Προσβάσιμη σελίδα για τα άτομα με μερική ή ολική τύφλωση
Α-
Α+

«Χαῖρε, ὀσφράδιον τοῦ πάντων Βασιλέως»

Ορθοδοξία / Θεοτόκος - 30 Μαρτίου 2023
φιλόλογος-θεολόγος Σοφία Μπεκρή, φιλόλογος-θεολόγος

Αληθινά στολίδια του λόγου αποτελούν πράγματι οι λέξεις και οι φράσεις με τις οποίες ο υμνογράφος του Κανόνος του Ακαθίστου Ύμνου κοσμεί την Παναγία Μητέρα μας: «έμψυχος βίβλος, τράπεζα, Παράδεισος», «ζώσα και άφθονος πηγή», «χώρα ανήροτος» (=ακαλλιέργητος, λόγω της Παρθενίας της), «πύλη και θύρα του Παραδείσου», «θρόνος πύρινος», «όρος πίον και τετυρωμένον» (=συμπαγές και στερεό), «γέφυρα και κλίμαξ», «ουρανός και πλατυτέρα των ουρανών», «νυμφών και παστάς του Λόγου», «άμπελος αληθινή» είναι μερικές μόνον από τις υπέροχες ποιητικές συλλήψεις του εμπνευσμένου δημιουργού του Κανόνος στην προσπάθειά του να αποδώση το ασύγκριτο μεγαλείο της παρθενικής δόξης και την ανεκτίμητη προσφορά της στην σωτηρία των ανθρώπων.

Είναι γνωστή άλλωστε η τακτική των ποιητών, από τον Όμηρο κιόλας, να χρησιμοποιούν για την περιγραφή τους οικείες από την φύση εικόνες, ώστε να επιτυγχάνουν μεγαλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα και να καθιστούν το περιγραφόμενο πιο προσιτό στο «κοινό» των.

Είναι ωστόσο αξιοθαύμαστο ότι, παρ’ όλον ότι ο υμνογράφος εξαντλεί σχεδόν τις αναφορές του στην φύση, προκειμένου να ζωντανέψη καλύτερα την εικόνα της Θεοτόκου στα μάτια μας, ομολογεί εν τέλει ότι «ρητορεύουσα ου σθένει γλώσσα, Δέσποινα, υμνολογήσαί σε». Παραδέχεται κοινώς ότι και ο πλέον δεινός ρήτορας και ο πλέον θεόπνευστος ύμνος «ηττώνται» στην απόδοση του μυστηρίου της θεικής συλλήψεως αλλά και στην περιγραφή της παρθενικής μεγαλειότητος.

Σε μία από τις εξαίρετες αυτές περιγραφές του ο υμνογράφος καλεί την Παρθένο «οσφράδιον του πάντων Βασιλέως», δηλ. άρωμα, ευωδία του Βασιλιά των όλων Χριστού. Ως γνωστόν το οσφράδιον ήταν αρωματικό φυτό ή ουσία που έφεραν μαζί των οι βασιλείς στο Βυζάντιο, όταν εισέρχονταν στο «ιπποφόρβιον», στον στάβλο των ζώων, για να αντέξουν την δυσοσμία του χώρου. Επίσης είχε ιατρική χρήση, καθ’ ότι, λόγω της έντονης και ευχάριστης μυρωδιάς του, εχρησιμοποιείτο για την επαναφορά των λιποθυμισμένων!

«Οσφράδιον» λοιπόν αποκαλείται η Παναγία μας, φυτό αρωματικό και ευωδιαστό που ανέπεμψε την ευωδία του και σκόρπισε το άρωμά του μέσα σε ένα ρυπαρό περιβάλλον, όπου βλάστησε και άνθισε. Αλλά πως κατάφερε, αλήθεια, η Παναγία μας να ευωδιάση στο δύσοσμο και κακόφημο περιβάλλον της Ναζαρέτ; («εκ Ναζαρέτ δύναταί τι αγαθόν είναι;» Ιωάν., Α’ 46). Οι σύγχρονοι παιδαγωγοί που εξαίρουν -ορθώς- την σημασία του περιβάλλοντος για την ανατροφή και την εξέλιξη του νέου ανθρώπου θα δυσκολεύονταν σίγουρα να δώσουν μιάν απάντηση!

Ήταν μάλιστα τόσο μεγάλη η διαφθορά και τόσο προχωρημένη η σήψη και στην μικρή Ναζαρέτ και στην ευρύτερη περιοχή της Παλαιστίνης την εποχή εκείνη, ώστε δεν υπήρχε άνθρωπος καθαρός να ενεργήση το σχέδιο του Θεού για την σωτηρία των ανθρώπων! Και αυτό δεν ήταν καθόλου υπερβολή, εάν σκεφτούμε την κατάσταση που περιγράφουν οι Ευαγγελιστές και ο Απόστολος Παύλος, την παρανομία, την ασωτεία, την πορνεία και τις άλλες ηθικές παρεκτροπές, με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπος ο Κύριος.

