Η βίωση του τραυματισμού του αυτοσυναισθήματος της αξιοπρέπειας του Αδαμικού ζεύγους

Ορθοδοξία / Ποιμαντική Ψυχολογία - 23 Μαΐου 2019
Καθηγητής (+) Ιωάννης Κορναράκης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών (+)

Ως πρώτη βασική συνέπεια της παραβάσεως της εντολής του Θεού από το αδαμικό ζεύγος παρουσιάζεται η συνειδητοποίηση μιας καθολικής μειονεξίας του ζεύγους αυτού στην εξωτερική (φυσική – σωματική) τους εικόνα. «Και διηνοίχθησαν οι οφθαλμοί των δύο, και έγνωσαν ότι γυμνοί ήσαν, και έρραψαν φύλλα συκής και εποίησαν εαυτοίς περιζώματά» (Γέν. 3,7). Το αποτέλεσμα της επιλογής της «θεοποίησεως», με την παρέμβαση του όφεως, ήταν η συνειδητοποίηση μιας γυμνότητάς (εξωτερικής), που ήταν απαράδεκτη από τους ίδιους τους παραβάτες της εντολής. Η προσπάθειά τους να «καλύψουν» τη γυμνότητα αυτή προήρχετο από τον τραυματισμό του αυτοσυναισθήματος της αξιοπρεπείας.

Η γυμνότης βιώνεται ως εμπειρία αρνητική, δυσάρεστη και απορριπτέα. Αυτό δείχνει ότι τα ψυχοδυναμικά κίνητρα της θείας αξιοπρέπειας, που καταχράστηκαν οι παραβάτες της εντολής, δραστηριοποιήθηκαν για να παίζουν έναν αρνητικό ρόλο: Να καλύπτουν τον τραυματισμό της «θείας εικόνος» του ανθρώπου. Η ενέργεια αυτή της ανθρώπινης προσωπικότητος, ως πρώτη αντίδραση μετά την πτώση, υπογραμμίζει την πρωταρχική σημασία των εγωιστικών πλέον ψυχοδυναμικών λειτουργιών στη διαδικασία της ψυχικής συγκρούσεως. Στο εξής τα εγωιστικά κίνητρα θα παίζουν αρνητικό μόνον ρόλο. Θα λειτουργούν για να καλύπτουν τη γυμνότητα του ανθρώπινου «προσώπου» και να υπηρετούν έτσι την «ατομιστική» του «θεοποίηση».

Αλλά τον αρνητικό δυναμισμό των εγωιστικών ψυχοδυναμικό κινήτρων του «πεπτωκότως» ανθρώπου μπορεί να κατανοήσει κανείς καλύτερα αν συνδυάσει αυτά τα κίνητρα με την υπαρξιακή προοπτική, όπως ο Θεός την καθόρισε στο δημιουργικό του στόχο, στο «καθ’ ομοίωσιν» . Η παράβαση της εντολής του Θεού δεν οδηγεί τους παραβάτες σε μια πληρότητα, που η υποβολή του όφεως είχε υποσχεθεί. Ο πόθος τού ανθρώπου για θεοποίηση μένει ανεκπλήρωτος και αυτό ασφαλώς δείχνει διαυγώς η αντίδραση του αδαμικού ζεύγους στη συνειδητοποίηση της γυμνότητος. Αν δεν είχαμε μια τέτοια αντίδραση, θα μπορούσαμε να δεχτούμε, ότι η παράβαση της εντολής μετέθεσε το ατομικό ζεύγος σε μια κατάσταση (status quo) ουδέτερου αξιολογικού προσανατολισμού. Σε μια αξιολογική «αναισθησία», σε σχέση με την υπαρξιακή προοπτική που Θεός καθορίζει. Αλλά η αντίδραση του ανθρώπου, στο αίσθημα μειονεξίας που του εδημιούργησε η αποτυχία του να πραγματώσει το «καθ’ ομοίωσιν, δείχνει ότι αυτή ακριβώς η αποτυχία του είναι συγχρόνως μια αρνητική λειτουργία της θείας αξιοπρεπείας του, που εξακολουθεί να ζητά το «καθ’ ομοίωσιν» ακόμα και στην κατάσταση αυτής της πτώσεως και τις αποτυχίας.