(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Ο δε Άγιος Χαρίτων, αν και δεν έλαβε τον υπερ Χριστού μαρτυρικόν θάνατον [παρ’ όλο που βασανίστηκε πολύ σκληρά], όμως εβάστασεν επάνω εις το καρτερικόν σώμα του τα νικητικά σημεία και τα στίγματα του Χριστού· όθεν νενεκρωμένος ων σχεδόν εν τη προσκαίρω ταύτη ζωή και ποθών να ζήση εις το εξής μόνος μόνω τω Χριστώ μετεχειρίσθη μίαν στενήν και ασκητικωτάτην ζωήν.
Πλην έπεσε πάλιν εις διαφόρους πειρασμούς· διότι απερχόμενος εις την αγίαν πόλιν των
Ιεροσολύμων συνελήφθη υπο κακών και θηριωδών ληστών, οι οποίοι δέσαντες οπίσω τας χείράς του, και βαλόντες εις τον τράχηλόν του σιδηράν άλυσιν, τον έφερον εις το σπήλαιόν των, και αφήσαντες αυτόν εκεί δεδεμένον μετέβησαν εις δημοσίας οδούς, παραφυλάττοντες προς σύλληψιν και άλλων διαβατών.
Ο δε θείος Χαρίτων στοχαζόμενος, ότι ο πειρασμός εκείνος συνέβη εις αυτόν κατά συγχώρησιν του Θεού διά το συμφέρον της ψυχής του, πρώτον μεν ηυχαρίστει κατά πολλά τον Θεόν, υπομένων αυτόν μετά χαράς· έπειτα δε στραφείς προς τον πονηρόν διάβολον, τον ωνείδιζε τοιουτοτρόπως:
«Ω μιαρέ και ακάθαρτε, διά τί με παρέδωκας εις τούτους τους ληστάς; ίνα με φονεύσωσιν αυτοί ή ίνα με εμποδίσης από του σκοπού μου; ει μεν σπουδάζης [αποσκοπείς] ίνα θανατωθώ, ματαίως κοπιάζεις· διότι το είδες φανερώτατα, ότι εγώ, Χάριτι του Χριστού μου, καταφρονώ τον θάνατον. Ει δε θέλης να με αποκόψης από της οδού μου, ίνα μη πολιτευθώ κατά μίμησιν του Χριστού, δεν δύνασαι να κατορθώσης τίποτε, τη βοηθεία του Θεού· επειδή αυτός, ων φύσει αγαθός, ζητεί να ευρίσκη ολίγην πρόφασιν, διά να χαρίζη πλουσιοπάροχα τα αγαθά του εις τους ποθούντας να πολιτεύωνται θεαρέστως».
Και ταύτα μεν εμελέτα κατά μόνας ο Άγιος, μία δε έχιδνα φαρμακερά επήγε, χωρίς να την ιδή ο Άγιος, εις εν αγγείον των κλεπτών, γεμάτον οίνον, και εξήμεσεν εντός αυτού όλον το δηλητήριόν της· Και όταν επέστρεψαν ούτοι εις το σπήλαιον διψαλέοι, πιόντες το δηλητηριώδες ποτόν εν τω άμα απέθανον όλοι κατά θείαν δίκην, και τοιουτοτρόπως οι κακοί κακώς ετελεύτησαν.
Ευθύς δε ο θαυμαστός Χαρίτων ελύθη αοράτως από τα δεσμά· και επειδή ο τόπος εκείνος ήτο επιτηδειάτατος εις ησυχίαν, έμεινεν εκεί ο Άγιος κληρονομήσας μάλιστα τα κακώς συνηγμένα υπο των ληστών αργύρια, τα οποία οικονομών καλώς εμοίρασε μέρος μεν εις τους πτωχούς και εις τους Οσίους Πατέρας, οίτινες ευρίσκοντο εις την έρημον, διά δε των εναπολειφθέντων ῳκοδόμησε το σπήλαιον των ληστών εις ναόν Θεού άγιον, συστήσας εκεί Λαύραν ευαγεστάτην, ήτις επωνομάσθη Φαράν ομού μετά του Ναού της, τον οποίον ενεκαινίασεν ο τότε Πατριάρχης Ιεροσολύμων, όστις ήτο ο θείος Μακάριος, εις εκ των τριακοσίων δεκαοκτώ θεοφόρων Πατέρων της Αγίας πρώτης Οικουμενικής Συνόδου.
Αγωνιζόμενος λοιπόν ο Όσιος εις το σπήλαιον, έγινε φανερός εις όλους
ακουσίως διά την ένθεον πολιτείαν του, και διά τα παράδοξα θαύματα τα
οποία έκαμνε καθημερινώς, δι’ ων κατέπειθε πλήθος αναρίθμητον Ελλήνων
και Ιουδαίων να δεχθώσι το άγιον Βάπτισμα.
Πολλοί δε τούτων θαυμάζοντες τους αγώνας και τας αρετάς του ηθέλησαν να τον μιμηθώσι κατά το δυνατόν, και γενόμενοι Μοναχοί υπετάχθησαν εις αυτόν…
Ο Άγιος Χαρίτων τιμάται στις 28 Σεπτεμβρίου.
Από τον «Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας», μήνας Σεπτέμβριος, τόμος 9ος.
