Με τη χάρη της αναστάσεως σταματά και εξαφανίζεται η φθορά της φύσεώς μας!

26 Ιανουαρίου 2023

Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας. Τοιχογραφία στην Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία Παναγία του Ljeviš 14ος αι. στην πόλη Πρίζρεν του Κοσσυφοπεδίου. Από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Ζάγκρεμπ-Λουμπλιάνας: https://mitropolija-zagrebacka.org/kalendar-pocetni-14/ Φωτογραφία: blagofund.org

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Αγίου Αθανασίου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας
Λόγος περί της ενανθρωπήσεως του Λόγου και της διά σώματος προς ημάς επιφανείας αυτού

 

Απόδοση εις την νέα ελληνική
Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης (νυν Μητροπολίτης Δράμας)

 

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=363059

Και ο Σωτήρας έκρινε καλό να τα κάνει όλα αυτά, ώστε οι άνθρωποι, επειδή περιφρόνησαν την πρόνοιά του για όλα και δεν πίστεψαν στη θεότητά του μέσω της κτίσεως, να μετανοήσουν και να δουν έστω τα έργα που έκαμε το σώμα του· και έτσι, να οδηγηθούν μέσω αυτού στη γνώση του Πατέρα, αναλογιζόμενοι, όπως είπα παραπάνω, τη φροντίδα του από τα επιμέρους για όλα γενικά.

Διότι, ποιος βλέποντας την εξουσία που είχε πάνω στους δαίμονες ή τα δαιμόνια να ομολογούν τη θεϊκή εξουσία που είχε σ’ αυτά, ακόμη θα αμφιβάλλει αν αυτός είναι ο Υιός του Θεού, η Σοφία και η Δύναμή του;

Διότι και την ίδια την κτίση δεν την έπλασε να σιωπά· αλλά, και το πιο θαυμαστό, ακόμη και στο θάνατό του, ή καλύτερα στην νίκη που έστησε ενάντια στο θάνατο –εννοώ το σταυρό του– όλη η κτίση ομολογούσε και αναγνώριζε ότι αυτός που έπασχε στο σώμα δεν ήταν απλός άνθρωπος, αλλά ο Υιός του Θεού και Σωτήρας όλων.

Διότι, όταν ο ήλιος σκοτείνιαζε, η γη σείονταν και τα βουνά κόβονταν στα δύο, όλοι τρόμαζαν.

Όλα αυτά αποδείκνυαν ότι ο εσταυρωμένος ήταν ο Χριστός και Θεός και ότι όλη η κτίση είναι δούλη του· διότι φανέρωνε με το φόβο της την παρουσία του κυρίου της. Έτσι λοιπόν με τα έργα του ο Θεός Λόγος παρουσίαζε τον εαυτό του στους ανθρώπους.

Στη συνέχεια, θα πρέπει να διηγηθούμε και το τέλος της σωματικής του παρουσίας και συναναστροφής· να πούμε τι είδους ήταν ο σωματικός του θάνατος. Ιδιαίτερα μάλιστα, διότι ο θάνατός του αποτελεί το σπουδαιότερο κεφάλαιο της πίστεώς μας· όλοι γενικά οι άνθρωποι γι’ αυτόν μιλούν. Έτσι θα γνωρίσεις ότι και από το θάνατό του δεν αποδεικνύεται ο Χριστός λιγότερο Θεός και Υιός του Θεού.

Είπαμε ήδη παραπάνω μερικά, όσο ήταν δυνατόν και μπορούσαμε να καταλάβουμε, για την αιτία της ενανθρώπησης του Κυρίου· ότι δεν ήταν δυνατόν άλλος εκτός από τον Σωτήρα, να μεταβάλλει το φθαρτό σε άφθαρτο· διότι αυτός εξαρχής τα έπλασε όλα από το μηδέν. Και δεν ήταν ικανός άλλος ν’ ανακαινίσει το κατ’ εικόνα στους ανθρώπους, παρά μόνον Αυτός που ήταν η Εικόνα του Πατέρα· ούτε άλλος μπορούσε να κάνει το θνητό αθάνατο παρά μόνον ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, που είναι η πηγή της ζωής· και κανένας άλλος δεν μπορούσε να διδάξει για τον Πατέρα και να καταργήσει τη θρησκεία των ειδώλων παρά μόνον ο Λόγος που προνοεί για όλα και είναι ο αληθινά μονογενής Υιός του Πατέρα.

Έπρεπε βέβαια και να ξεπληρωθεί το χρέος που όφειλαν όλοι. Χρωστούσαν όλοι, όπως προείπα, να πεθάνουν· περισσότερο για το λόγο αυτό ήλθε στη γη· και εξαιτίας αυτού, μετά τις αποδείξεις που παρείχε με τα έργα για τη θεότητά του, πρόσφερε τον εαυτό του θυσία για όλους· παρέδωσε τον ναό του σώματός του σε θάνατο για χάρη όλων ώστε να τους αφαιρέσει την ευθύνη και να τους ελευθερώσει από την παλιά παράβαση. Ν’ αποδείξει, επίσης, ότι ο εαυτός του νικά το θάνατο και το άφθαρτο σώμα του θ’ αποτελέσει την αρχή της αναστάσεως όλων.

Και μην απορήσεις γιατί πολλές φορές λέμε τα ίδια για τα ίδια πράγματα. Επειδή μιλάμε για το σχέδιο της σωτηρίας του Θεού, γι’ αυτό εξηγούμε με περισσότερα λόγια την ίδια ιδέα· να μη φανεί ότι κάτι παραλείπουμε και μας κατηγορήσουν ότι δεν μιλήσαμε διεξοδικά. Είναι προτιμότερο να μας πουν ότι λέμε τα ίδια, παρά να παραλείψουμε κάτι απ’ αυτά που οφείλουμε να γράψουμε.

Το σώμα του Κυρίου λοιπόν, επειδή είχε την ίδια φύση με τα άλλα, ήταν ανθρώπινο σώμα· βέβαια, δημιουργήθηκε με το παρόδοξο θαύμα της γέννησης από παρθένο· ήταν όμως θνητό και πέθαινε όπως και τα όμοιά του. Αλλά, με την ενοίκηση του Λόγου σ’ αυτό, δεν καταστρεφόταν σύμφωνα με τη φύση του· χάρη στο Λόγο του Θεού που το ενοικούσε, έμενε άφθαρτο.

Συνέβαινε το παράδοξο, να γίνονται ταυτόχρονα και τα δύο: από τη μια η κοινή μοίρα του θανάτου εκπληρωνόταν και στο σώμα του Κυρίου, κι από την άλλη εξαφανιζόταν η φθορά και ο θάνατος από το σώμα λόγω της παρουσίας του Λόγου. Ήταν αναγκαίος ο θάνατος και έπρεπε να συμβεί για το καλό όλων, για να σβήσει το κοινό χρέος τους.

Έτσι λοιπόν, όπως προείπα, επειδή ο Λόγος ήταν αθάνατος και δεν ήταν δυνατό να πεθάνει, προσέλαβε σώμα ικανό να πεθάνει· έτσι ώστε να προσφέρει το δικό του σώμα αντί όλων και υποφέροντας, ως οικείος του σώματος, αυτός για όλους «να καταργήσει αυτόν που είχε την εξουσία να επιβάλλει το θάνατο, δηλαδή το διάβολο· έτσι, ν’ απαλλάξει όλους όσοι από το φόβο του θανάτου ήταν αιχμάλωτοι σ’ όλη τους τη ζωή».

Αφού, λοιπόν, ο κοινός Σωτήρας όλων πέθανε για μας, τώρα πλέον οι πιστοί στο Χριστό δεν πεθαίνουμε όπως παλιά σύμφωνα με την απειλή του νόμου· δεν ισχύει πια αυτού του είδους η καταδίκη. Επειδή με τη χάρη της αναστάσεως σταματά και εξαφανίζεται η φθορά της φύσεώς μας, στο εξής διαλυόμαστε μόνο στο θνητό στοιχείο του σώματος μας· κι αυτό για λίγο καιρό, όσο όρισε για τον καθέναν ο Θεός, ώστε να μπορέσουμε να πετύχουμε «καλύτερη ανάσταση».

Διότι, όπως οι σπόροι που ρίχνουμε στο γη, έτσι κι εμείς δεν χανόμαστε όταν διαλυόμαστε στο χώμα, αλλά θ’ αναστηθούμε (καρπίσουμε) σαν το σπόρο· διότι, χάρη στο Σωτήρα, καταργήθηκε ο θάνατος. Γι’ αυτό, λοιπόν, και ο τρισμακάριος απόστολος Παύλος εγγυάται σε όλους την ανάσταση και λέει:
«Πρέπει το φθαρτό σώμα να ντυθεί την αφθαρσία και η θνητότητα να επενδυθεί την αθανασία· κι όταν το θνητό ντυθεί το αθάνατο σώμα, τότε θα εκπληρωθεί ο λόγος της Αγίας Γραφής: η ανάσταση κατάπιε το θάνατο. Πού χάθηκε, θάνατε, η δύναμή σου;».

Γιατί, λοιπόν, θα ρωτούσε κάποιος, εφόσον ήταν αναγκαίο Αυτός να θανατωθεί για χάρη όλων, δεν πέθανε με φυσικό θάνατο, αλλά έφτασε μέχρι το σταυρικό θάνατο; Διότι φαίνεται πιο σωστό Αυτός να είχε έναν αξιοπρεπή θάνατο παρά να υποφέρει έναν τέτοιο ατιμωτικό (σταυρικό) θάνατο.

Πρόσεξε πάλι μήπως αυτή η ένσταση εκφράζει ανθρώπινη άποψη· ενώ αυτό που έκαμε ο Σωτήρας, ήταν για πολλούς λόγους θείο επίτευγμα και αντάξιο στη θεότητά του. Πρώτα βέβαια, διότι ο συνηθισμένος θάνατος έρχεται στους ανθρώπους λόγω φυσικής αδυναμίας· δεν μπορούν να μείνουν για πολύ στη ζωή και φθείρονται με το χρόνο. Γι’ αυτό το λόγο τους βρίσκουν αρρώστιες, εξασθενούν και πεθαίνουν. Ο Κύριος όμως δεν είναι αδύναμος, αλλά η Δύναμη του Θεού· είναι ο Λόγος του Θεού, η Αυτοζωή.

Εάν, λοιπόν, πέθαινε ιδιωτικά και συνηθισμένα όπως οι άνθρωποι σ’ ένα κρεβάτι, θα θεωρούνταν ότι κι αυτός πέθανε έτσι από φυσική ασθένεια· δεν θα διέφερε σε τίποτε από τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Επειδή όμως ήταν η Ζωή και ο Λόγος του Θεού και έπρεπε να υποστεί το θάνατο για χάρη όλων, γι’ αυτό, όντας η Ζωή και η Δύναμη, έδινε δύναμη στο σώμα που είχε περιβληθεί.

Και επειδή έπρεπε να γευτεί το θάνατο, έπαιρνε την αφορμή να ολοκληρώσει τη θυσία με θάνατο όχι από τον εαυτό του αλλά από τους άλλους. Διότι δεν άρμοζε στον Κύριο, που θεράπευε τις αρρώστιες των άλλων, να ασθενεί· ούτε έπρεπε να εξασθενήσει το σώμα του, με το οποίο δυνάμωνε τις αδυναμίες των άλλων.

Γιατί, λοιπόν, δεν εμπόδισε το θάνατο αλλά ούτε και την ασθένεια; Διότι γι’ αυτό το σκοπό είχε το σώμα· δεν έπρεπε να εμποδίσει το θάνατο, για να μην φέρει εμπόδιο και στην ανάσταση.

Να προηγηθεί πάλι από το θάνατο ασθένεια, κι αυτό δεν ήταν ορθό, για να μη νομίσουν ότι ο θάνατος ήταν αποτέλεσμα ασθένειας. Δεν πείνασε λοιπόν; Βέβαια πείνασε, λόγω του σώματος· αλλά δεν πέθανε από πείνα, διότι έφερε το Θεό στο σώμα. Γι’ αυτό το λόγο, αν και πέθανε για τη λύτρωση όλων, δεν γνώρισε φθορά το σώμα του. Ολόκληρο αναστήθηκε· διότι δεν επρόκειτο για το σώμα κάποιου άλλου, παρά για το σώμα που έφερε η ίδια η Ζωή.

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=363686

 

Από την ιστοσελίδα: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/a8anasios_megas_logos_peri_enan8rwphsews.htm