πολιτική εξουσία

Η πολιτική εξουσία είχε πάντοτε την τάση να απολυτοποιείται. Και όταν ικανοποιεί την τάση της αυτή, προσλαμβάνει εμφανώς ή αφανώς θρησκευτικό χαρακτήρα. Θέλοντας να ελέγχει πλήρως την ζωή των πολιτών προβάλλεται ως μόνος ενοποιός παράγοντας, ως religio (θρησκεία), παραμερίζοντας ή και πολεμώντας ως ανταγωνιστική κάθε θρησκεία. Στην περίπτωση αυτήν ο Χριστιανός οφείλει να αντιτάσσει στην […]

Συνολικά μιλώντας, μπορεί κανείς να καταλάβει πώς δύο άνθρωποι που έζησαν σε διαφορετικές εποχές και διαφέρουν μεταξύ τους ως προσωπικότητες, καθώς εκφράζουν διαφορετικές θεωρίες, όχι μόνο όσον αφορά τους ηγεμόνες και τις ηγεμονίες, αλλά γενικότερα τις αντίθετες απόψεις για τη ζωή και τους ανθρώπους, μπορεί να έχουν και κοινά μεταξύ τους. Το γεγονός ότι κάποιος […]

Και για τους δύο άνδρες, η φρόνηση και η σύνεση είναι απαραίτητα συστατικά στην άσκηση εξουσίας. Η φρόνηση επιτυγχάνεται με τη διαρκή μέριμνα, με τη μίμηση των πράξεων των μεγάλων ανδρών, αυτών που διακρίνονται στο δημόσιο βίο[279], με τη σωστή συναναστροφή και με την πρακτική της ζωής. Και οι δύο συγγραφείς τονίζουν ότι ένας συνετός […]

Παρά τις διαφορές τους όμως, υπάρχουν και αρκετές ομοιότητες. Αυτές εντοπίζονται στο ότι και οι δύο συγγραφείς ζουν σε μεταβατικές εποχές, αποκτούν την εμπειρία της πολιτικής ζωής και έχουν παρόμοιους στόχους. Και οι δύο αυτοί άνδρες ζήσανε σε εποχές που υπήρχαν πολλές συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις. Ο Φώτιος, κατά τη μεταβατική εποχή του 9ου αιώνα, έζησε […]

Η άρνηση του χριστιανικού κοσμοειδώλου από τον Μακιαβέλι τον οδηγεί στην αμφισβήτηση των θεϊκών παρεμβάσεων. Πιστός στον ανθρωποκεντρισμό της εποχής του, εκτιμά ότι οι μισές τουλάχιστον από τις πράξεις των ανθρώπων πρέπει να είναι κάτω από το δικό τους έλεγχο κι όχι να υπόκεινται στις ταλαντεύσεις της τύχης[252]. Αντίθετα, σύμφωνα με τον Πατριάρχη, ο Θεός […]

Με βάση το Μέγα Φώτιο οι άνθρωποι πρέπει να αποδίδουν στο Θεό τα πράγματα που πάνε καλά είτε στην προσωπική τους ζωή είτε στη δημόσια ζωή του κράτους τους. Έτσι θα έχουν ως σύμμαχο το Θεό και δε θα είναι αλαζονικοί[237]. Ενώ ο Μακιαβέλι θεωρεί ότι τα πράγματα όταν πάνε καλά, αυτό σχετίζεται με την […]

Είναι γεγονός ότι τόσο ο Πατριάρχης Φώτιος όσο και ο Νικολό Μακιαβέλι έχουν ένα κοινό ενδιαφέρον: να νουθετήσουν ένα νέο ηγεμόνα στη διαχείριση και την άσκηση μιας επιτυχημένης διακυβέρνησης. Και οι δύο επισημαίνουν στο έργο τους τα ‘κλειδιά’ μιας αποτελεσματικής διοίκησης που θα αποβεί τόσο προς όφελος του ίδιου του κυβερνήτη όσο και του λαού […]

Στο έργο του ο Μακιαβέλι εκθέτει πώς θα πρέπει να είναι ένας ηγεμόνας που θέλει να οδηγήσει ένα λαό στην ίδρυση ενός καινούριου κράτους. Αυτό το επιτυγχάνει με στέρεη γνώση και έχοντας την κατάλληλη απόσταση από τα πράγματα. Ο Ιταλός πολιτικός στοχαστής Α. Γκράμσι συνοψίζει αυτές τις αρετές ως λογική αυστηρότητα και επιστημονική απόσπαση[201]. Η […]

Ένας επιτυχημένος ηγεμόνας, με βάση το Μακιαβέλι, μπορεί να χειραγωγεί τους νόμους που διέπουν την πολιτική συμπεριφορά και να διαμορφώνει την πορεία των γεγονότων σύμφωνα με τα σχέδιά του. Ο Μακιαβέλι εντυπωσιάζεται από τις νέες ηγεμονίες που δημιουργήθηκαν με βία και γοητεύεται από τους αρχηγούς των στρατευμάτων[180]. Σύμφωνα με τον Ιταλό φιλόσοφο, ο ηγεμόνας συγκεντρώνει […]

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το θέμα των ηθικών αρχών της πολιτικής εξουσίας αποκτά σήμερα ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον καθώς το κύμα αμφισβήτησης και δυσπιστίας του απλού ανθρώπου έναντι αυτής γιγαντώνεται. Οι άνθρωποι όλο και λιγότερο πιστεύουν στα λόγια και στις διακηρύξεις των πολιτικών κι αναζητούν πλέον πίσω από αυτά την αλήθεια. Στην Ελλάδα ιδιαίτερα, κατά την πρόσφατη οικονομική κρίση […]

[Προηγούμενη δημοσίευση: https://www.pemptousia.gr/?p=182960] Ο Μακιαβέλι διαφέρει από τους πολιτικούς θεωρητικούς του Μεσαίωνα, καθώς ως κίνητρο έχει την εγκόσμια επιτυχία και όχι το θείο νόμο και τη μετά θάνατο δικαίωση που επικρατούσαν έως τότε. Το πλαίσιο της εποχής που έζησε, δικαιολογεί τις θέσεις του. Η εποχή του συγγραφέα είναι ένα δεδομένο για να τον κρίνει κανείς[172]. Για […]

[Προηγούμενη δημοσίευση: https://www.pemptousia.gr/?p=182584] Σε κάθε κοινωνία οι διαθέσεις λαού και ισχυρών είναι μεταξύ τους αντίθετες. Ο λαός λαχταράει να μην κυβερνιέται ούτε να καταπιέζεται από τους ισχυρούς, ενώ οι ισχυροί λαχταράνε να κυβερνούν και να καταπιέζουν το λαό. Ο Μακιαβέλι αναφέρει πως όταν ο λαός δει πως δεν μπορεί να αντισταθεί στους ισχυρούς, σωρεύει κύρος σε […]