Η Σινδόνη του Τορίνο: σύντομη περιγραφή του αντικειμένου και της τεκμηριωμένης ιστορίας του

17 Ιανουαρίου 2022

Η Σινδόνη του Τορίνο (Shroud of Turin) είναι ένα λινό ύφασμα (4,4m x 1,1m) διατηρημένο σε αρκετά καλή κατάσταση που φυλάσσεται σε παρεκκλήσι του καθεδρικού ναού του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, στο Τορίνο της Ιταλίας.

Η αδιαμφισβήτητη και καταγεγραμμένη ιστορία του αντικειμένου ξεκινά στα τέλη του 14ου αιώνα στη Γαλλία. Από τότε ακόμη διαφαίνονται διαφωνίες σχετικά με την αυθεντικότητα της Σινδόνης, καθώς ναι μεν υπήρχε διάχυτη η πεποίθηση ότι είναι πράγματι το ύφασμα που χρησιμοποιήθηκε στην Ταφή του Ιησού, αλλά επιπλέον υπήρχαν και μαρτυρίες που επεσήμαναν ότι η ανθρώπινη φιγούρα που αποτυπώνεται στο ύφασμα είναι προϊόν ζωγραφικής. Πιθανόν οι διαφωνίες αυτές να ήταν αποτέλεσμα του ανταγωνισμού που υπήρχε μεταξύ των επισκόπων της Γαλλίας και κύκλων της Δυτικής Εκκλησίας. Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη αυτών των ιστορικών πηγών αποτελεί μέλημα των ιστορικών και συνεπώς δεν συμπεριλαμβάνεται στους στόχους του παρόντος άρθρου. Η Σινδόνη φαίνεται να έφτασε στο Τορίνο τον 16ο αιώνα όπου και φυλάσσεται μέχρι σήμερα.

Κατά τη διάρκεια της γνωστής ιστορίας της, η Σινδόνη έχει εκτεθεί περιστασιακά για προσκύνημα. Αν και πάντα προσέλκυε το ενδιαφέρον των πιστών, το αντικείμενο έγινε ιδιαίτερα γνωστό στο ευρύ κοινό μετά το 1898 όταν φωτογραφήθηκε από τον Ιταλό ερασιτέχνη φωτογράφο S. Pia. Στις φωτογραφίες αποτυπώθηκε, πολύ πιο ευδιάκριτα από ό,τι με γυμνό μάτι, η διάσημη πλέον ανθρώπινη φιγούρα που παραπέμπει στον Εσταυρωμένο Ιησού. Ακολούθησαν και άλλες φωτογραφίσεις του υφάσματος με πιο γνωστές αυτές του G. Enrie (1931) οι οποίες επιβεβαίωσαν το οπτικό αποτέλεσμα που αποκαλύφθηκε από τον Pia.

Στο λινό ύφασμα απεικονίζεται ολόκληρο το σώμα γενειοφόρου άνδρα, που σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά ήταν μάλλον μέσης ηλικίας. Στο μισό μέρος του μακρόστενου υφάσματος απεικονίζεται η εμπρόσθια και στο άλλο μισό μέρος η οπίσθια πλευρά του σώματος. Οι δύο πλευρές είναι προσανατολισμένες προς αντίθετες κατευθύνσεις ενώ το πρόσωπο και το πίσω μέρος του κεφαλιού βρίσκονται περίπου στο μέσο του υφάσματος. Η στάση του σώματος παραπέμπει σε νεκρό με τα χέρια να είναι διπλωμένα στη βουβωνική χώρα. Στο διαδίκτυο είναι εύκολο να βρει κανείς φωτογραφίες της Σινδόνης του Τορίνο. Υπάρχει μάλιστα και ιστοσελίδα αφιερωμένη στο αντικείμενο που φιλοξενεί φωτογραφίες, πληροφορίες και σχετικά άρθρα, ορισμένα εκ των οποίων έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά1.

Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως στο σώμα του εικονιζόμενου άνδρα υπάρχουν σημάδια που μοιάζουν με τραύματα και κηλίδες αίματος, τα οποία παραπέμπουν στο σταυρικό μαρτύριο του Ιησού όπως αυτό περιγράφεται στα Ευαγγέλια. Συγκεκριμένα, στο εικονιζόμενο σώμα διακρίνονται:

• Διακεκομμένες γραμμές (κηλίδες) στην πλάτη, οι οποίες παραπέμπουν σε σημάδια-τραύματα (κηλίδες αίματος) που προκλήθηκαν από τη διαδικασία του μαστιγώματος. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους τραύματα μπορούν να προκληθούν μόνο από μαστίγιο της ρωμαϊκής εποχής.

