όπως και η αντίστοιχη Ελληνική Επανάσταση του 1821!
«Είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και μετά υπέρ πατρίδος», τόνισε σε ομιλία του ο Κολοκοτρώνης εκφράζοντας ευθαρσώς και χωρίς περιστροφές και σκοπιμότητες το «νόημα που είχε κάτι απ’ τις φωτιές» που είχε το άγγελμα της επανάστασης για την απελευθέρωση του γένους.
Έτσι για να μπορούν να ζουν ως άνθρωποι και να εκφράζονται με την ευγένεια και την απλοχεριά της δική τους πίστη και του πολιτισμού, χωρίς την στανικότητα και την επιβολή εξωτερικής και άμεσης σκλαβιάς και υποτέλειας από τους ξενομπάτες του τόπου τους.
Ποιοι ήταν όλοι αυτοί οι Ρωμιοί, οι Έλληνες, οι Πόντιοι που μετά από αιώνες ζωής στον τόπο τους περίσσευαν εν μέσω οθωμανικής αυτοκρατορίας και επί νεοτούρκων και έπρεπε να εξαφανιστούν από προσώπου ποντιακής γης;
Ξεφύτρωσαν, αίφνης ανάμεσα στην οθωμανική πανσπερμία και χαλούσαν την λοιπή ομοιογένεια; Προφανώς όχι. Και το θλιβερότερο ήταν ότι ανάμεσα στους άμεσα διώκτες τους, μετά από τόσα χρόνια σκλαβιάς, υπήρχαν και ομογενείς εξ αίματος που πλέον για ποικίλους λόγους είχαν περάσει διά της αποδοχής της πίστεως του κατακτητή στο απέναντι στρατόπεδο.
Και πολύ πιθανόν σε μια θρησκεία που δυστυχώς όλα επιτρέπονται!
Οι τρεις μεγάλες γενοκτονίες τι άλλο μαρτυρούν; Εξάλλου, πολλοί έχουν ταυτίσει την θρησκεία αυτή πιο πολύ με πολιτική βούληση και ενέργεια παρά με μία «μεταφυσική» πίστη. Τι άλλο φανερώνει το σύνθημα «διά πυρός και σιδήρου» με το οποίο κατάφεραν να εξαπλωθούν και να επικρατήσουν;
Φυσικά δεν έχουν καμιά σχέση με τις ειρηνικές περιοδείες των Αποστόλων και των συνεργάτων τους που τα θύματα ήταν οι ίδιοι και όχι οι κατηχούμενοί τους!
Ναι, και στον Πόντο έφτασαν οι Απόστολοι για να κηρύξουν στους κατοίκους του τον εσταυρωμένο Χριστό και όχι τον κατακτητή και πολιτικά τροπαιοφόρο ιδρυτή μιας κάποιας θρησκείας. Ο Χριστός ήταν ένας ηττημένος από τους ανθρώπους, αφού τον σταύρωσαν. Σταυρώθηκε από τους ίδιους εκείνους ανθρώπους οι οποίοι πίστευαν ότι οι μαθητές του θα έκλεβαν τη σορό του για να αποδείξουν ότι εκείνος ο πλάνος ηγέρθη, αναστήθηκε.
Γι’ αυτό και έβαλαν φρουρά γύρω από τον τάφο. Και είναι γνωστό πως ο εκατόνταρχος ο οποίος φρουρούσε τον τάφο αναδείχθηκε σε ομολογητή, απόστολο και μάρτυρα του… ηττημένου, αλλά προπαντός αναστημένου Χριστού.
Στον Πόντο, όμως, για μια ακόμη φορά και κατ’ εξακολούθηση θα έπρεπε να εφαρμοστεί διά πυρός και σιδήρου ένα σχέδιο τελικής και οριστικής λύσης. Άλλωστε, οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια και λύση είχε αποτύχει!
Δεν πήγαινε άλλο. Αυτοί πώς επέζησαν τόσα χρόνια στα χώματα αυτά; θα αναρρωτήθηκαν οι αιμοσταγείς αρμόδιοι «ταξιθέτες» του τουρκικού κράτους. Οι γκιαούρηδες θα έπρεπε να εξοντωθούν, επιτέλους, όπως μπαίνει σε ενέργεια ένα θανατικό, μια λοιμώδης νόσος, μια πανδημία και τα παλαιότερα χρόνια ερήμωνε χωριά και πόλεις. Και επειδή δεν υπήρχε κάτι τέτοιο θα έπρεπε να το κατασκευάσουν…
Και αυτό ήταν ένα ευρύ σχέδιο που φανέρωνε εν τοις πράγμασι το τέλος του πολιτισμού. Ένα πρόγραμμα ευρείας διάστασης και δείγμα για μελλοντικές εκκαθαρίσεις και εξολοθρεύσεις πληθυσμών μερικά χρόνια μετά και εν μέσω εικοστού αιώνα στα πρόσωπα των Εβραίων. (Αλλά μήπως και στις μέρες επαναλαμβάνεται; Μήπως ξεπεράστηκε το οφθαλμός έναντι οφθαλμού);
Η πιο αποτρόπαια πτυχή του ανθρώπου είχε υπερισχύσει κάθε άλλης ευγενικής και φιλάνθρωπης πτυχής του. Οι Αρμένιοι και οι Ασσύριοι ήταν τα πρώτα θύματα. Αλλά περίσσευαν και άλλοι…
Και έτσι οι Έλληνες πήραν σειρά. Δολοφονικά τάγματα έπιασαν δουλειά, οδηγώντας τα θύματά τους ως τάγματα φονικής εξολοθρευτικής εργασίας, πείνας, δίψας, τρόμου, θανάτου.
Μάρτυρες και ομολογητές της ευρύτερης εθνικής τους ταυτότητας που ήταν έκδηλη κυρίως με την πίστη τους. Η πίστη τους ομολογούσε το γένος τους και εν προκειμένω, δεν διωκόταν η εθνική καταγωγή, αλλά ουσιαστικά η πίστη. Άλλωστε η ζωή τους μπορούσε να σωθεί πολύ εύκολα εάν εξώμοναν.
Άρα τα θύματα της τουρκικής γενοκτονίας ήταν χριστιανοί μάρτυρες, αφού ομολογούσαν την ορθόδοξη χριστιανική πίστη τους.
Άνθρωποι που κατάφεραν μέχρι εκείνη την στιγμή να μείνουν όρθιοι και ως γκιαούρηδες, άπιστοι για την τουρκική λαίλαπα, συνέχιζαν την μακραίωνη χριστιανική τους παράδοσή που παρέλαβαν από τους Αποστόλους που έφτασαν στα χώματά τους.
Οι Χριστιανοί του Πόντου ομολογούσαν και μαρτυρούσαν με την ύπαρξή τους Χριστόν εσταυρωμένον και αναστημένον και γι’ αυτό ήταν επικίνδυνοι. Τόσο για τους οθωμανούς όσο και για τον εαυτό τους, αφού παρέμεναν μέσα στο φως που εκχύθηκε από την Ανάσταση και αυτό ομολογούσαν.
Παρέμειναν Χριστιανοί, και διά του θανάτου τους ομολόγησαν ως ευρεία κοινότητα μαρτύρων την ουσία της ευγένειας της ύπαρξής τους. Την χριστιανική τους πίστη με την οποία ταυτίστηκαν έως θανάτου! Και εκ του μαρτυρικού τους θανάτου διέβησαν στην πραγματική ζωή. Οι ενδόξως αθλήσαντες Πόντιοι αδελφοί ημών!
Έτσι δεν πρέπει να τους λογαριάζουμε μόνον ως θύματα της τουρκικής κρατικής θηριωδίας και βαρβαρότητας, αλλά κυρίως ως Ομολογητές και Μάρτυρες!
Η δόξα του μαρτυρίου τους στεφάνωσε εσαεί!
Αλλά και όλος ο Ποντιακός Ελληνισμός μπορεί να εμφορείται από τη δόξα των μαρτύρων του και να συμμετέχει σ’ αυτήν ως μία πηγή ανακαινισμού τόσο της πίστης του όσο και του ευρύτερου πολιτισμού που δημιούργησε!
Αιωνία η μνήμη!
Να έχουμε την ευχή των μαρτύρων του Πόντου!