πατρίδα

Η χρήση συνθημάτων για αγώνα υπέρ θρησκείας και πατρίδας ήταν αρκετά διαδεδομένη στη Ρωσία, και ειδικά στο στρατό, κατά τους Ναπολεοντείους πολέμους. Είναι σίγουρο ότι ο Αλέξανδρος Υψηλάντης που υπηρέτησε εκείνη την εποχή στο Ρωσικό Στρατό, όπως και άλλοι Έλληνες που είτε υπηρέτησαν επίσης είτε είχαν άλλες επαφές με τη Ρωσία, γνώριζαν αυτά τα συνθήματα […]

Από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου το σύνθημα ακούγεται όλο και συχνότερα (ή αυξάνουν οι διαθέσιμες πηγές που το αναφέρουν) και υιοθετείται από την επίσημη τσαρική προπαγάνδα. Το 1709 πριν από τη Μάχη της Πολτάβα εναντίον των Σουηδών, ο Μ. Πέτρος καλεί το στρατό του να πολεμήσει για την πατρίδα, την ορθόδοξη πίστη και την […]

Σημαντικός σταθμός στη ροή της ελληνικής ιστορίας είναι η άμυνα και η άλωση της Κωνσταντινούπολης χωρίς συνθηκολόγηση, κατά την οποία η παραίνεση για μάχη υπέρ πίστεως και πατρίδος κηρύσσεται από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Ο σύγχρονος της άλωσης χρονικογράφος Γεώργιος Φραντζής (ή Σφραντζής) αναφέρει ότι σε μια από τις τελευταίες δημηγορίες του ο αυτοκράτορας καλεί […]

Στο ιστορικό έργο Flores Historiarum (Άνθη Ιστορίας) του 13ου αιώνα (του οποίου τα κείμενα μπορεί να είναι και προγενέστερα) περιγράφεται ο πόλεμος του βασιλιά και μετέπειτα Μάρτυρα Εδμόνδου (Edmund) ο οποίος τo 869 ή 870 αντιμετώπισε στην Ανατολική Αγγλία την εισβολή Δανών (Βίκιγκς). Πριν από τη μάχη καλεί τους στρατιώτες του να αγωνιστούν «και για […]

Από τον Μεσαίωνα αρχίζει να εμφανίζεται όλο και πιο συχνά η ρητή προτροπή για πόλεμο υπέρ πατρίδος και θρησκείας. Αυτή η αύξηση των αναφορών δεν αντανακλά απαραίτητα μια ιδεολογική αλλαγή σε σχέση με την αρχαιότητα, αλλά ίσως οφείλεται στο ότι διαθέτουμε περισσότερες γραπτές πηγές από το Μεσαίωνα και μετά. Το 853 ο Πάπας Λέων Δ’ […]

Η αξία της ιδιαίτερης ή και της διευρυμένης πατρίδας ευρίσκεται και στα χριστιανικά δογματικά κείμενα. Κατά τα Ευαγγέλια, ο Χριστός ως άνθρωπος είχε σταθερή σχέση με την πατρίδα του, στην οποία επέστρεψε και έζησε συνεχώς μετά την προσωρινή διαμονή του στην Αίγυπτο, χωρίς να μετακινηθεί ποτέ σε μακρινές αποστάσεις. Μάλιστα ο ίδιος κηρύσσει ότι έχει […]

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να διερευνήσει από πότε εμφανίζεται η παρότρυνση για αγώνα υπέρ της θρησκείας και της πατρίδας σε ένα ενιαίο φραστικό σχήμα παρόμοιο με το γνωστό σύνθημα του 1821. Θεωρώ ότι η σύνδεση των δύο εννοιών – θρησκείας και πατρίδας – σε στερεοτυπικές φράσεις για πολεμική χρήση, είναι ένας σημαντικός δείκτης λαϊκής […]

Έχουμε ξαναπεί πως ο Θεός δεν είναι θυμώδης, τιμωρός και εκδικητής. Αν ήταν έτσι, θα πρέπει να ήταν κακός. Στη θεότητα όμως δεν υπάρχει ίχνος κακότητας. Η κάθε δοκιμασία είναι θεϊκή παιδαγωγία και αποτελεί μορφή ασκήσεως, την οποία διώξαμε από τη ζωή μας εκούσια. Με διάφορους τρόπους προσπαθεί ο Πανάγαθος Θεός να μας φέρει πιο […]

Τα σχολεία τελειώνουν, τα παιδιά ετοιμάζονται να ξεχυθούν στις παραλίες, στα χωριά και σε ατέλειωτες ώρες χουζουρέματος. Οι μεγαλύτεροι, δεινοπαθώντας από τη ζέστη, πηγαίνουν στις δουλειές τους και ελπίζουν σε ολιγοήμερη ανάπαυλα – διακοπές. Την ίδια περίοδο, η χώρα ετοιμάζεται για ακόμη μία εκλογική διαδικασία. Και αφού βρισκόμαστε σε τέτοιο μεταβατικό στάδιο, γινόμαστε θύματα σε […]

Κάθε καλοκαίρι η πατρίδα μας πλήττεται από πυρκαγιές.  Ακόμα και τώρα που γράφεται αυτό το κείμενο μια μεγάλη πυρκαγιά καίει το πανέμορφο νησί της Χίου κι ευχή και προσευχή όλων μας είναι να δώσει ο Θεός να σβήσει.  Ας ευχηθούμε να είναι η τελευταία κι ας αποτελέσει αφορμή προβληματισμού για τη σχέση μας με το […]

Βρίσκονται ριζωμένα εδώ και αιώνες σε τόπους ξεχωριστούς τα περισσότερα δάση της Ελλάδας. Μπορούμε να τα πούμε αρχαία κι ας είναι γεμάτα ζωή, φρεσκάδα, τρυφερότητα και υγεία. Με απερίγραπτο κάλλος ομορφαίνουν τα βουνά και κάποιες φορές φτάνουν μέχρι τ ακρογιάλια. Πλούτος μοναδικός και ανεκτίμητος. Της Ροδόπης τα δάση φυσικά αναγεννώνται χωρίς το κράτος να ξοδέψει […]

Καθώς θυμόμαστε και φέτος τη μέρα εκείνη που οι «ειρηνευτικές δυνάμεις» της Τουρκίας εισέβαλλαν στην Κύπρο, σκέφτομαι τον εμπαιγμό της ιστορίας μας που η προδοσία πέτυχε. Βέβαια, υπήρξαν και χειρότερες καταστάσεις από το 1974, μια και στο παρελθόν είχαμε πλήρη κατάκτηση της Μεγαλονήσου, «πόνος και οδυρμός πολύς», δάκρυ και αίμα απ’ άκρου εις άκρον. Όμως […]