Θέματα Ψαλτικής

Ο μητροπολίτης Κοσμάς Ευμορφόπουλος ο εκ Μαδύτων (β΄μέρος)

Ο μητροπολίτης Κοσμάς, προερχόμενος από ένα πλούσιο πολιτισμικό περιβάλλον, όπως ήταν αυτό της Μαδύτου, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη, για να εντρυφήσει στις Θεολογικές Σπουδές, στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Παράλληλα ήλθε σε επαφή με ορισμένες από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Εκκλησιαστικής Μουσικής, οι οποίες δραστηριοποιούνταν στην Κωνσταντινούπολη, στα τέλη του 19ου αι. Ιδιαίτερη σχέση αναπτύχθηκε […]

Γυναίκες και Ψαλμωδία (α΄μέρος)

Ένα θέμα στο οποίο καλείται να απαντήσει η Εκκλησία, ιδιαίτερα σήμερα που η παρουσία της γυναίκας είναι πλέον αισθητή σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, είναι και το κατά πόσον η γυναίκα μπορεί να είναι προεξάρχουσα της ενοριακής ψαλμωδίας ή να συμμετέχει σε αυτήν ενεργά. Βασική προϋπόθεση για την τέλεση των εκκλησιαστικών ακολουθιών είναι ή παρουσία τού λαού μέρος τού οποίου είναι και οι γυναίκες. Ο […]

Ο Πρωτοψάλτης Χαράλαμπος Παπανικολάου

Ένας εξαιρετικός ψηφιακός δίσκος με τίτλο «Ανθοδέσμη Εκκλησιαστικής μουσικής» εκδόθηκε απ΄ τον Βυζαντινό Χορό Καβάλας σε συνεργασία με την Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση της Καβάλας. Πρόκειται για μια πρωτότυπη έκδοση με ανέκδοτο ηχητικό υλικό και την παρουσίαση αντιπροσωπευτικών μελών του εκδοθέντος έργου του πρωτοψάλτη και  μελοποιού Χαραλάμπους Παπανικολάου. Στο CD συμμετέχει και ο Χορός των Σιμονωπετριτών Πατέρων […]

Γυναίκες και Ψαλμωδία (β΄μέρος)

Η γυναικεία φωνή με τις ψηλές της συχνότητες μπορεί να επικαλύψει κάθε άλλη φωνή, αφού η εκκλησιαστική μουσική, η αποκαλούμενη βυζαντινή, είναι μονόφωνη. Η ελληνική γυναικεία φωνή αδυνατεί να εκτελέσει  εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων βεβαίως, ορθά τα μουσικά διαστήματα και τούς χαρακτήρες ποιότητος τής εκκλησιαστικής μουσικής. Αδυνατεί να εκτελέσει τον δεύτερο ήχο, ο οποίος ταλαιπωρείται τελευταία και από ικανό αριθμό νέων ιεροψαλτών  τον τέταρτο, τον βαρύ διατονικό, τον πλάγιο του τετάρτου. Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι οι αδυναμίες αυτές τής ελληνικής γυναικείας φωνής οφείλονται και στην επί αιώνες αποχή τής γυναίκας από την ψαλμωδία. Θα αναφερθούμε σε δύο γνωστά παραδείγματα. Η συχνή ανάθεση τής ψαλμωδίας των Παρακλητικών Κανόνων τής Θεοτόκου σε γυναίκες είχε ως αποτέλεσμα την αλλοίωση των κατανυκτικών μελωδιών των ακολουθιών αυτών και την επικράτηση τής ευσεβούς μεν αλλά αφελούς γυναικείας μελωδίας. […]