• Κηλίδες στο κεφάλι, οι οποίες παραπέμπουν στις κηλίδες αίματος που προκλήθηκαν από το ακάνθινο στεφάνι.

• Σημάδια-κηλίδες στους καρπούς και στα πόδια, τα οποία παραπέμπουν στο αίμα που προκλήθηκε από τα καρφιά της σταύρωσης.

• Είναι επίσης αξιοσημείωτο πως οι αντίχειρες των χεριών δεν διακρίνονται στη διαμορφούμενη εικόνα. Φαίνεται σαν ο κάθε αντίχειρας να έχει κολλήσει πάνω στην αντίστοιχη παλάμη2. Η θέση αυτή του αντίχειρα μπορεί να ερμηνευθεί ως αποτέλεσμα της παραμόρφωσης που συμβαίνει στο νεύρο του αντίχειρα όταν καρφί εισέλθει στον καρπό. Το στοιχείο αυτό ενισχύει την άποψη ότι το αποτύπωμα στο ύφασμα σχετίζεται με σώμα ανθρώπου που σταυρώθηκε ζωντανός.

Εκτός από τα παραπάνω, υπάρχουν και κάποια άλλα λιγότερο ευδιάκριτα σημάδια που συμφωνούν με την περιγραφή του σταυρικού πάθους. Έτσι λοιπόν φαίνεται να υπάρχει σημάδι στη δεξιά πλευρά του αποτυπωμένου σώματος που παραπέμπει στο λόγχισμα του Ρωμαίου. Επιπλέον, το δεξί μάγουλο φαίνεται να είναι διογκωμένο και ερμηνεύεται από πολλούς ως μώλωπας που προήλθε από χτύπημα. Τέλος, πιθανόν να διακρίνονται σημάδια στους ώμους που παραπέμπουν σε καταπόνηση η οποία, για τους υποστηρικτές της αυθεντικότητας της Σινδόνης, συνδυάζεται με τη μεταφορά του σταυρού από τον ίδιο τον Ιησού στην πορεία του για το μαρτυρικό θάνατο.

Εκτός από τα παραπάνω που έχουν να κάνουν με τη διαμορφούμενη ανθρώπινη εικόνα, στη Σινδόνη υπάρχουν επιπλέον ευδιάκριτες φθορές που προκλήθηκαν από πυρκαγιά. Πρόκειται για ένα γνωστό, καταγεγραμμένο συμβάν που συνέβη το 1532. Η πυρκαγιά προκάλεσε στο αντικείμενο ανεπανόρθωτες αλλοιώσεις. Συγκεκριμένα, κατά μήκος του υφάσματος υπάρχουν δύο μεγάλες «γραμμές». Η Σινδόνη ήταν διπλωμένη και τοποθετημένη μέσα σε μεταλλική θήκη. Κατά την πυρκαγιά, η θήκη υπερθερμάνθηκε και οι άκρες της διπλωμένης Σινδόνης που ήταν σε επαφή με το μέταλλο κάηκαν, δημιουργώντας έτσι τις δύο μεγάλες παράλληλες γραμμές που βλέπουμε στο αντικείμενο. Επιπλέον, κατά μήκος του υφάσματος και επάνω στις δύο μεγάλες γραμμές υπάρχουν τριγωνικά μπαλώματα. Κατά την πυρκαγιά, σταγόνες λιωμένου μετάλλου από το οποίο ήταν κατασκευασμένη η θήκη έσταξαν επάνω στη Σινδόνη και διαπέρασαν όλα τα στρώματα της διπλωμένης Σινδόνης. Έτσι δημιουργήθηκαν τριγωνικές οπές, οι οποίες στη συνέχεια μπαλώθηκαν από αντίστοιχα κομμάτια υφάσματος. Αυτά είναι τα τριγωνικά μπαλώματα που βλέπουμε σήμερα στο αντικείμενο.

http:// Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

1 https://www.shroud.com

2 De Caro et al. 2017.