Το περιεχόμενο της συμφωνίας για το διατλαντικό εμπόριο

[Προηγούμενη δημοσίευση: https://www.pemptousia.gr/?p=163779]

3.3 Το περιεχόμενο της συμφωνίας
Η ΤΤΙΡ αφορά ένα ευρύ φάσμα εμπορικών θεμάτων τα οποία και κατανέμονται σε τρείς πυλώνες: 1) πρόσβαση στην αγορά (Market access) 2) ρυθμιστική συνεργασία (Regulatory cooperation) και 3) εμπορικοί κανόνες (Rules) που σχετίζονται με την βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τις επενδύσεις και την πολιτική ανταγωνισμού μεταξύ άλλων.

1) Πρόσβαση στην αγορά
Αν και οι περισσότεροι θεωρούν τους δασμούς ως το εύκολο κομμάτι των διαπραγματεύσεων, ορισμένα ζητήματα παραμένουν περίπλοκα. Για παράδειγμα, σημείο αντιπαράθεσης αποτελεί η «πολιτιστική εξαίρεση», που προέβαλε η Γαλλία σε τομείς που θεωρούνται πολιτισμικά ευαίσθητοι όπως τα οπτικοακουστικά μέσα, οι τηλεοπτικές εκπομπές και η κινηματογραφική βιομηχανία. Αμφιλεγόμενο επίσης θεωρείται το ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Η ανησυχία για το απόρρητο των πληροφοριών είναι πιθανό να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις συνομιλίες, λόγω των διαφορετικών απόψεων των εταίρων σχετικά με τον online εντοπισμό ιστοσελίδων και τη στοχευμένη διαφήμιση. Τέτοια θέματα ενδεχομένως αποκτήσουν μεγαλύτερη σημασία μετά τις αποκαλύψεις για τη δραστηριότητα NSA τον Ιούνιο του 2013 (Akhtar and Jones, 2014).

1.1 Εμπόριο αγαθών και τελωνιακές υποχρεώσεις
Οι τελωνειακοί δασμοί κάνουν το εμπόριο αγαθών πιο ακριβό καθιστώντας δύσκολο για τις επιχειρήσεις της ΕΕ να πωλούν τα προϊόντα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, διότι είναι πιο ακριβά από τα αμερικανικής παραγωγής αγαθά και αντιστρόφως. Ο μέσος όρος των διατλαντικών δασμών είναι γενικά χαμηλός, αλλά κρύβει διαφορετικές καταστάσεις για μεμονωμένα προϊόντα. Ειδικότερα, οι δασμοί είναι υψηλότεροι σε ορισμένες ευαίσθητες κατηγορίες προϊόντων εισαγωγής, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, η ζάχαρη, τα ποτά και ο καπνός, τα ψάρια και τα αλιευτικά προϊόντα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα είδη ένδυσης.

Η ΕΕ επιδιώκει να αφαιρέσει τους «πίσω από τα σύνορα» μη δασμολογικούς φραγμούς που εμποδίζουν τη ροή αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών προϊόντων. Αυτό θα οδηγήσει σε άμεση εξοικονόμηση πόρων για τις επιχειρήσεις της ΕΕ καθιστώντας τες πιο ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο. Η μείωση του κόστους των εξαγωγών θα προσφέρει αύξηση των πωλήσεων δημιουργώντας περισσότερες θέσεις εργασίας. Ωστόσο, το εγχείρημα αυτό παραμένει περίπλοκο και επομένως κρίνεται σκόπιμη μια χρονική περίοδος σταδιακής κατάργησης που θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν (USTR, 2013).

1.2 Υπηρεσίες
Οι υπηρεσίες, όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο κεφάλαιο, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά τόσο της ευρωπαϊκής όσο και της αμερικανικής οικονομίας και κατ’ επέκταση του διατλαντικού εμπορίου. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια όταν προσπαθούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην αγορά της Αμερικής. Στο πλαίσιο αυτό, η ΤΤΙΡ χωρίς να αμελήσει την προστασία των λεγόμενων ευαίσθητων τομέων, όπως οι δημόσιες υπηρεσίες και υποστηρίζοντας το δικαίωμα των κυβερνήσεων να ρυθμίζουν τις υπηρεσίες αυτές όπως επιθυμούν.

