Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Δεν υποχρεούμαστε όσα πήραμε τόσα μόνο ν’ αποδώσουμε, αλλά και διπλά να τα φέρουμε στον Κύριο!

4 Μαρτίου 2021

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Έβδομος Λόγος εις την Γένεση

Γιατί δέντρο γνωστό του καλού και πονηρού λέγεται το δέντρο και τι σημαίνει. Σήμερον θέλεις είσθαι μετ’ εμού εν τω παραδείσω.

α’. Πολύ παρακάλεσα την αγάπη σας να θυμάστε τα όσα έχουμε πει, και διπλό το βράδυ να στρώνετε το τραπέζι, το τραπέζι των φαγητών, και να προσθέτετε και το τραπέζι των λόγων. Τι λοιπόν; Το κάνατε αυτό και στρώσατε δυο τραπέζια; ξέρω ότι το κάνατε και δεν πήρατε μέρος μόνο στο ένα αλλά και στο άλλο.

Γιατί βέβαια δεν θα δείχνατε προθυμία στο κατώτερο και θ’ αμελούσατε το καλύτερο. Γιατί είναι πολύ καλύτερο το πνευματικό τραπέζι από το τραπέζι των φαγητών.

Γιατί το ένα το τακτοποίησαν χέρια μαγείρων, το άλλο όμως το ετοίμασαν γλώσσες προφητών: το ένα έχει τα προϊόντα της γης, και το άλλο τον καρπό του πνεύματος· και αυτού του τραπεζιού τα τρόφιμα πηγαίνουν γρήγορα προς τη φθορά, εκείνου όμως πηγαίνουν προς την αφθαρσία· κι αυτό το τραπέζι διατηρεί την τωρινή ζωή μας, εκείνο όμως μας οδηγεί προς τη μελλοντική ζωή.

Ότι λοιπόν στρώσατε και αυτό και εκείνο το τραπέζι, το ξέρω, χωρίς να ρωτήσω ούτε κανένα ακόλουθό σας ούτε υπηρέτη, αλλά τον αγγελιοφόρο τον πιο σίγουρο απ’ αυτούς.

Ποιον λοιπόν; Την καλή φήμη για όσα ειπώθηκαν, τον έπαινο για την διδαχή.

Γιατί επειδή είπα χτες ο καθένας σας να κάνει το σπίτι του εκκλησία, δυνατά είχατε φωνάξει, δείχνοντας την ευχαρίστησή σας για όσα είπα. Και κείνος που ακούει μ’ ευχαρίστηση αυτά πού λέγονται, αυτός είναι έτοιμος και για την επίδειξη των έργων.

Γι’ αυτό και σήμερα με μεγαλύτερη προθυμία άρχισα τη διδασκαλία. Αλλά ξεσηκωθήτε και τώρα. Γιατί δεν πρέπει μόνο αυτός που μιλάει να είναι ξεσηκωμένος, αλλά κι’ αυτοί που ακούνε πρέπει ν’ αγωνιούν, και περισσότερο κείνοι που ακούνε παρά αυτός που μιλάει.

Γιατί εμείς μια προθυμία έχουμε, να τοποθετήσουμε τα δεσποτικά διδάγματα· για σας όμως είναι περισσότερος ο κόπος, ώστε και να τα δεχθήτε, και να τα φυλάξετε με πολλήν ασφάλεια.

Βάλτε λοιπόν, αφού τελειώσει η ομιλία τα κλειδιά στις πόρτες, τους μοχλούς και φοβερές σκέψεις σαν φυλακές βάλτε από παντού γύρω από την ψυχή. Γιατί ο κλέφτης είναι αδιάντροπος, και πάντοτε αγρυπνεί, και συνεχώς κάνει επιθέσεις, κι’ αν πολλές φορές αποτύχει, πολλές φορές προσπαθεί.

Ας είναι λοιπόν φοβεροί οι φύλακες κι αν δουν τον διάβολο νάρθει και να θέλει ν’ αρπάξει κάτι απ’ αυτά, που τοποθετήθηκαν, ας τον διώξουν με μεγάλες κραυγές· κι’ αν έρθουν βιοτικές φροντίδες, ας τις εμποδίσουν· κι’ αν φυσική λήθη τους ενοχλεί, με την μελέτη το μνημονικό ας διεγείρουν· γιατί δεν είναι μικρός ο κίνδυνος, να χάσουν διδάγματα δεσποτικά.

