Φιλοσοφία – Ψυχολογία

Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Η 10η Οκτωβρίου κάθε χρόνο θεωρείται ημέρα αφιερωμένη παγκοσμίως στην ψυχική υγεία. Καθιερώθηκε το 1994 από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη στα θέματα των ψυχικών νοσημάτων. Κι αυτό γιατί τα ψυχικά νοσήματα βαίνουν διαρκώς αυξανόμενα, σε βαθμό που οι ειδικοί μιλάνε για παγκόσμια «επιδημία» […]

Το ιδεώδες της αλήθειας

Από την εποχή του Σωκράτη μία από τις ισχυρότερες και παραστατικότερες ενστάσεις κατά της φιλοσοφίας υπήρξε η γενική διαφωνία των φιλοσόφων μεταξύ τους. Κάθε πρωτότυπη φιλοσοφική διδασκαλία διαφέρει από τις υπόλοιπες, διαφωνεί με αυτές, αντιφάσκει με αυτές, αλλά και η ίδια κρύβει εσωτερικές αντιφάσεις και ατέλειες. Καμία δεν μπορεί να ικανοποιήσει τα αιτήματα της ανθρώπινης […]

Ο χρόνος στην Επιστήμη και τη Φιλοσοφία (Β΄)

Σύγχρονη περί χρόνου αντίληψη στον Ι. Prigogine «Το όνειρο της νιότης μου ήταν να συμβάλω στην ενοποίηση της επιστήμης και της φιλοσοφίας λύνοντας το αίνιγμα του χρόνου». Με αυτά τα λόγια, που βρίσκονται στο τελευταίο βιβλίο του La Fin des Certitudes, ο Ίλια Πριγκοζίν αποτυπώνει ρητά τους σκοπούς τους οποίους επιδίωξε να εκπληρώσει σε όλη […]

Η διατήρηση της ιστορικής συνείδησης ως πράξη αντίστασης

Εάν η μνήμη του ανθρώπου είναι κριτήριο της ταυτότητάς του, τότε η απώλεια της ιστορικής μνήμης θα πρέπει να σημαίνει απώλεια και της ιστορικής ταυτότητας. Στο πλαίσιο της ισοπεδωτικής παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας και εξ αιτίας της καταναλωτικής συνείδησης και της γενικότερης πολιτιστικής σύγχυσης, η ιστορική μνήμη διαγράφεται από την πολιτιστική και κοινωνική πραγματικότητα. Εν συνεχεία θα […]

Ο χρόνος στην Επιστήμη και τη Φιλοσοφία (Α΄)

Ο χρόνος στην Μυθολογία και στους προσωκρατικούς Αναξίμανδρο, Ηράκλειτο και Αναξαγόρα Οι έννοιες του χώρου και του χρόνου, η σύνδεση μεταξύ τους και η θεμελιώδης σημασία που είχαν για τον άνθρωπο έγιναν αντιληπτές, από πολύ νωρίς, χιλιετίες πριν και φυσικά πριν τη διατύπωση της θεωρίας του Αϊνστάιν περί σχετικότητας του χρόνου και των θεωριών περί […]

Η αναγκαιότητα της απο-αναπτύξεως

Από το αίτημα της «προόδου» που αποτέλεσε τους τελευταίους αιώνες τον κύριο στόχο τόσο της «αριστεράς» ιδεολογίας όσο και του καπιταλισμού, ο άνθρωπος οδηγείται σήμερα, ύστερα και από τις διαπιστώσεις των επιστημόνων, και παρά την κυριαρχία της καπιταλιστικής οικονομίας, σε μία επανεκτίμηση του βαθμού αναπτύξεως στον περιβάλλοντα χώρο. Ορισμένες πλευρές αυτής της αυτοκριτικής θα δείξω […]

