θέωση

Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς και η εποχή μας

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (1296-1359) είναι ένας από τους μεγαλύτερους Πατέρες της Εκκλησίας μας. Ορισμένες φορές τοποθετείται ως τέταρτος Ιεράρχης μαζί με τον Μ. Βασίλειο, τον Γρηγόριο Θεολόγο και τον Ιωάννη Χρυσόστομο. Σε μια κρίσιμη εποχή, κατά την οποία ο χριστεπώνυμος ουμανισμός αμφισβητούσε την πεμπτουσία της Εκκλησίας ως «κοινωνίας θεώσεως», ο άγιος Γρηγοριος ο […]

Η Θεολογία της Εορτής των Χριστουγέννων

Εορτή των Χριστουγέννων σήμερα, αδελφοί χριστιανοί, Γορτύνιοι και Μεγαλοπολίτες. Εορτάζουμε το δόγμα της πίστης μας ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος, πραγματικά άνθρωπος με σάρκα με κόκκαλα με αίμα και καρδιά. Άνθρωπος κατά πάντα όμοιος με μας, εκτός βέβαια από την αμαρτία. Η εορτή αυτή είναι πολύ μεγάλη, είναι μητέρα των εορτών, γιατί απ᾽ αυτήν προήλθαν […]

Κρυψίνοια και μυστικότητα

Πολλές φορές στη ζωή μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με ανθρώπους κρυψίνοες, των οποίων η όλη διαγωγή και πολιτεία προδίδει ότι κάτι θέλουν ή κάτι έχουν να κρύψουν. Μάλιστα δε αυτό το κάτι καθίσταται η αιτία πολλών δεινών, μιάς που είτε η περιέργεια των άλλων εξάπτεται, με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε λάθος συμπεράσματα με ολέθριες συνέπειες, είτε […]

Περί των ενεργειών της Θείας Χάριτος

Ο λόγος μας εδώ θα στραφεί κυρίως στην επιστροφή της χάριτος. Αυτή μετά από σκληρή δοκιμασία, αφού παιδεύσει τους αγωνιστές, επανέρχεται μονίμως ως βραβείο για αυτούς που άθλησαν νομίμως. Η διδασκαλία την οποίαν αναφέρουμε είναι η ακριβής πατερική παράδοση. Τα σημαντικότερα όμως απ’ όσα προβάλλομε  είναι οι αγώνες και τα λάφυρα της πείρας του οσιότατου […]

Η ουσιαστική θεμελίωση του φαινομένου της αγωγής (Β’)

Η περιοχή, όπου μπορούμε συνήθως να εντοπίσουμε τη βοήθεια ως προσφορά ουσιαστικής αγάπης, είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις του παιδιού με τους γονείς και ιδιαίτερα της μητέρας. Το παΐδι χρειάζεται τη βοήθεια της μητέρας για να αναπτύξει την ύπαρξή του και η μητέρα προσφέρει την αγάπη της όχι επιφανειακά και συναισθηματικά, αλλά μέσα από τη μητρική […]

Η ουσιαστική θεμελίωση του φαινομένου της αγωγής (Α’)

Ο λόγος του Θεού μάς αποκαλύπτει χαρακτηριστικά και αποκλειστικά όχι μονάχα τα σχετικά με την εμφάνιση του ανθρώπου, αλλά και την όλη πορεία και τον προορισμό του. Ο Θεός μάς αποκαλύπτει με το θεόπνευστο Μωϋσή στο βιβλίο της Γενέσεως την «κατ’ εικόνα Θεού» δημιουργία του ανθρώπου, που στο πρόσωπό του φύσηξε την πνοή της ζωής. […]

Άγ. Γρηγόριος Παλαμάς:Το αμέθεκτον και μεθεκτόν του Θεού (2ο μέρος)

Αυτή η βεβαιότητα της θεοπτίας, της οράσεως του θείου φωτός, ήταν σταθερή στην παράδοση της Εκκλησίας· όλοι οι πνευματικοί αγώνες των μεγάλων ασκητών και αγίων κατέτειναν στο να αξιωθούν από τώρα να δουν το φως της θείας δόξης, όπως αξιώθηκαν να το ιδούν οι δίκαιοι στα έσχατα. Υπήρχε πάντοτε η συνείδηση ότι το φως της […]

Άγ. Γρηγόριος Παλαμάς:Το αμέθεκτον και μεθεκτόν του Θεού (1ο μέρος)

Οι αγώνες και η διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά απέβλεπαν στο να διασφαλίσουν στον άνθρωπο τη δυνατότητα να μετέχει του Θεού, να δείξουν ότι ο Θεός δεν είναι μόνον τελείως υπερβατι­κός και αμέθεκτος, αλλά είναι συγχρόνως και ενδοκοσμικός, μεθεκτός. Στις απόψεις του Βαρλαάμ είδε πολύ σωστά ανανέωση των θεολογικών αιρέσεων του 4ου  αιώνος, του […]

Θεμελίωση και προοπτική της χριστιανικής ζωής

Η χριστιανική ζωή θεμελιώνεται στα μυστήρια. Αυτά δεν αποτελούν μαγικές τελετές που αλλάζουν μηχανικά τον άνθρωπο και την ζωή του, αλλά δωρεές του Θεού που ανακαινίζουν την ύπαρξή του με την συγκατάθεση και συνεργασία του. Τα μυστήρια της Εκκλησίας είναι κτιστά μέσα, με τα οποία μεταδίδεται η άκτιστη χάρη του Θεού. Το Βάπτισμα, το Χρίσμα […]

Η οδός προς τα έσω

«Αλλ’ ημίν μεν, διά το πτωχήν είναι του καλού, η φύσις αεί προς το ενδέον ίεται, και η του λείποντος έφεσις αύτη εστίν η επιθυμητική της φύσεως ημών διάθεσις». (Γρηγ. Νύσσης, περί ψυχής και αναστάσεως, Ελλην. Πατρολογία 46,92 G). Το σύντομο τούτο χωρίο περιέχει βαθυστόχαστη διάγνωση της φύσεως του ανθρώπου. Ας την προσέξουμε. Είναι απαύγασμα […]

Η σωτηριολογική σημασία της ανθρωπίνης φύσεως του Χριστού

«Και ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν» (Ιω. α΄, 14).     Η σάρκωση του Λόγου αποτελεί το επίκεντρο της πίστεως μας. Έγινε, όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου (Γαλ. δ΄, 4), δηλαδή ο «καιρός», που όρισε ο Πατήρ στο απειρόσοφο σχέδιο της «θείας περί τον ανθρωπον οικονομίας» του. Τότε έστειλε ο Πατήρ […]