Page 7 - aslanidis-diastromatosi

την γη, να ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες, αλλά και ευρήματα

τα οποία αναγράφουν την παρουσία δούλων πάνω τους. Όμως, καμία

ενδυμασία από αυτές που παρουσιάζονται στα αρχαιολογικά ευρήματα,

όπως η εικόνα πάνω σε μια ανάγλυφη πλάκα ή στην επιτύμβια στήλη,
δεν δείχνει να διαχωρίζει ιδιαίτερα τον δούλο εργαζόμενο, από τον

12
ελεύθερο μισθωτό εργάτη . Αυτό σύμφωνα με τον Σενέκα συνέβαινε
πιθανόν, διότι εάν οι δούλοι γνώριζαν τον αριθμό τους θα

επαναστατούσαν ενάντια της πολιτείας . Ίσως, η κατάσταση που μας
13
περιγραφή ο Σενέκας να ήταν αυτή που επικρατούσε στην Ρώμη, αφού

μην ξεχνάμε μεγάλος αριθμός δούλων στην Ρώμη και στις μεγάλες πόλης

της Ιταλίας προέρχονταν από τον πόλεμο και την κατάκτηση άλλων

χορών από τους Ρωμαίους.

Βέβαια, το είδος της ενδυμασίας δεν αποτελούσε πάντα κανόναστο

ότι αποκαλύπτει και την κοινωνική θέση κάποιου, τουλάχιστον στις

κατώτερες τάξεις. Έτσι, βλέπουμε από τα αρχαιολογικά ευρήματα που

έχουμε, την περίπτωση του πίλου (pileus) τοκωνοειδές κάλυμμα του

κεφαλιού να το φοράνε εργάτες, τεχνίτες και ναυτικοί, αλλά και δούλοι οι

οποίοι ελευθερώθηκαν .
14
Οι εργασίες των δούλων επεκτείνονταν σε ένα μεγάλο φάσμα

ενεργειών οι οποίες εξυπηρετούσαν όλον τον αρχαίο κόσμο. Έτσι,

συναντάμε δούλους που ανήκαν στην αυτοκρατορική οικογένεια, μέχρι

και καταδικασμένους που εργάζονταν ως δούλοι στα ορυχεία εξόρυξης

12 Σελ. 99.
13 Seneca, DeClementia1:24,1.

14 Περισσότερα για τον θεσμό της δουλείας και το δίκαιο, την ενδυμασία, όπως και την
κατάσταση της δουλείας στην Κόρινθο βλ.: Ατματζίδης, Ερμηνευτικές και θεολογικές
προσεγγίσεις στην Καινή Διαθήκη. Σελ. 95 κ.ε.

6