Βασικός στόχος είναι η εξάλειψη των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις της ΕΕ σε τομείς, όπως οι τηλεπικοινωνίες. Μεγάλη σημασία έχει επίσης η ενίσχυση της κινητικότητας επαγγελματιών, όπως οι αρχιτέκτονες, ώστε να ασκούν το επάγγελμά τους και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού με αμοιβαία αναγνώριση των προσόντων τους. Επιπρόσθετα, η ΕΕ επιθυμεί να καταστήσει ταχύτερη τη δυνατότητα αδειοδότητης ή επίσημης έγκρισης των επιχειρήσεων ώστε να είναι σε θέση να προσφέρουν συμβουλευτικές και νομικές υπηρεσίες. Έτσι μέσα από τη στενότερη ρυθμιστική συνεργασία θα εξασφαλιστούν οι απαραίτητες εγγυήσεις από τις ΗΠΑ, ότι οι επιχειρήσεις της ΕΕ θα έχουν πρόσβαση επί ίσοις όροις στην αμερικανική αγορά.

1.3 Δημόσιες συμβάσεις
Η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τις μεγαλύτερες αγορές δημοσίων συμβάσεων στον κόσμο και οι σχετικοί κανόνες αποσκοπούν στη διασφάλιση ότι το δημόσιο χρήμα δαπανάται με διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και χωρίς διακρίσεις. Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρείες αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων πέρα από τον Ατλαντικό. Η ΤΤΙΡ παρέχει μια ευκαιρία να αρθούν τα εναπομείναντα εμπόδια, εξασφαλίζοντας ότι οι επιχειρήσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ θα λαμβάνουν μέρος σε δημόσιους διαγωνισμούς επί ίσοις όροις. Για τους δημόσιους φορείς η δυνατότητα αυτή μπορεί να προσφέρει περισσότερες επιλογές, μεγαλύτερη οικονομική αποτελεσματικότητα και χρηστή διακυβέρνηση. Από την πλευρά των επιχειρήσεων, θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Έχει γίνει άλλωστε σαφές ότι, η ΤΤΙΡ δεν θα επηρεάσει την ικανότητα των δημόσιων αρχών να επιλέγουν πού θα αναθέσουν μια δημόσια υπηρεσία ή την ικανότητά τους να επιλέγουν αγαθά και υπηρεσίες που προωθούν την ευημερία των πολιτών, την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική πρόοδο.

1.4 Κανόνες προέλευσης
Εν προκειμένω στόχος της ΤΤΙΡ είναι η δημιουργία κανόνων που εγγυώνται ότι τα προϊόντα που επωφελούνται από την ΤΤΙΡ πραγματικά παράγονται στην Ευρώπη ή την Αμερική. Οι κανόνες καταγωγής είναι ένα βασικό μέρος οποιασδήποτε εμπορικής συμφωνίας εφόσον καθορίζουν πότε ένα προϊόν παράγεται στις χώρες που έχουν υπογράψει τη συμφωνία και εγγυώνται ότι μόνο τα προϊόντα αυτά απολαμβάνουν τα προνόμια της εν λόγω συμφωνίας, όπως η μη καταβολή τελωνειακών δασμών. Ενώ τα προϊόντα άλλων χωρών δεν απολαμβάνουν τα ίδια οφέλη.

Η ΤΤΙΡ θα εξασφαλίσει ότι οι διατλαντικοί κανόνες ανταποκρίνονται στις ανάγκες της βιομηχανίας για την προώθηση του εμπορίου και των επενδύσεων πέρα από τον Ατλαντικό. ΕΕ και ΗΠΑ σχεδιάζουν ένα κοινό τρόπο προσδιορισμού των αναγκαίων τελωνειακών ελέγχων καθώς και κοινούς κανόνες σχετικά με το πότε απαιτείται απόδειξη της προέλευσης ενός προϊόντος. Πιο συγκεκριμένα, θα προβλέπονται απλούστεροι κανόνες καταγωγής ώστε να γίνονται εύκολα κατανοητοί και να εφαρμόζονται από τους παραγωγούς και τους εξαγωγείς. Παράλληλα στόχος είναι οι κανόνες να ανταποκρίνονται στις μελλοντικές τάσεις παραγωγής και να ενθαρρύνουν την καινοτομία (DG Trade, 2016).

(συνεχίζεται)