Γεώργιος Μπαμπινιώτης

Οι τρεις Ιεράρχες, διαθέτοντας οι ίδιοι ευρύτατη παιδεία, ήταν φυσικό, περισσότερο από όλους τους άλλους Πατέρες της Εκκλησίας, να συλλάβουν τη σημασία της Παιδείας για τον άνθρωπο και μάλιστα για τον «νέο άνθρωπο» της εποχής τους, τον χριστιανό άνθρωπο. Κι επειδή γι’ αυτούς Παιδεία δεν σημαίνει … κατάκτηση γνώσεων αλλά καλλιέργεια της ανθρώπινης ψυχής, ως […]

«Μη δη καταισχύνης την γλώτταν ποίησον αξίαν του παρακαλουμένου Θεού». Λόγια του Ιωάννου του Χρυσοστόμου για τη γλώσσα. Δηλώνουν, από μία διαφορετική σκοπιά από εκείνη του γλωσσολόγου, τη διάσταση της γλώσσας ως αξίας. Μην ντροπιάζεις τη γλώσσα, λέει ο Χρυσόστομος. Κάνε την άξια του Θεού στον οποίον απευθύνεσαι με τη γλώσσα. Τίμησε δηλαδή με τη […]

Το καλύτερο και γνησιότερο δείγμα της Ελληνικής των χρόνων της Κοινής είναι η γλώσσα του Ευαγγελίου. Είναι η Ελληνική όπως εξελίχθηκε στον προφορικό λόγο ως συνέχεια της Αττικής διαλέκτου που επικράτησε στην Κοινή. Είναι το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της πρώτης πραγματικά Κοινής ελληνικής γλώσσας, αυτής που προέκυψε από την επικράτηση της Αττικής με βαθμιαία υποχώρηση […]

Υπάρχουν, άραγε, «βελούδινες λέξεις»; Τί θα σήμαινε αυτός ο χαρακτηρισμός; Κι αντιθέτως, υπάρχουν στη γλώσσα «άξεστες», «χοντροκομμένες» λέξεις; Το συναίσθημα μίας «βελούδινης λέξης» τί έχει ο αναγνώστης/ακροατής ή ο χρήστης/ομιλητής; Και το «βελούδο» της λέξης, αν υπάρχει, σχετίζεται με τη σημασία ή με τον ήχο της (τη φωνητική της υπόσταση)

Η ανάγκη επικοινωνίας τού ανθρώπου με τον Θεό (όποιον θεό πιστεύει), η ανάγκη τής προσευχής, είναι από πολύ παλιά γνωστή στον άνθρωπο και εμφανίζεται στις γλώσσες των περισσοτέρων λαών. Στην Ελληνική η λέξη προσεύχομαι (απευθύνω ευχή, αίτημα ή παράκληση προς τους θεούς) πρωτοαπαντά στον Αισχύλο, ενώ ως τεχνικός όρος η λέξη προσευχή μαρτυρείται πολύ αργότερα […]

Όλοι οι άνθρωποι, ασχέτως χρώματος και φυλής, ασχέτως τόπου και χρόνου, όπου γης, ξεχωρίζουμε για ένα ευδιάκριτο χαρακτηριστικό μας, την ικανότητα να επικοινωνούμε με τη γλώσσα. Ξεχωρίζουμε από την ικανότητά μας να μιλούμε – και πολλοί από εμάς, όλο και περισσότεροι, από την ικανότητά μας και να γράφουμε. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος έχει το […]

The Greeks must have a word for it, λένε οι Άγγλοι όταν ψάχνουν να βρουν μία λέξη για να αποδώσουν μία νέα σημασία και δεν βρίσκουν να υπάρχει τέτοια λέξη στη γλώσσα τους! «Οι Έλληνες θα έχουν κάποια λέξη γι’ αυτό», λοιπόν. Πώς προέκυψε όμως αυτη η αντίληψη για την ελληνική γλώσσα; Στη συνείδηση των […]