Ζώντας μέσα στις πραγματικά αντίξοες αυτές συνθήκες, πως μπόρεσε αλήθεια η Μαριάμ να μην παρασυρθή και να διατηρηθή μακρυά από τις κακές επιρροές; Η απάντηση είναι ότι η Παναγία έζησε μέσα στον κόσμο αλλά δεν υπήρξε μία «εκ του κόσμου», δεν επηρεάστηκε δηλαδή από τον κόσμο της αμαρτίας. Σε αυτό συνετέλεσαν ασφαλώς το οικογενειακό της περιβάλλον και το παράδειγμα των ευσεβών και συνετών γονέων της, όσο και η φροντίδα των να εξασφαλίσουν για το παιδί των ένα αντίστοιχο περιβάλλον, όταν πλέον εκείνοι θα είχαν φύγει από την ζωή. Γι’ αυτό μεταφύτευσαν το βλαστάρι των στο πλέον κατάλληλο για το μεγάλωμά του υγιές περιβάλλον του «οίκου του Κυρίου», όπου η Παναγία διατήρησε και αύξησε τις καλές συνήθειες του σπιτιού της, την προσευχή, την νηστεία και τα έργα ελέους, με αποτέλεσμα όχι μόνον να μην διαφθαρή από τις εξωτερικές κακές συνθήκες αλλά και να ανθίση και να καρποφορήση ακόμα περισσότερο.

Έτσι το άρωμα από την πίστη και τα καλά της έργα αναδύθηκε «εις τα άνω» και η πνευματική της ευωδία συγ-κίνησε τον ουράνιο Πατέρα, ώστε να την επιλέξη ως Μητέρα του Κυρίου και όχημα της δικής μας σωτηρίας. «Δεν είχε εκείνη η γενεά των ανθρώπων κανέναν ισάξιο με την καθαρότητα της Μαρίας, για να δεχθή την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος» (Μέγας Βασίλειος). Η καθαρότητα και η αγνότητά της αλλά προ πάντων η ταπείνωση και η υπακοή της στο θέλημα του Ουρανού ευαρέστησαν στον Θεό και προσέλκυσαν την θεία χάρη στο πρόσωπό της.

Επομένως, εάν η Παναγία μπόρεσε με τον δικό της προσωπικό αγώνα και την συνέργεια του Αγίου Πνεύματος να διατηρήση την ευοσμία της σε όλη την επίγεια πορεία της και να καλύψη με το άρωμα της ψυχής της και την αγνότητα του σώματός της την δυσοσμία του κόσμου της αμαρτίας, εμείς άραγε δεν μπορούμε να κάνωμε το ίδιο στην εποχή μας; Μήπως και ο δικός μας κόσμος δεν όζει από τις ποικίλες δυσοσμίες και δεν βρίθει από παράνομα έργα και ασεβείς πράξεις; Πως θα μπορέσωμε όμως να ζήσωμε μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο και να αντέξωμε την δυσοσμία του, εάν δεν καταστούμε και εμείς «οσφράδια», όπως η Παναγία; Εάν δεν ξεριζώσωμε το μεγαλύτερο καρκίνωμα, το εγώ μας, και όλους τους άλλους κακοήθεις όγκους της αμαρτίας, που αρρωσταίνουν την ψυχή και το σώμα μας;

Εάν δεν ευωδιάσωμε οι ίδιοι εσωτερικά, ώστε το άρωμά μας να διαχυθή στον έξω κόσμο και να τον αρωματίση, πως θα υπομείνωμε την όλο και αυξανόμενη δυσωδία γύρω μας; Εάν δεν κατευθυνθή η προσευχή μας ως θυμίαμα προς τον Ουρανό, πως θα προσελκύσωμε την χάρη Του; Εάν δεν εξαγορευτούμε τα αμαρτήματά μας και εάν δεν κοινωνήσωμε το σώμα και το αίμα του Κυρίου μας «εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον», πως θα λυτρωθούμε από τον βόρβορο και την σαπίλα που μας πνίγει; Από που θα αντλήσωμε δύναμη και πως θα τραφούμε, εάν όχι από τις πλουσιοπάροχες δωρεές Του;

Εάν δεν θέλωμε να μαραθούμε πνευματικά και σωματικά, δεν έχομε παρά να ακολουθήσωμε τον δρόμο της Παναγίας μας, εκείνης που έγινε «το ρόδον το αμάραντον», «το μήλον το εύοσμον» και «το ηδύπνοον κρίνον». Να γίνωμε και εμείς «Χριστού ευωδία», που θα αναβλύζωμε άρωμα από τα βάθη της μετανοημένης μας ψυχής, ώστε να διαχέεται έξω μας και γύρω μας η ευχάριστη μοσχοβολιά που θα είναι τόσο δυνατή και έντονη, ώστε να υπερκαλύπτη τις δυσώδεις αποφορές του κόσμου.

Έτσι, αναζωογονημένοι από τις πνευματικές οσμές και από τις φυσικές μοσχοβολιές που σκορπίζονται στην ατμόσφαιρα αυτήν την περίοδο, θα φθάσωμε και στην ευωδία της άλλης, της αναστημένης ζωής, που είθε να μας συμπαρασύρη όλους στα μεθυστικά της αρώματα. Γένοιτο!


Valid CSS! Valid HTML!