Γιατί αν αυτοί που δέχονται αυτά τα χρήματα, πολλές φορές με θάνατο τιμωρούνται, όταν διασκορπίσουν αυτά που τους εμπιστεύθηκαν· αυτοί που δέχτηκαν τα πολύ πιο πολύτιμα απ’ αυτά θεία λόγια, αν ύστερα τα χάσουν ποτέ δεν θα υπομείνουν τιμωρία;

Για τη φύλαξη αυτών των χρημάτων υπεύθυνοι είναι μόνο όσοι τα δέχονται, και κανείς άλλος. Γιατί όσα πήραν, τόσα πρέπει να καταθέσουν, κι ύστερα κανείς δεν τους ζητάει τίποτα· για τα λόγια του Θεού όμως δεν είμαστε υπεύθυνοι μόνο για τη φύλαξή τους, αλλά και για πολλή δουλειά.

Γιατί δεν υποχρεούμαστε όσα πήραμε τόσα μόνο ν’ αποδώσουμε, αλλά και διπλά να τα φέρουμε στον Κύριο. Αν και, αν επρόκειτο μόνο να τα φυλάξουμε, θα χρειαζόταν πολλή αγωνία και προσπάθεια· όταν όμως ο Κύριος μας προστάζει και να τα επαυξήσουμε, κατάλαβε πόσο κόπος και πόση φροντίδα χρειάζεται σ’ εμάς που μας τα εμπιστεύθηκε.

Το ίδιο βέβαια, όταν σε κάποιον δόθηκαν πέντε τάλαντα δεν έφερε όσα του δόθηκαν αλλά και άλλα τόσα. Γιατί εκείνα ήταν της φιλανθρωπίας του Κυρίου· έπρεπε όμως και ο υπηρέτης να δείξει την προθυμία του. Το ίδιο και αυτός που του εμπιστεύθηκαν δυο τάλαντα εργάστηκε άλλα δυο, και γι’ αυτό ο ίδιος Κύριος τον αξίωσε την ίδια τιμή.

Άλλος ένας πάλι που του εμπιστεύθηκαν ένα τάλαντο και έφερε πίσω αυτό που του εμπιστεύθηκαν, χωρίς να το ελαττώσει, χωρίς να ελαττώσει την παρακαταθήκη, χωρίς να επιστρέψει το μισό, επειδή δεν απόδειξε ότι εργάστηκε, ούτε διπλασίασε αυτό που του εμπιστεύτηκαν, τιμωρήθηκε με την εσχάτη ποινή· και πολύ φυσικά.

Γιατί αν ήθελα, λέει, να τα φυλάξω μόνο, και να μην τα εμπορευθώ, δεν θα τα έδινα στα χέρια των δούλων.

Και συ κοίταξε την φιλανθρωπία του Κυρίου. Έφερε αυτός που ο Κύριος του εμπιστεύθηκε πέντε τάλαντα, άλλα πέντε, και κείνος που πήρε δυο, άλλα τόσα· και ο καθένας από τους δύο πήρε αμοιβές.

Γιατί όπως είπε σε κείνον: Εύγε, δούλε αγαθέ και πιστέ εις τα ολίγα εστάθης πιστός, επί πολλών θέλω σε καταστήσει. Το ίδιο είπε και σ’ εκείνον που έφερε τα δυο.

Το κέρδος δεν ήταν το ίδιο, και η αμοιβή ήταν ή ίδια· έτσι κι αυτόν τον τίμησε με την ίδια τιμή. Τι λοιπόν;

Γιατί πρόσεχε ο Θεός όχι στην ποσότητα που έφεραν αλλά στη δύναμη των εργαζομένων. Γιατί από κείνους ο καθένας έδειξε ό,τι μπορούσε· το περίσσεμα όμως απ’ αυτά που έφεραν ή τη μείωση δεν την έκανε η τεμπελιά του ενός ούτε η προθυμία του άλλου, αλλά η διαφορά της παρακαταθήκης.

Ο ένας πήρε πέντε, και άλλα πέντε έφερε. Ο άλλος δυο πήρε, και δυο έφερε, και καθόλου δεν ελαττώθηκαν ως προς την προθυμία. Γιατί κι’ αυτός ο ίδιος διπλά, και άλλος διπλά αυτά που του εμπιστεύθηκαν τα εργάστηκαν· αυτός όμως που πήρε ένα, το έφερε μόνο γι’ αυτό και τιμωρήθηκε.

Συνεχίζεται

 

Απόσπασμα από τον Έβδομo λόγο, στην «Γένεση», του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, όπως δημοσιεύεται σε μετάφραση, στο βιβλίο «Ιωάννου του Χρυσοστόμου έργα, τόμος 7ος, Ερμηνευτικά Β’», των εκδόσεων ο Λόγος. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Κώστας Τσιρόπουλος.