Αστρονομία – Γεωλογία – Πυρηνική Φυσική

Παρόλο που επίσημα η Άνοιξη αρχίζει το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου (στις 20-21 Μαρτίου) με την άφιξη του Ήλιου στο «εαρινό ισημερινό σημείο» της τροχιάς του, εν τούτοις ολόκληρος ο Μάρτης λογίζεται ως ανοιξιάτικος μήνας μαζί με τον Απρίλιο και τον Μάιο. Λόγω της εαρινής ισημερίας, λοιπόν, στο ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Μάρτης είχε την πρωτοκαθεδρία, […]

Από την αρχαιότητα ακόμη διάφορα ιδιαίτερα εμφανή ουράνια αντικείμενα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους σαν σημάδια των αλλαγών του καιρού. Πάρτε, για παράδειγμα, το πανέμορφο ανοιχτό αστρικό σμήνος των Πλειάδων, γνωστότερο στο λαό μας με την ονομασία Πούλια. Ακόμη και από την εποχή του Ησίοδου η δύση των Πλειάδων αμέσως μετά την δύση του Ήλιου, που συμβαίνει […]

Μετά τον τρυγητή Σεπτέμβριο έρχεται ο δέκατος μήνας του Γρηγοριανού μας ημερολογίου, ο Οκτώβριος. Κι επειδή το πιο σημαντικό δώρο του Οκτωβρίου στους γεωργούς είναι οι πολλές βροχές του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και μήνας της σποράς, εξ ου και τα ονόματα «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός». Είναι η εποχή με τα […]

Όπως συνηθίζει να λέει ο λαός μας: «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας». Oι καιρικές, όμως, συνθήκες που επικρατούν συνήθως τον Σεπτέμβριο δεν μας επιτρέπουν να το πιστέψουμε! Γιατί, παρ’ όλο που υποτίθεται ότι με την έλευση του Σεπτεμβρίου αρχίζει το φθινόπωρο, κάθε χρόνο φαίνεται ότι ακόμη και σε όλη τη διάρκεια του μήνα […]

Ο Αύγουστος, κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, ήταν ο έκτος μήνας, γι' αυτό αρχικά στα Λατινικά ονομάζονταν Sextilis και είχε 31 ημέρες, από την εγκαθίδρυση του Ιουλιανού ημερολογίου το 45 π.Χ. (το έτος 709 από κτίσεως Ρώμης). Το έτος 8 π.Χ. ο Αύγουστος Καίσαρας του έδωσε το όνομά του.

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, στις 4 Ιουλίου η Γη μας θα βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς της, δηλαδή στο αφήλιό της, γεγονός που δεν πρέπει να ξενίζει κανέναν αφού η απόστασή μας από τον Ήλιο δεν σχετίζεται με τις θερμοκρασίες που επικρατούν πάνω στη Γη. Αυτό, όπως είναι άλλωστε γνωστό, οφείλεται αποκλειστικά […]

Ο έκτος μήνας του χρόνου πήρε το όνομά του από τη σύζυγο του Δία, την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομαζόταν Juno. Το θερινό ηλιοστάσιο, η αρχή του καλοκαιριού, είναι το φαινόμενο που χαρακτηρίζει το μήνα από την πλευρά της αστρονομίας, ενώ από την πλευρά της παράδοσης ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι η γενέθλια εορτή του Αϊ-Γιάννη […]

Ο Μάιος είναι πράγματι «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα», όπως το παραδοσιακό πρωτομαγιάτικο στεφάνι, το οποίο στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Η ονομασία του Μαΐου ταυτίζεται με τη νύμφη Μαία, την ομορφότερη από τις κόρες του Άτλαντα (τις […]

Ο Απρίλιος παίρνει το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire που σημαίνει ανοίγω, επειδή το μήνα αυτόν ανθίζουν (ανοίγουν) τα λουλούδια. Το 65 μ.Χ. ο Νέρων προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να μετονομάσει τον Απρίλιο σε Νερώνιο (Neronius) σε ανάμνηση της σωτηρίας του έπειτα από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του στην οποία συμμετείχε και ο δάσκαλός […]

Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε μια εποχή που ανθεί και ευδοκιμεί η κυκλοφορία και αναπαραγωγή κάθε είδους θεωριών συνωμοσίας. Το γενικότερο κλίμα ανασφάλειας, η εύκολη διάδοση κάθε ατεκμηρίωτης άποψης μέσα από το διαδίκτυο και ένας περιρρέων λαϊκισμός, συνιστούν το έδαφος στο οποίο αναπτύσσεται οποιαδήποτε παράξενη και «αιρετική» δοξασία. Αφορμή για τα παραπάνω αποτελεί η ευρύτατη […]

Ο Φεβρουάριος είναι ο δεύτερος μήνας του έτους, επονομαζόμενος χαϊδευτικά και Κουτσοφλέβαρος λόγω του ότι έχει 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα. Στα λατινικά η λέξη Φεβρουάριος προέρχεται από το ρήμα «εξαγνίζω» λόγω των θρησκευτικών εορτών εξαγνισμού και καθαρμού που τελούνταν στη Ρώμη στη διάρκεια του μήνα. Στην Ελλάδα έχει πάρει και […]

Με την αρχή του νέου έτους ο αστερισμός του Ωρίωνα είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του νυχτερινού ουρανού καθ’ όλο το χειμώνα, ιδιαίτερα στη διάρκεια των πρώτων μηνών του έτους αφού η Πρωτοχρονιά μας σήμερα γιορτάζεται την 1η Ιανουαρίου. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο σε όλες τις χώρες του κόσμου. Πάρτε για παράδειγμα την Κίνα. Παρ’ […]