(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Νηπτική Θεωρία
Λόγος έβδομος
Περί του πότε επισκέπτεται η θεία Χάρις εκείνον όπου προσεύχεται νοερώς εις τον Θεόν από καρδίας και ποία τα πνευματικά σημεία αυτής της θείας επισκέψεως.
Κατά τον όμοιον τρόπον γίνεται και εις τα πνευματικά. Διότι, όταν σε προσκαλή τινας [κάποιος] Άγιος εις την πνευματικήν του χαράν, εκείνην την ημέραν είναι η επίσκεψις και η πνευματική παράκλησις εκείνου του Αγίου.
Όταν δε παρέλθη εκείνη η ημέρα, παρέρχεται από λόγου σου και η πνευματική παράκλησις.
Το όμοιον δε με τούτο γίνεται και όταν σε προσκαλή δια της θείας επισκέψεως και άλλος Άγιος εις την πνευματικήν του παράκλησιν. Αύτη δε η πνευματική επίσκεψις τότε γίνεται εις τον άνθρωπον, όταν θλίβεται η ψυχή μαζί με το σώμα· η μεν ψυχή θλίβεται αοράτως από τους αοράτους εχθρούς, το δε σώμα θλίβεται από την άσκησιν ή από τους τυράννους και κακούς ανθρώπους.
Όθεν τότε, όποιον Άγιον ήθελεν επικαλεσθή, τον επισκέπτεται παραδόξως διά την οικειότητα, οπού οικειώθη ούτος ο άνθρωπος με τον Άγιον, δια μέσου της κοινωνίας των παθημάτων και των πειρασμών, οπού υποφέρνει δια την αγάπην του Κυρίου. Μάλιστα δε τον επισκέπτεται με ιλαρόν βλέμμα η Χάρις του Κυρίου, διά να μην ατονίση εις τον αγώνα του.
Άλλοτε πάλιν τον επισκέπτεται η θεία Χάρις εις την ανάγκην του, δίχως αυτός να επικαλεσθή· διότι ήξεύρει η Θεία Πρόνοια πότε πρέπει να τον επισκεφθή.
Και άλλοτε πάλιν επικαλείται ο άνθρωπος τον Θεόν, όμως δεν του γίνεται καμμία επίσκεψις. Τούτο δε το κάμνει ο Θεός διά το συμφέρον του ανθρώπου, διότι ο Θεός γνωρίζει το συμφέρον μας κατά πολλά πολύ καλλίτερα από λόγου μας.
Εσύ όμως, ω ταπεινέ, όταν ήθελες επικαλεσθή τον Θεόν και δεν σου γίνεται καμμία επίσκεψις, μη λυπάσαι περί τούτου, αλλά μέμφου και κατηγόρησε τον εαυτόν σου, προσθέτοντας και το ότι δεν είσαι άξιος να αξιωθής θείαν επίσκεψιν.
Και τότε η θεία επίσκεψις δεν είναι μακριά από λόγου σου, αν και εσύ δεν αισθάνεσαι.
Εξαιρέτως όμως, η θεία επίσκεψις γίνεται κατ’ εκείνην την ημέραν, οπού είναι δεσποτική εορτή ή θεομητορική ή ημέρα και μνήμη του εορταζομένου Αγίου, εις την οποίαν ημέραν γίνεται η επίσκεψις εις άλλον μεν μυστικώς, εις άλλον δε φανερώς, εις τον καθένα, λέγω, κατά την αγάπην και κατά τον ζήλον, οπού δείχνει εις τα θεία, αναλόγως του γίνεται και η θεία επίσκεψις.
Διότι, όταν εσύ, ω άνθρωπε, αγαπάς και ευλαβήσαι ένα Άγιον περισσότερον, τότε αυτός ο Άγιος πάντοτε μεν σε ενθυμάται και σε επισκέπτεται αοράτως, δίχως να καταλάβης την επίσκεψιν εσύ, οπού σου κάμνει.
Όμως τότε σε επισκέπτεται περισσότερον και φανερώτερον, όταν είναι η μνήμη του και δείχνης εσύ θερμότερον ζήλον ειν την μνήμην του. Ομοίως και όταν έχης πίστιν πολλήν και θερμήν ευλάβειαν εις την Κυρίαν Θεοτόκον, πάντοτε μεν σου έχει την έννοιαν και την φροντίδα η Κυρία Θεοτόκος, πλην εις την ημέραν της θλίψεώς σου σε επισκέπτεται φανερά, μάλιστα δε σε επισκέπτεται φανερώτερα εις την ημέραν, οπού είναι η μνήμη Της.
Ομοίως και όταν έχης εσύ εις την καρδίαν σου τον φόβον του Θεού· σε φυλάγει ο Θεός πάντοτε με την παρεμβολήν των θείων Του αγγέλων, καθώς λέγει· «παρεμβαλεί άγγελος Κυρίου κύκλω των φοβουμένων αυτόν, και ρύσεται αυτούς».
Όμως εις την ημέραν της θλίψεώς σου σε επισκέπτεται φανερά με την Χάριν Του, μάλιστα δε σε επισκέπτεται περισσότερον και φανερώτερα εις τας αγίας Του και σεβασμίας εορτάς, τόσον δια την άπειρόν Του αγαθότητα, όσον και διατί Τον δοξολογείς και εσύ ασχόλαστα. Τότε δε με την επίσκεψίν Του προσκαλεί αοράτως την ψυχήν σου εις την μυστικήν του τράπεζαν, εις την μυστικήν του ανάπαυσιν και εις την πνευματικήν του ευφροσύνην.
Και λοιπόν, εις εκείνην την αγίαν και θείαν ημέραν, εις την οποίαν σου γίνεται επίσκεψις, η μεν ψυχή σου χαίρει χορεύουσα μυστικώς και συνευφραίνεται νοερώς με τα νοερά πνεύματα, απολαμβάνουσα νοητώς δια μέσου της Θείας επισκέψεως μέρος τι από τα αγαθά, οπού απολαμβάνουν τα νοερά πνεύματα εις τα νοητά και αχειροποίητα θεία σκηνώματα της άνω Ιερουσαλήμ, το δε σώμα σου συναγάλλεται και αυτό πνευματικώς εις την κάτω Ιερουσαλήμ, με τους ορθοδόξους συναδελφούς σου, καθώς λέγει· «αύτη η ημέρα, ην εποίησεν ο Κύριος, αγαλλιασώμεθα και ευφρανθώμεν εν αυτή».
Τω δε Θεώ ημών δόξα, κράτος, αίνεσις και μεγαλοπρέπεια εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Απόσπασμα από το βιβλίο, Ανωνύμου Μοναχού, «Νηπτική Θεωρία», εκ χειρογράφου της Ι.Μ. Ξενοφώντος Αγίου Όρους έκδοση Ιερά Μονή Ξενοφώντος.
