Page 7 - Gkrillas_EkklhsiastikoDikaio
P. 7

3
                   Αγιορείτης, το 1800 μ.Χ ., συντάσσουν και εκδίδουν το «Πηδάλιον» βασισμένοι
                                                                                   4
                   στην  Κανονική  συλλογή  του  Κωνσταντίνου  Αρμενόπουλου .  Το  «Πηδάλιον»
                   είναι γραμμένο σε δημώδη γλώσσα με υπομνηματικούς σχολιασμούς και μέχρι

                   σήμερα αποτελεί την επίσημη συλλογή Κανόνων της Εκκλησίας, κυρίως δε της
                   Ελληνικής Εκκλησίας . Η μέθοδος που ακολουθείται στη διαπραγμάτευση κάθε
                                         5
                   κανόνα  είναι :  στην  αρχή  προτάσσεται το  κείμενο  του  κανόνα.  Στη  συνέχεια
                   παρατίθεται η ερμηνεία του κανόνος στην απλή νεοελληνική γλώσσα για τους

                   απλοϊκούς και ασόφους. Ακολούθως παραδίδεται με νέα εξ αρχής διατύπωση

                   οι εξηγήσεις του Ιωάννη Ζωναρά, του Θεόδωρου Βαλσαμώνος και του Αλέξιου
                   Αριστεινού. Μάλιστα οι διατυπώσεις αυτών φέρουν την προσωπική σφραγίδα

                   τους .
                        6
                          Το  «Πηδάλιον»  έτυχε  στα  νεότερα  χρόνια  αυστηρής  κριτικής  με  την

                   λογική ότι εισάγει στην Ορθόδοξη Εκκλησία το δικανικό πνεύμα της Δύσης και






                   3   ΣΑΡΑΝΤΗΣ  ΣΑΡΑΝΤΟΣ,  (Πρωτοπρ.),  «Κωδικοποίηση  των  Ιερών  Κανόνων;»,
                   Παρακαταθήκη, τεύχ. 8, σελ. 14, όπου χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι  ο βιογράφος του αγ.
                   Νικοδήμου, ιερομόναχος Ευθύμιος, μαρτυρεί ότι ολόκληρη η εργασία του «Πηδαλίου» ανήκει
                   στον Νικόδημο τον Αγιορείτη και πως η συνεργασία με τον Αγάπιο δεν προσέφερε ουσιαστική
                   συγγραφική βοήθεια.
                   4    ΣΑΡΑΝΤΗΣ  ΣΑΡΑΝΤΟΣ,  (Πρωτοπρ.),  «Κωδικοποίηση  των  Ιερών  Κανόνων;»,
                   Παρακαταθήκη, τεύχ. 8, σελ. 16.  Για την ολοκλήρωση του «Πηδαλίου» χρειάστηκαν τρία χρόνια
                   σκληρής  εργασίας  στη  διάρκεια  των  οποίων  ο  Νικόδημος  ανέτρεξε  στους  Κανονικούς  ή
                   Νομικούς Πανδέκτες που προϋπήρχαν, μελέτησε σε βάθος όλο το σχετικό υλικό που βρήκε και
                   συμβουλεύτηκε  τους  Πατέρες  της  εκκλησίας.  Συστηματοποίησε  σε  σχετικές  εννοιολογικές
                   ομάδες  τους  ιερούς  κανόνες  αφού  τους  πέρασε  από  αυστηρή  φιλολογική  κριτική.  Ως
                   συγκεκριμένες  πηγές  αναφέρονται  οι  εγκεκριμένες  από  την  Εκκλησία  ερμηνείες  των  ιερών
                   κανόνων του Ιωάννου Ζωναρά (12ος αι.), του Θεοδώρου Βαλσαμώνος (13ος αι.), του Αλεξίου
                   Αριστηνού (12ος αι.). Επίσης χρησιμοποίησε το νομοκάνονα του Ματθαίου Βλαστάρεως (14ος
                   αι.),  τις  ερμηνείες  των  ι.  κανόνων  στα  Αραβικά  του  Ιωσήφ  του  Αιγυπτίου  (14ος  αι.)  και  τα
                   νομοκάνονα του Ιωάννου του Αντιοχέως και Ιωάννου του από σχολαστικών. Πιο πριν είχε υπ'
                   όψη  του  το  έργο  «Νομοκάνων»  του  ιερού  Φωτίου  και  τη  βίβλο  Index  graecorum  από  τα
                   Λατινικά. Τέλος, θεσπίσματα και νόμοι βασιλέων όπως και πολυάριθμες παραθέσεις από έργα
                   εκκλησιαστικών ανδρών συμπληρώνουν τις επιστημονικές του πηγές.
                   5   ΚΟΤΣΩΝΗΣ  ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ,  (μετέπειτα  Αρχιεπίσκοπος  Αθηνών),  «Κανονικόν  και
                   Εκκλησιαστικόν  Δίκαιον»,  Θρησκευτική  και  Ηθική  Εγκυκλοπαίδεια  (Θ.Η.Ε.),  τόμ.  07,  εκδ.
                   Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1962-1968, στ. 304: «Προς το τέλος της τουρκοκρατίας, εμφανίζονται δύο
                   εξέχοντες  κανονολόγοι  ο  Αγάπιος  Λεονάρδος  και  ο  Νικόδημος  ο  Αγιορείτης,  οι  οποίοι  [...]
                   συνέταξαν  την  εν  έτει  1800  το  πρώτον  εις  δημώδη  γλώσσαν  και  μετά  σχολίων  εκδοθείσαν
                   συλλογήν των Ιερών Κανόνων, την γνωστήν υπό το όνομα «Πηδάλιον», η οποία θεωρείται ως
                   επίσημος συλλογή της Ελληνικής Εκκλησίας.»
                   6  ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΝΕΒΙΣΟΓΛΟΥ, (Μητρ. Σουηδίας και πάσης Σκανδιναβίας Παύλος), «Η κανονική
                   συλλογή Πηδάλιον» Τομος:  Χαριστείον Σεραφείμ Τίκα, Θεσσαλονίκη 1984, σελ.161-162.

                                                                                                     7
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12