Page 6 - mylonas-ekklisiastikes-prosopikotites
P. 6

Οι  επίσκοποι  ασκούσαν  το  ποιμαντικό  τους  έργο,  ενώ  παράλληλα

                   προετοίμαζαν το ποίμνιο τους για τον απελευθερωτικό αγώνα. Αρκετοί από αυτούς
                                                                                          11
                   ήταν μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία και πριν την έναρξη της Επανάστασης . Ο κλήρος
                   με προεξάρχοντες το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τους Αρχιερείς, συμμετείχε ενεργά
                                                                                       12
                   σ’ όλους τους οραματισμούς και τις επιδιώξεις της Φιλικής Εταιρείας , στην οποία η
                   συμμετοχή τους με την πάροδο του χρόνου αυξάνονταν ολοένα και περισσότερο. Ο
                   Gordon γράφει ότι «οι κληρικοί από θρησκευτικό ζήλο… λαχταρούσαν τη χειραφέτηση

                              13
                   από  καιρό» .  Χαρακτηριστικό  παράδειγμα  αποτελεί  η  Πελοπόννησος  της  οποίας
                   σχεδόν όλοι οι Αρχιερείς, όχι μόνο μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία, αλλά πήραν και
                                                                14
                   ενεργό μέρος και σε στρατιωτικές επιχειρήσεις .
                       Οι  ιεράρχες  του  Μωριά  κατόρθωσαν  να  πετύχουν  τον  διορισμό  εφόρων  για  τη

                   συγκέντρωση  των  χρηματικών  συνεισφορών  αποφεύγοντας  τις  ενδεχόμενες
                               15
                   καταχρήσεις .
                          Η  Εκκλησία  ποικιλοτρόπως  εργάστηκε  για  την  πνευματική  αφύπνιση  του
                   Έθνους. Αρκετοί κληρικοί, λόγιοι και μη, προσπάθησαν να τονώσουν το θρησκευτικό

                   και εθνικό φρόνημα των Ελλήνων, καιρό πριν από την Επανάσταση. Ακόμη και μέσα
                   σε κείμενα ανδρών που καυτηρίαζαν τα κακώς κείμενα της Εκκλησίας παραμένοντας

                   ωστόσο  όσο  αντικειμενικοί  στην  κριτική  τους,  στέκονται  με  σεβασμό  μπροστά  σε

                                                                       16
                   άλλες σημαίνουσες εκκλησιαστικές προσωπικότητες . Σημαντικό είναι το έργο του
                   Κοσμά  του  Αιτωλού,  του  Πατροκοσμά,  που  όχι  μόνο  κατήχησε,  αλλά

                   συνειδητοποιώντας  την  ανάγκη  για  Παιδεία,  ίδρυσε  σχολεία  παράλληλα  με  την
                                                        17
                   αφύπνιση του ορθόδοξου φρονήματος . Το αποτέλεσμα του πολυποίκιλου έργου του
                                                                                            18
                   ήταν η αποτροπή εξισλαμισμών και η ανάγκη για ελευθερία του Πνεύματος .



                   11    Παπαδόπουλος Χ. Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, «Η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως και η Μεγάλη
                      Επανάστασις του 1821» Θεολογία 21(1950), σ. 197-199.
                   12    Π. Γεωργαντζής, Οι Αρχιερείς και το Εικοσιένα (αντίδραση και προσφορά), Ξάνθη 1985, σ. 214.
                   13    Th. Gordon, History of the Greek revolution, μτφρ. Φ. Βράχα, τ. Α΄, σ. 130.
                   14    Φωτάκος (Φώτιος Χρυσανθόπουλος), Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, σ. 55-
                      56. Του ιδίου, Βίοι Πελλοπονησίων ανδρών και των έξωθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών
                      στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της Eπαναστάσεως συγγραφέντες μεν υπό
                      Φωτίου Χρυσανθοπούλου Η Φωτάκου Υπασπιστού του Θ. Κολοκοτρώνη, σ. 160.
                   15    Α. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Η μεγάλη Ελληνική Επανάσταση (1821-1829), Οι
                      προϋποθέσεις και οι βάσεις της (1813-1821),τ. Ε΄, σ. 312-313.
                   16    Κ. Βακαλόπουλος, Τρία ανέκδοτα Ιστορικά Δοκίμια του Φιλικού Γεώργιου Λασσάνη, Θεσσαλονίκη
                      1973, σ. 43.
                   17    Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση στη νεότερη Ελλάδα, σ. 173-175
                   18  Κ. Κωτσιόπουλος, Ανεξιθρησκεία, Κοινωνική θεώρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον ευρωπαϊκό
                      και Νέο Ελληνικό Διαφωτισμό - Το Παράδειγμα του John Locke και του Ευγένιου Βούλγαρη, σ. 289.

                                                            7
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11