Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

[Προηγούμενη δημοσίευση: https://www.pemptousia.gr/?p=168129] Την έμμεση επιρροή διαπιστώνουμε από το γεγονός ότι ο ίδιος ο Παΐσιος ήρθε σ’ επαφή με μέλη της μνημονευθείσης πνευματικής κινήσεως, η αρχή της οποίας τοποθετείται στο έτος 1730. Υπάρχουν, επομένως, πολλά κοινά σημεία ανάμεσα στους «κολλυβάδες» και στον Παΐσιο. Ο Κ. Παπουλίδης γράφει ενδεικτικά: «Δεν πιστεύω να εκπλήξει κάποιον ο ισχυρισμός ότι […]

Οι συνθήκες της εποχής Ο άγιος Νικόδημος εμφανίζεται στο προσκήνιο σε μια εποχή δύσκολη: Μετά από αιώνες δουλείας (τρεις σε κάποιες περιοχές, τέσσερις σε άλλες), ο Ορθόδοξος λαός μας βρίσκεται σε δυσχερή θέση. Από τη μια, η φτώχεια, η καταπίεση και η αμάθεια οδηγούν πολλούς στον εξισλαμισμό, για λίγη οικονομική άνεση και αξιοπρεπή διαβίωση. Περιοχές […]

«Οι προφήται ως είδον, οι απόστολοι ως εδίδαξαν, η Εκκλησία ως παρέλαβεν, οι διδάσκαλοι ως εδογμάτισαν, η Οικουμένη ως συμπεφρόνηκεν, η χάρις ως έλαμψεν, η αλήθεια ως αποδέδεικται, το ψεύδος ως απελήλαται, η σοφία ως επαρρησιάσατο, ο Χριστός ως εβράβευσεν· ούτω φρονούμεν, ούτω λαλούμεν, ούτω κηρύσσομεν Χριστόν τον αληθινόν Θεόν ημών…» Η ερμηνεία των χωρίων […]

Ελάχιστα βιογραφικά του στοιχεία γνωρίζουμε. Εκοιμήθη στα τέλη του 18ου αιώνος, σε μεγάλη ηλικία προγνωρίζοντας τον θάνατό του. Κατά τον Μανουήλ Γεδεών (εν «Εκκλ. Αλήθεια Κων/πόλεως», έτος δ΄, 1883-4, σ.618): «Πάσαι αι πληροφορίαι δεικνύουσιν ότι ο Διονύσιος εγίνωσκε τα συνήθη και κοινά γράμματα˙ αλλά τοσαύτα γράμματα, εγίνωσκον πάντες σχεδόν οι λόγιοι του Αγίου Όρους, όσοι […]

Αυτός ο μεγαλομάρτυρας του Χριστού Ευστάθιος ήταν στρατηλά­της ενδοξότατος στη Ρώμη στα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού κατά το έτος 100, και ήταν γνωστός ως ο πλέον περιβόητος από τους άλλους στην αρετή και στους τρόπους και στην διάθεση και στην ελεημοσύνη και συμπάθεια προς τους πτωχούς. Ονομαζόταν προηγουμένως Πλακίδας και η γυναίκα του Τατιανή. Αυτός […]

Ο Άγιος Νικόδημος δεν παρακολούθησε μαθήματα θετικών επιστημών σε κάποια ανώτερη σχολή της εποχής του στον τουρκοκρατούμενο χώρο ή αλλού. Ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος γράφει σε ανέκδοτο επιστολή του στις 20 Ιουνίου του 1803 προς τον Νικόδημο, για το έργο του Συμβουλευτικό Εγχειρίδιο, ειρωνευόμενος τρόπον τινά τον Άγιο: «…αλλά πότε και που εσπούδαξας […] […]

Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης είναι μία από τις μεγαλύτερες θεολογικές και διδασκαλικές μορφές της τουρκοκρατίας. Το έργο του ανύψωσε τα ήθη των μοναχών και όλων των πιστών. Έκανε γνωστή την αγιοπατερική σοφία, την αγιολογική ευωδία και την υμννογραφική χάρη. Δίκαια αποτελεί καύχημα του Αγίου Όρους και δόξα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Κατα τον φιλάρετο παραδελφό […]

Ο άνθρωπος, όπως τονίζει εξαρχής στο «Συμβουλευτικόν Εγχειρίδιόν» του ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, δεν περιορίζεται μέσα στον ορατό κόσμο ούτε αποτελεί μικρόκοσμο. Όπως έλεγαν ο φυσικός Δημόκριτος και άλλοι φιλόσοφοι. Αντίθετα είναι ένας μέγας κόσμος ή μεγάκοσμος, γιατί διαθέτει δυνάμεις και ιδιότητες που δεν υπάρχουν στον αισθητό κόσμο. Ως δημιούργημα «κατ εικόνα και καθ’ […]