(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
[…] Διά να δείξη δε ο συγγραφεύς του βίου της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου πόσην αγιότητα είχεν ο μέγας Μεθόδιος, διηγείται και ταύτα τα αξιάκουστα· Λέγει λοιπόν, ότι την ημέραν που εώρταζεν η Οσία την εορτήν του μεγάλου Βασιλείου, κατά την πρώτην φυλακήν της νυκτός, ήλθε φωνή αοράτως εις την Οσίαν λέγουσα: υπόδεξαι τον ναύκληρον όπου σου φέρει τας οπώρας, τας οποίας τρώγουσα θέλεις λάβει εις την ψυχήν σου μεγίστην ευφροσύνην και αγαλλίασι».
Όθεν [γι’ αυτό] έστειλε δύο αδελφάς εις την θύραν διά να εισαγάγουν όποιον έξω της θύρας εύρωσιν.
Έρχεται λοιπόν προς την Οσίαν ο ναύκληρος, και βάλλει μετάνοιαν, κάμνουσα δε προσευχήν η Οσία, και καθήσαντες, τον ηρώτησε την αιτίαν του ερχομού του, ο δε ναύκληρος απεκρίθη: ναύτης είμαι, Οσία μου, από την νήσον της Πάτμου· επεβιβάσθην δε του πλοίου διά να έλθω εδώ εις την βασιλεύουσαν.
Όταν λοιπόν ηρχίσαμεν να ταξιδεύωμεν, έτι όντες πλησίον της νήσου, είδομεν εις την παραλίαν ωραίον και θεοειδή γέροντα, όστις μας εφώναξε να τον περιμένωμεν διά να έλθη μαζί μας· ημείς όμως δεν ηδυνάμεθα να σταθώμεν, επειδή ήτο ο άνεμος σφοδρός και ο τόπος απόκρημνος και βραχώδης.
Τότε πάλιν ο θαυμάσιος γέρων εφώναξε μεγαλοφωνότερον λέγων· σταθήτω η ναυς [το καράβι], έως του ελθείν με [μέχρι να έλθω]· και ω του θαύματος! το μεν πλοίον εστάθη, ο δε θεοειδής γέρων ήλθε προς ημάς, περιπατών εις τα κύματα.
Εμβάς δε εις το πλοίον εξήγαγε τρία μήλα από τον κόλπον του, και μου τα έδωσε λέγων· όταν, συν Θεώ φθάσης εις την Βασιλεύουσαν, δώσε τα εις τον Πατριάρχην [στον Πατριάρχη Μεθόδιο] λέγων εις αυτόν ότι του τα έστειλεν ο Πανάγαθος Θεός, και ο Ιωάννης ο Επιστήθιος [ο Ευαγγελιστής Ιωάννης] από τον Παράδεισον.
Έπειτα άλλα τρία μήλα όμοια έδωσέ μοι λέγων· ταύτα τη Ηγουμένη του Χρυσοβαλάντου Ειρήνη εγχείρισον [δώσε], λέγων· φάγε από εκείνα που επεθύμησεν η ψυχή σου η καθαρά και αμόλυντος, ότι τώρα τα έφερα από τον Παράδεισον.
Ούτως είπε και ηυλόγησε τον Θεόν, και μας ηυχήθη, και το μεν πλοίον εκίνησεν, αυτός δε εγένετο άφαντος. Έδωσα λοιπόν τα τρία εις τον Πατριάρχην Μεθόδιον, τα δε άλλα τρία λάβε, η αγιωσύνη σου.
Ως ήκουσε ταύτα η Οσία εδάκρυσεν από την χαράν της, και πολλάς ευχαριστίας απέδωκε τω Θεώ και τω ηγαπημένω αυτού μαθητή, και τα έλαβεν ευλαβώς ως εκ Θεού θεία δώρα.
Ταύτα τα άγια του Παραδείσου μήλα επερίσσευαν τα γήινα μήλα εις τα τρία προτερήματα ταύτα· πρώτον μεν εις την ωραιότητα, δεύτερον δε εις την ευωδίαν, και τρίτον εις την μεγαλειότητα, όντα ομολογουμένως εξαίσια και θαυμάσια.
Ταύτην την διήγησιν ανεφέραμεν διά καρύκευμα του λόγου, και διά να φανερώσωμεν την υπεροχήν του Αγίου, ότι εις τους καιρούς εκείνους αγιώτερον άλλον δεν είχεν η βασιλεύουσα μεταξύ όλων των ανδρών από τον μέγαν Μεθόδιον, και την Οσίαν Ειρήνην, μεταξύ όλων των γυναικών.
Η μνήμη του Οσίου Μεθοδίου του Ομολογητή Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τιμάται στις 14 Ιουνίου.
Από τον «Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας», μήνας Ιούνιος, τόμος στ’.