Όραμα παιδείας και Πολιτισμού

Άρθρα / Πολιτισμός - 7 Ιουνίου 2024
Εκδότης  Βασίλειος Χατζηιακώβου, Εκδότης

Έγραψα κάποιες σκέψεις ευρισκόμενος στην Μητέρα Θεσσαλονίκη, την ώρα που θα έπρεπε να αντιτάξουμε τον Τρόπο μας και να βουτήξουμε στην δική μας Πνευματικότητα για να δούμε κατάματα τους νέους και το μέλλον μας στην Ευρώπη.

Στην Θεσσαλονίκη του Γρηγορίου Παλαμά και του Συμεών, του Αρχιεπισκόπου Ευσταθίου του Αγίου των Φιλολόγων,του πρώτου τεραστίου μεγέθους αναλυτή της Οδύσσειας και της Ιλιάδας που μας δίδαξε να σκεφτόμαστε μέσα από τον Όμηρο και τον Πλούταρχο.

Την Θεσσαλονίκη της Ζωής Καρέλλη και του Ν.Γ.Πεντζίκη.

Την ώρα που οι εκπολιτιστές Κύριλλος και Μεθόδιος βλέπουν από τον Ουρανό καταστάσεις εντός και εκτός και "θλίβονται "...

Την ώρα της πνευματικής μας ακηδίας και απαιδευσίας που μας οδηγεί σε κρίση πνευματική και επιφέρει και άλλα δεινά!

Την ώρα που θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε ως εφόδια πράξεις προσώπων όπως ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης που πάσχισε για την "Ρωμανία" του!

Όραμα παιδείας και Πολιτισμού

Αναρωτιέμαι πολλές φορές για το μέλλον της χώρας μας, καθώς συμμερίζομαι τον προβληματισμό των συνανθρώπων μας για τα λεγόμενα «ζώπυρα του Γένους». Βέβαια δεν είναι εύκολη υπόθεση η μετατροπή ιδεών και συνθημάτων σε όραμα, διότι ένα όραμα, ως ιδανική συνθήκη, αποτελεί ένα όνειρο για τις επερχόμενες γενιές με φωτοχυσία πνευματικότητας. Υποτίθεται ότι σε μια στέρεη εκπαιδευτική βάση αντιμετωπίζονται καθολικά προβλήματα που μοιάζουν δυσφόρητα και δυσεπίλυτα. Προπαντός ένα τέτοιο όραμα αποστασιοποιείται από αγκυλώσεις και γενικολογίες.

Η παιδεία των Νεοελλήνων και ο πολιτιστικός περίγυρος προς τον οποίον (επι)στρέφεται συνιστούν σήμερα απλώς δείκτες κοινωνικής αναπαραγωγής ή θεσμικών παρεμβάσεων, αντί να αποτελούν δημοκρατικά εργαλεία εξανθρωπισμού και μετασχηματισμού των προκλήσεων σε διάλογο με την ιστορία, την παράδοση και τα ανθρωπιστικά γράμματα. Ακόμη και η όποια πολιτική φιλαναγνωσίας και προώθησης του βιβλίου φαίνεται δεσμευμένη στο άρμα ενός αδυσώπητου εκσυγχρονισμού των μαζών, ώστε να εξυπηρετήσει την υπαγωγή της κοινωνίας των πολιτών σε παγκοσμιοποιημένο μόρφωμα καταναλωτικών και ευγονικών οραμάτων. Αυτή είναι μια πρόχειρη εικόνα της παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας των ΜΜΕ. Όμως η παιδεία πρέπει να αναδειχθεί σε μείζον πολιτικό θέμα της εποχής, επειδή σε αυτήν στηρίζεται κάθε ελπίδα της νέας γενιάς για ανανέωση του κόσμου των ίσων ευκαιριών, για καταπολέμηση της κοινωνικής παθογένειας και της νομιμοποιούμενης βίας, και κυρίως για την εξέλιξη της πατρίδας μας σε τόπο αναβίωσης της μοναδικής παράδοσης που ανέθρεψε την ανθρωπότητα αιώνες τώρα. Πολιτικό όραμα με την αριστοτέλεια έννοια του όρου, δηλαδή εναρμονισμένο με τον αγώνα της προσωπικής καταξίωσης, της αρετής. Η αρετή πολλαπλασιάζεται σε κοινωνίες με έφεση στο διάβασμα, στη συζήτηση και στην έρευνα, ώστε να θρυμματίζονται τα κελύφη των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων. Το βιβλίο είναι εργαλείο αναδίφησης και ανασυγκρότησης μιας κοινότητας, επομένως και συλλογικό αγαθό, απερινόητα χρήσιμο. Ένα όραμα παιδείας είναι όμως συνάμα και όραμα εμπιστοσύνης στη γνώση και στις γνώσεις, επειδή είναι ακέραιο και ανιδιοτελές μέσω των θεραπόντων του. Άλλωστε, η παιδεία χαρίζει την ελευθερία, μεταποιεί τα άτομα σε πρόσωπα και μέσα στα συμφραζόμενά της καθιστά τον άνθρωπο ακέραιη μονάδα πολιτισμού.

Ο επιστήμονας, ο καθημερινός άνθρωπος, ο πνευματικός άνθρωπος, όλες αυτές οι προσωποποιημένες ιδιότητες του κόσμου μας είναι συνθήκες παιδείας. Εάν το δίλημμα της επιλογής μας ήταν ένας κόσμος δικαιότερος και πιο ανθρωπιστικός, τότε η παιδεία θα ήταν μονόδρομος λύσεων και λύσεως: λύσεων για ποικίλα προβλήματα που χρονίζουν εξ αμαθείας ή ημιμαθείας, και λύσεως για τον στόχο της ανακάλυψης του Ανθρώπου. Το άλφα κεφαλαίο το προσπέλασε ο Ανθρωπισμός, το προσπέρασε ο Διαφωτισμός αλλά το ανακήρυξε αιώνες πριν ο Ελληνισμός και το αναβάθμισε ο Χριστιανισμός. Το όραμα για την παιδεία πρέπει, εκ των πραγμάτων, να είναι Ανατολικό, κατά την δίψα του Δαβίδ που θα’ λεγε κι ο Σκιαθίτης κοσμοκαλόγερος των γραμμάτων μας… Λυτρωτικό.

Η παιδεία συνδέεται άρρηκτα με τον πολιτισμό, οι τέχνες και τα γράμματα και οι επιστήμες γενικότερα συντηρούν μια πυραμίδα πολιτισμού, δηλαδή μια πυραμίδα αναπαλλοτρίωτων ηθικών αξιών. Επειδή είναι πανθομολογούμενο στην ανθρώπινη Ιστορία πως οι επιστημονικοί αγώνες απελευθερώνουν και ανθρώπους και καιρούς, μήπως είναι ο δικός μας καιρός στην αλφαβήτα των δύστοκων καιρών να αντιπροτείνουμε την προσήλωσή μας στις σελίδες που γράφει ανεξίτηλες κάθε όραμα παιδείας από την έγνοια κάθε πνευματικού ανθρώπου; Το όραμά μου έτσι γίνεται όραμά μας και δρόμος της δικής μας γενιάς. Με τη δική μας ίσως σφραγίδα και συγκίνηση ζωής.