BLAISE PASCAL. Ένας αναζητητής του Θεού

 Φέτος συμπληρώθηκαν 400 χρόνια από την γέννηση του Βλάσιου Πασκάλ (1623-2023), μιάς σπουδαίας προσωπικότητας του 17ου αιώνα στη Γαλλία. Ήταν φυσικός, μαθηματικός, φιλόσοφος, συγγραφέας. Είχε γεννηθεί στο Κλερμόν-Φερράντης Ωβέρνης στη Γαλλία εξ ευπόρου οικογενείας και παιδιόθεν υπήρξε ευφυής. Μόλις σε ηλικία 12 ετών συνέταξε αξιόλογο μελέτη περί ήχου και σε ηλικία 16 ετών παρουσίασε διατριβή […]

Ο Λόγος στον Πλωτίνο και στον Μάξιμο τον Ομολογητή

1. Τον 3ο αι. μ.Χ., οπότε εμφανίζεται ο Νεοπλατωνισμός, η ελληνική φιλοσοφία, εντός της ρωμαϊκής οικουμένης ήδη, έχει διαφοροποιηθεί αισθητά από την κλασική παράδοση. Οι φιλόσοφοι έχουν παραδεχτεί ή αποδεχτεί το γεγονός ότι είναι ανέφικτη η δημιουργία μιας κοινωνίας με τους ίδιους στην εξουσία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χάσουν το ενδιαφέρον τους για την […]

Η θεατρική διάσταση των Πλατωνικών διαλόγων και η διαλεκτική του Πλάτωνα

Η προβληματική των Πλατωνικών διαλόγων   Στόχος των Πλατωνικών διαλόγων δεν είναι πάντα η επίλυση των θεμάτων που συζητούνται αλλά κυρίως ο προβληματισμός. Στην περίπτωση αυτή είναι προφανής η επίδραση του Σωκράτη στον Πλάτωνα, ο οποίος αν και έγραφε δραματικούς διαλόγους, τους εγκατέλειψε και υιοθέτησε τη φιλοσοφία του δασκάλου του αλλά την απέδωσε με διάλογο. […]

Μαιευτική, επαγωγή και “Σωκρατική ειρωνεία” στους Πλατωνικούς διαλόγους

Η διαδικασία των Πλατωνικών διαλόγων           Στους Πλατωνικούς διαλόγους παρουσιάζονται πάντοτε κάποια πρόσωπα επίκαιρα ή που έχουν διατυπώσει κάποιες ιδέες και καλείται από τα πρόσωπα αυτά ο Σωκράτης να πει κι  αυτός την γνώμη του. Ο Σωκράτης όμως δεν  λέει την γνώμη του είτε γιατί δεν θέλει να προβληθεί ως αυθεντία είτε γιατί θέλει να […]

Η διαδικασία του φιλοσοφικού διαλόγου: η περίπτωση των Πλατωνικών διαλόγων

Συστατικά στοιχεία ενός διαλόγου Οι συνομιλητές Ο συντονιστής Το θέμα του διαλόγου Η διαδικασία ενός  διαλόγου  Τίθεται το θέμα από τον εισηγητή. Καλούνται να τοποθετηθούν οι συνομιλητές και δίδεται η δυνατότητα να τοποθετηθούν όλοι οι συνομιλητές τηρώντας μια συμφωνημένη τάξη συζήτησης. Δίδεται κατά το δυνατόν ίσος χρόνος παρέμβασης σε κάθε συνομιλητή. Κανόνες ενός Διαλόγου Ο […]

Η ψυχοθεραπευτική αξία της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής μουσικής

Η Βυζαντινή Εκκλησιαστική μουσική είναι μια ειρηνική, πνευματική ψαλμωδία, η οποία έχει ως σκοπό την ανύψωση της ανθρώπινης ψυχής από τον γήινο κόσμο εις τον ουράνιο. Προκαλώντας το πνεύμα της γαλήνης, της απάθειας, της ηρεμίας, της αποτελεσματικής ενδοσκόπησης, της πραγματικής ενόρασης και αυτογνωσίας, η Βυζαντινή μουσική, εις μια αρμονική συνύφανση με την βυζαντινή εικονογραφία των […]