Βλάχοι

Το ταξίδι προς τα χειμαδιά

«Εμαραθήκαν τα κλαριά, τα κορφοβούνι’ ασπρίζουν, κ’ οι βλάχοι παν στα χειμαδιά, πάνε να ξεχειμάσουν.»[78] Η συντριπτική πλειοψηφία των κτηνοτρόφων του Μετσόβου πήγαινε στη Θεσσαλία για να ξεχειμωνιάσει στις περιοχές: Ιάκωβο, Σκοτίνα (Τρικάλων), Κατσαούνι, Τσέβρεχο, Παπαδοπούλι, Παλαιόπυργος, Σαμαρίνα (Τρικάλων), Αργυρόμυλος, Δουβλατάνι (σημ. Μεσορράχη), Φάρσαλα και Βρυσιά Φαρσάλων [79]. Αν και οι περισσότεροι νομάδες κινούνταν είτε […]

Το Πανηγύρι των Τρικάλων και η ζωή των Βλάχων

Στις 13 Σεπτεμβρίου (παραμονή της εορτής του Τιμίου Σταυρού) «άνοιγε» το Πανηγύρι των Τρικάλων. Το πανηγύρι αυτό πραγματοποιούνταν μια φορά το χρόνο και είχε διάρκεια μιας εβδομάδας. Κατά τη διάρκειά του πραγματοποιούνταν πλήθος εμπορικών συναλλαγών και πολιτιστικών γεγονότων. Μπορούσε κανείς να αγοράσει από ρούχα μέχρι γλυκά και ζώα κ.ο.κ. Στήνονταν ταβέρνες, έπαιζαν κλαρίνα. Το πανηγύρι […]

Η προετοιμασία για το ξεχειμώνιασμα

Οι δυο μεγάλες γιορτές του Αγίου Δημήτριου και του Αγίου Γεωργίου διαιρούσαν τον ποιμενικό χρόνο στα δυο. Η κάθε γιορτή αποτελούσε την έναρξη μιας περιόδου, κατά κάποιον τρόπο μιας «ποιμενικής πρωτοχρονιάς» (Χατζημιχάλη, 2007, σ. 181), κατά την οποία μίσθωναν (ρούγιασμα/ ρούγκιασμα) [41] με εξάμηνες συμβάσεις τους τσοπάνους. Οι Άγιοι αυτοί «κρατούσαν, με τις γιορτές τους, […]

Παρακμή της ημινομαδικής κτηνοτροφίας

Προκειμένου να κατανοήσουμε τους παράγοντες στους οποίους οφείλεται η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας κι εν συνεχεία η παρακμή αυτής, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή, όπου ήταν εγκατεστημένοι οι Βλάχοι. Οι συνθήκες αυτές υπήρξαν ευνοϊκές για την πληθυσμιακή αυτή ομάδα των κτηνοτρόφων από τη στιγμή που υποδουλώθηκαν […]

Μετακινήσεις ανθρώπων και ζώων στα πλαίσια του ημι-νομαδισμού

Οι Δ. Ψυχογιός και Γ. Παπαπέτρου (1984) υποστήριξαν ότι ο «οικολογικός» καταναγκασμός καθώς και οι κοινωνικο-οικονομικο-πολιτικές συνθήκες κατά την περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας ευθύνονται για την μορφή που έλαβε η νομαδική κτηνοτροφία κατά τους πρόσφατους αιώνες. Εντόπισαν ως καθοριστικό παράγοντα μετασχηματισμού της «παραδοσιακής» κτηνοτροφίας στη μεταβατική την ύπαρξη μεγάλων κοπαδιών, τα οποία καθιστούσαν αδύνατη την […]

Μέτσοβο: Ιστορική Ανασκόπηση, από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία στην Οθωμανική κατάκτηση

Βυζαντινή Αυτοκρατορία Κατά την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας οι βλάχικοι πληθυσμοί αγωνίζονταν να εξασφαλίσουν τις κατάλληλες εκείνες συνθήκες για την συντήρηση κι αναπαραγωγή των κοπαδιών τους. Κατά περιόδους, συμμετείχαν σε συγκρούσεις στις περιπτώσεις όπου διακυβεύονταν τα κτηνοτροφικά τους συμφέροντα. Προκειμένου να εξασφαλίσουν κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες σύμφωνες με τον νομαδικό τρόπο ζωής τους, συμμετείχαν σε […]

Τα βλάχικα / αρμάνικα: γλώσσα, ιδίωμα ή διάλεκτος;

Πληθώρα απόψεων έχει διατυπωθεί και για τα βλάχικα/ αρμάνικα ως προς τα παρακάτω ερωτήματα: Α) Είναι γλώσσα, ιδίωμα ή διάλεκτος; Β) Τα βλάχικα υπήρξαν μητρική γλώσσα των Βλάχων ή προέκυψαν ως αποτέλεσμα εκλατινισμού των πληθυσμών αυτών από τους Ρωμαίους κατακτητές στα χρόνια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας; Γ) Οι βλάχικοι πληθυσμοί υπήρξαν πάντοτε δίγλωσσοι; Δ) Γράφονται τα […]

Το ξεχειμώνιασμα των Βλάχων του Μετσόβου: Αφηγήσεις και βιοϊστορίες

ΠΕΡΙΛΗΨΗ  Η παρούσα έρευνα πραγματεύεται το ξεχειμώνιασμα των Βλάχων του Μετσόβου. Το ξεχειμώνιασμα στην κτηνοτροφία αποτελεί ένα φαινόμενο που συνίσταται στη μετακίνηση των κτηνοτρόφων ορεινών περιοχών. Οι κτηνοτρόφοι μεταφέρουν τα κοπάδια τους το φθινόπωρο από τα ορεινά σε πιο χαμηλού υψομετρικού περιοχές προς εύρεση λιβαδιών με ευνοϊκότερες κλιματολογικές συνθήκες, στα λεγόμενα χειμαδιά. Τη δε άνοιξη […]