Αρχ. Βασίλειος, Αν η Μεγάλη Εβδομάδα σφραγίζει τη ζωή της Ελλάδος, η Μεγάλη Εβδομάδα στο Άγιο Όρος είναι κάτι ακόμα μεγαλύτερο!

Ομιλίες - 12 Απριλίου 2023

Αρχιμανδρίτης Βασίλειος (Γοντικάκης), Προηγούμενος Ιεράς Μονής Ιβήρων Αγίου Όρους. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Ομιλία με τίτλο η «Μεγάλη Εβδομάδα» που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες το 1993.

 

Σεβασμιώτατε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Ὅταν ἄκουσα ὅτι «εἶναι δύσκολο νὰ παρουσιάση κανεὶς ἕνα μοναχὸ σὲ κοσμικούς», ἐγὼ ἤθελα νὰ πῶ, ὅτι εἴμαστε ὅλοι ἀδελφοί. Ἐπίσης, νοιώθω ὅτι ἐπειδὴ εἶστε Ἕλληνες ποὺ μένετε στὸ ἐξωτερικό, εἶστε ἄνθρωποι ποὺ μένετε στὸ σπίτι σας.

Καὶ αὐτὸ ποὺ ἤθελα νἄλεγα σήμερα, ἦταν ἁπλῶς μερικὲς σκέψεις γι’ αὐτὸ ποὺ εἶναι ἡ παράδοσί μας, θἄλεγα ἑλληνική, μεταμορφωμένη στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ ὁποία μᾶς δίδει αὐτὴ τὴ δυνατότητα νὰ νοιώθουμε ὅτι εἴμαστε στὸ σπίτι μας, «ἐν παντὶ τόπῳ καὶ καιρῷ» .

Καὶ γιὰ νὰ τὸ κάνωμε αὐτὸ πιὸ συγκεκριμένο, θἄθελα νὰ λέγαμε δυὸ λόγια γιὰ τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα· τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα πῶς τὴ ζοῦμε στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, στὴν Ἑλλάδα καί, θἄλεγα, πῶς τὴ ζοῦμε ὅλως ἰδιαίτερα στὸ Ἅγιο Ὄρος.

Γιατὶ, ἂν ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα σφραγίζη τὴ ζωὴ τῆς Ἑλλάδος, ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα στὸ Ