(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Άγιος Ιουστίνος ο φιλόσοφος και μάρτυς
Απολογία Α’
1. Προλογική έκκληση υπέρ δικαίας κρίσεως της υποθέσεως των Χριστιανών.
Περί δε της τέλειας αποφυγής του όρκου, και της σε κάθε ευκαιρία εκφοράς της αλήθειας, αυτά παρήγγειλε «να μην ορκίζεσθε καθόλου· αλλά να είναι το ναι σας ναι και το ου ου· το περισσότερο δε από αυτά, είναι εκ του πονηρού».
Περί δε, του ότι πρέπει να προσκυνούμε μόνο τον Θεό μίλησε με τα εξής πειστικά λόγια. «Μεγίστη εντολή είναι· θα προσκυνείς Κύριο τον Θεό σου και θα λατρεύεις μόνο αυτόν, από όλη την καρδιά σου και όλη την ισχύ σου, Κύριο τον Θεό, ο οποίος σε έπλασε.
Και στον προσελθόντα σ’ αυτόν και ειπόντα, «διδάσκαλε αγαθέ», αποκρίθηκε λέγοντας, «κανείς δεν είναι αγαθός παρά μόνο ο Θεός, ο ποιήσας το σύμπαν».
Όσοι δε, δεν βρίσκονται να ζουν, όπως δίδαξε, ας αναγνωρισθεί ότι δεν είναι Χριστιανοί, ακόμη και αν με την γλώσσα προφέρουν τα διδάγματα του Χριστού· διότι είπε ότι θα σωθούν όχι οι απλώς λέγοντες, αλλά οι και εφαρμόζοντες εμπράκτως.
Διότι είπε αυτά· «δεν θα εισέλθει καθένας που με προσφωνεί Κύριε, Κύριε στην βασιλεία των ουρανών, αλλ’ αυτός που εκτελεί το θέλημα του Πατρός μου που βρίσκεται στους ουρανούς».
«Διότι όποιος με ακούει και πράττει όσα λέω, ακούει τον αποστείλαντα με».
«Πολλοί δε θα μου πουν· Κύριε, Κύριε, δεν φάγαμε και ήπιαμε και θαυματουργήσαμε στο όνομα σου; Και τότε θα τους πω· απομακρυνθείτε από εμένα, εργάτες της ανομίας».
«Τότε θα υπάρξει κλαυθμός και βρυγμός των οδόντων, όταν οι μεν δίκαιοι θα λάμψουν όπως ο ήλιος, οι δε άδικοι θα σταλούν στο αιώνιο πυρ».
«Διότι πολλοί θα έλθουν στο όνομα μου, από έξω, ενδεδυμένοι με δέρματα προβάτων, από μέσα δε όντες αρπακτικοί λύκοι· από τα έργα τους θα τους γνωρίσετε. Κάθε δε δένδρο, το οποίο δεν κάνει καλό καρπό, ξεριζώνεται και ρίχνεται στο πυρ».
Ζητούμε δε και από σας να τιμωρείτε τους μη ζώντας συμφώνως προς τα διδάγματά του, αλλά μόνο δε λεγόμενους Χριστιανούς.
Προσπαθούμε δε να φέρουμε τους φόρους και τις συνεισφορές στους διορισμένους από σας υπαλλήλους παντού προθυμότερα από όλους, όπως διδαχθήκαμε από αυτόν.
Πράγματι κατά τον καιρό εκείνον προσήλθαν μερικοί και τον ρώτησαν, εάν πρέπει να καταβάλουν φόρους στον Καίσαρα. Και αποκρίθηκε· Πείτε μου, τίνος εικόνα έχει το νόμισμα; Εκείνοι δε είπαν· του Καίσαρα. Και πάλι αποκρίθηκε σ’ αυτούς· «αποδώστε τα του Καίσαρα στον Καίσαρα και τα του Θεού στον Θεό».
Απ’ όπου προσκυνούμε μόνο τον Θεό, κατά τα άλλα δε υπηρετούμε ευχάριστα σε σας, παραδεχόμενοι εσάς ως βασιλείς και άρχοντες ανθρώπων και ευχόμενοι να ευρεθεί ότι μαζί με την βασιλική δύναμη έχετε και σώφρονα σκέψη.
Εάν δε σεις, παρά τις ευχές και την ανοιχτή συμπεριφορά μας, αδιαφορήσετε για εμάς, εμείς δεν θα ζημιωθούμε, διότι πιστεύουμε, μάλλον δε είμαστε πεπεισμένοι, ότι έκαστος θα υποστεί τιμωρία διά αιωνίου πυρός, κατά την αξία των πράξεων του, και θα δώσει απολογισμό κατά την αναλογία των δυνάμεων τις οποίες έλαβε από τον Θεό, όπως διαμήνυσε ο Χριστός με τους λόγους· «από εκείνον στον οποίο έδωσε περισσότερο ο Θεός, θα ζητηθεί περισσότερο».
Πράγματι παρατηρήστε το τέλος εκάστου των προηγούμενων βασιλέων, ότι πέθαναν τον κοινό σε όλους θάνατο, αυτή δε η πορεία, αν κατέληγε σε αναισθησία, θα ήταν τύχη για όλους τους άδικους. Αλλ’ επειδή σε όλους όσοι έζησαν και συνείδηση παραμένει και κόλαση επίκειται, μην αμελήσετε να πεισθείτε και να πιστεύσετε ότι αυτά είναι αληθινά.
Διότι οι νεκρομαντείες, οι οράσεις αθώων παιδιών, οι επικλήσεις ψυχών αποθανόντων ανθρώπων, οι λεγόμενοι από τους μάγους ονειροπομποί και πάρεδροι και τα γινόμενα από τους γνωρίζοντες αυτά, ας σας πείσουν, ότι και μετά τον θάνατο οι ψυχές έχουν συνείδηση.
Ομοίως ας σας πείσουν οι άνθρωποι, οι οποίοι καταλαμβάνονται και ρίπτονται κάτω, τους οποίους όλοι καλούν δαιμονιόπληκτους και μανιακούς, και τα φημισμένα μεταξύ σας μαντεία του Αμφίλοχου1, της Δωδώνης και της Πυθούς και άλλα παρόμοια, και τα διδάγματα των συγγραφέων, του Εμπεδοκλή και του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα και του Σωκράτη, και το όρυγμα στον Όμηρο δια του οποίου πραγματοποιήθηκε η κάθοδος του Οδυσσέα προς επίσκεψη των ψυχών2, καθώς και τα διδάγματα των ειπόντων τα ίδια με αυτούς.
1. Ο Αμφίλοχος εκ των ηγετών της εκστρατείας προς την Τροία, φέρεται ως ιδρυτής μαντείου στον Μαλλό της Κιλικίας.
2. Οδύσσεια Λ 25 έ.
Ιουστίνου φιλοσόφου και μάρτυρος «Άπαντα τα έργα» των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς».
