Page 8 - Gkrillas_EkklhsiastikoDikaio
P. 8

7
                   το σχολαστικισμό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας . Ωστόσο, στην εισαγωγή
                   του έργου - στην ανατύπωση της τρίτης έκδοσης - ο  αρχιμανδρίτης Ειρηναίος
                   Δεληδήμου, διακρίνει το πνεύμα της αυστηρότητας του Πηδαλίου και το πνεύμα

                   αγάπης  που  απορρέει  από  αυτό  μοναδικά,  αιτιολογώντας  το  έργο  του
                   Νικοδήμου του Αγιορείτου.

                          Στην  εισαγωγή  επιχειρείται  επίσης  η  ανατροπή  κάθε  θεώρησης  που
                   προσδίδει στο έργο κάθε μορφής ακραίο συντηρητισμό. Η κύρια λογική αυτής

                   της  θεώρησης  για  τον  Ειρηναίο  είναι  ότι,  ο  συντηρητισμός  οδηγεί  σε

                   περιβάλλοντα στασιμότητας βίου, κάτι που δεν εμφαίνεται στο σύνολο πνεύμα
                   του Πηδαλίου . Έτσι το Πηδάλιον ανήκει στις «επίσημες συλλογές» κανόνων
                                  8

                   7  ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, Δόμος, Αθήνα 2003, σελ.
                   204-206: Ο καθ. Γιανναράς αναφερόμενος στο περιεχόμενο του έργου κάνει αναφορά για την
                   «λογική της δικανικής θεολογίας των Δυτικών, που προϋποθέτει νομικές κωδικοποιήσεις για
                   ευκολότερη αντικειμενική προσμέτρηση της ενοχής και των συνεπειών της» και θεωρεί «μάλλον

                   αναπόφευκτο, ένα συνεχώς και μεγαλύτερο πλήθος ανθρώπων να διαρρηγνύει τη σχέση του
                   με την Εκκλησία, ύστερα  από μία και μόνη έστω εμπειρία τραυματικής εξομολόγησης  με τις
                   προδιαγραφές της δικανικής συναλλαγής».
                   8  Πηδάλιον, σελ. ιη'-ιθ', όπου και αναφέρει σχετικά: «Το αυστηρόν πνεύμα, το οποίον διέπει τας
                   ερμηνείας και τα σχόλια του Αγίου Νικόδημου εις τους Κανόνας, δημιουργεί εις πολλούς το
                   αίσθημα ότι το Πηδάλιον εκφράζει ένα ακραίον συντηρητισμόν, ο οποίος τυραννεί τον άνθρωπον
                   και  τον  καταδικάζει  εις  παθητικήν  στασιμότητα  [...]  πρέπει  εξ  αρχής  να  διακρίνωμεν  την
                   διαφοράν  μεταξύ  συντηρητισμού  αφ'  ενός  και  αγάπης  προς  την  Ορθόδοξον  Παράδοσιν  αφ'
                   έτερου [...] η αγάπη προς την Ορθόδοξον Παράδοσιν είναι κάτι πολύ διαφορετικόν. Είναι έρως
                   προς ό,τι ωραίον, γνήσιον, αληθινόν και αιώνιον [...] Ακριβώς αυτή η αγάπη της Ορθοδόξου
                   Παραδόσεως, σφοδρός έρως Ορθοδοξίας, συνείχε τον Άγιον Νικόδημον και τον ωδήγησεν εις
                   αγώνας διά πράγματα αληθώς επαναστατικά δια την εποχήν του, όπως ήσαν η συνεχής θεία
                   Μετάληψις και η μετάφρασις και διάδοσις Ιερών κειμένων εις την γλώσσαν του λαού [...] Είναι
                   βεβαίως  αυστηρόν  και  ασκητικόν  το  πνεύμα  του  Πηδαλίου.  Όμως  η  αυστηρότης  αυτή  δεν
                   προέρχεται  εκ  σκληρότητος  και  απανθρωπιάς.  Πηγάζει  ακριβώς  εξ  αγάπης  προς  τον
                   άνθρωπον, εις τον οποίον αποκαλύπτει την οδόν της τελειότητος [...] διαρκής υπόμνησις της
                   θείας προτροπής: «Εσεσθε ούν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς τέλειος
                   εστίν» (Ματθ. ε' 48). Ο Άγιος Νικόδημος, όπως όλοι οι Άγιοι όλων των εποχών, εφλέγετο υπό
                   του πόθου της τελειότητος. Όμως η πρόσκλησις προς την τελειότητα, την οποίαν μας απευθύνει
                   δια του Πηδαλίου, δεν ευρίσκει ευκόλως ανταπόκρισιν. Ο άνθρωπος [...] βλέπει τον δρόμον των
                   Αγίων ως αβάστακτον [...] Προτρέπων ο Άγιος όλους τους Χριστιανούς να τηρούν την ακρίβειαν
                   των ιερών Κανόνων, εγνώριζε βεβαίως πόσον τούτο είναι δύσκολον εξ αιτίας των ανθρωπίνων
                   αδυναμιών [..] Δεν παρεσύρθη εν τούτοις εις προσωπικάς επιθέσεις και δημοσίας καταδίκας
                   των παραβατών [...] παρεκάλει τουλάχιστον να μη εμποδίζωνται εις την τήρησιν της ακριβείας,
                   όσοι  την  επιθυμούν.  Διά  τους  άλλους,  ας  επεκράτει  η  οικονομία,  η  οποία  ανέκαθεν
                   συγκαταβατικώς  εφηρμόζετο  εν  τη  Ορθοδοξία.  Ο  ίδιος  γράφει:  "δύω  είδη  κυβερνήσεως
                   ευρίσκονται εν τη του Χριστού Αγία Εκκλησία και το μεν πρώτον είδος, ονομάζεται Ακρίβεια, το
                   δε άλλο, ονομάζεται Οικονομία, και συγκατάβασις». Και διευκρινίζει (σελ. ιε'): «Εκείνος βεβαίως,
                   ο οποίος δεν ενδιαφέρεται δια την διόρθωσιν του εαυτού του, αλλά δια τον έλεγχον μόνον των
                   άλλων, δύναται, εάν θέλη, να αναζητά και να ανευρίσκη εντός του Πηδαλίου Ιερούς Κανόνας,
                   επί τη βάσει των οποίων θα καταδικάζη τους αδελφούς του διά κανονικά παραπτώματα. Όποιος
                   όμως με ειλικρινή διάθεσιν μελετήση ολόκληρον το Πηδάλιον, θα ανακάλυψη πλήθος ιδικών του

                                                                                                     8
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13