Page 2 - kyprianos-ethnomartyras

Ἱερομάρτυρας ἀναδεικνύεται ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἐξεταζόμενος
μαρτυρεῖ Ἰησοῦν Χριστόν, καὶ γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ τὸν
θανατώνουν.
Στὴν περίοδο ποὺ ἐξετάζουμε, δηλ. τὴν Τουρκοκρατία, ἐπειδὴ ὁ
ἀντίπαλος εἶναι οἱ Τοῦρκοι, ὄντες μουσουλμάνοι στὸ θρήσκευμα, καὶ ἐμεῖς
ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ Ἕλληνες, Ρωμηοί, μᾶς ἐπιβουλεύονταν καὶ ἐπεδίωκαν
εὐκαίρως ἀκαίρως νὰ μᾶς θανατώσουν μὲ τὸ «τοῦ ψύλλου πήδημα», μὲ
φθηνὲς δικαιολογίες, ἐποφθαλμιῶντας τὰ πλούτη μας ἢ φθονῶντας τὴν
ἐξουσία ποὺ εἴχαμε, ἢ κινούμενοι ἀπὸ αἰσθήματα κατωτερότητας, μὴ
ἀνεχόμενοι τὸν πλοῦτο τῆς θείας δόξας ποὺ ὡς ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ
ἐνεδύθημεν διὰ τοῦ Βαπτίσματος καὶ τῆς Θείας Μεταλήψεως τοῦ Σώματος
καὶ Αἵματος τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μᾶς
κατεδίωκαν, κατὰ κύριον λόγον συκοφαντῶντας μας. Γι’ αὐτοὺς ἀκριβῶς
τοὺς λόγους καὶ ἐπειδὴ εἴμαστε Ρωμηοί, ἐπειδὴ εἴμαστε ὀρθόδοξοι
χριστιανοὶ καὶ Ἕλληνες, ἐπειδὴ τὰ δύο μαζὶ ζυμωμένα ὑπάρχουν
ἀδιάσπαστα καὶ καταδεικνύονται στὴν τελειότατή τους μορφὴ μέσα ἀπὸ
τὸν ὅρο Ρωμηός, καὶ κατ’ ἐπέκταση Ρωμηοσύνη, γι’ αὐτὸ καὶ σὲ ᾽μᾶς ἡ
διαχωριστικὴ γραμμὴ τῆς πίστεως καὶ τῆς πατρίδος εἶναι πολὺ λεπτή,
χωρὶς νὰ σημαίνει ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ διακριθεῖ.
Προσπαθῶντας νὰ διακρίνουμε αὐτὴ τὴν λεπτὴ γραμμὴ στὴν
περίπτωση τοῦ Κυπριανοῦ, εἶναι ἀπαραίτητο νὰ διεξέλθουμε τὰ γεγονότα
τοῦ δικοῦ του μαρτυρίου. Τὸ μαρτύριο εἶναι μία ἐξέταση, καὶ μέχρι νὰ
φθάσει ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖ, ἐργάζεται καὶ προετοιμάζεται, ὡριμάζει καὶ
προοδεύει, διδάσκεται καὶ μαθαίνει, «μέχρις ὅτου καταντήσει εἰς ἄνδρα
τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος Ἰησοῦ Χριστοῦ» . Τὸ μαρτύριο
2
εἶναι ποὺ ἐξετάζει καὶ ἀξιολογεῖ τὸ μέτρον τοῦ πληρώματος Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Τὸ μαρτύριο εἶναι τὸ ἀπόσταγμα καὶ τὸ καταστάλαγμα μιᾶς ζωῆς. Τὸ
μαρτύριο εἶναι ἡ κορύφωση τῆς ἔνδειξης ἀγάπης τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὸν
Θεόν.
Τὰ περὶ τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανοῦ
περιγράφονται ἀπὸ κάποιους περιηγητές, ἀπὸ διαφόρους ἱστορικοὺς τῆς
ἐποχῆς ἐκείνης, μέσα ἀπὸ εἰδησεογραφικὰ νέα ἐφημερίδων ποὺ
κυκλοφοροῦσαν τότε, ἀπὸ ἀναφορὲς ἐπιστολῶν πολὺ κοντὰ χρονικά, ἢ καὶ
λίγο μακρυὰ ἀπὸ τὰ τραγικὰ γεγονότα, σὲ χρονικὰ σημειώματα, στὸ
πρακτικὸ τῆς διαδοχῆς τοῦ ἀρχιεπισκόπου, σὲ ἀναφορὲς τοῦ Γάλλου
προξένου πρὸς τὸ ἐν Κωνσταντινουπόλει γαλλικὸ προξενεῖο, σὲ ποιητικὰ
καὶ θεατρικὰ ἔργα ἐμπνευσμένα ἀπὸ ἀφηγήσεις ἀνθρώπων ποὺ ἔζησαν τὰ
γεγονότα, καὶ ἀλλοῦ .
3

2 Ἐφ. δ´ 13.
3 Βλ. στὸ Ἱερᾶς Μονῆς Μαχαιρᾶ, Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, ὁ Μάρτυρας τῆς
Πίστεως καὶ τῆς Πατρίδος, Ἀρχεῖον Κειμένων, ὅ.π., σσ. 309-398. 426-431. 449-471.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, «Ἡ μορφὴ καὶ ἡ θυσία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κυπριανοῦ
στὴν ποίηση τῆς Κύπρου», στὸ Ἱερᾶς Μονῆς Μαχαιρᾶ, Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου
Κυπριανός, ὁ Μάρτυρας τῆς Πίστεως καὶ τῆς Πατρίδος, Ἐπιστημονικὸς Τόμος,
Λευκωσία – Κύπρος 2012, σσ. 691-704.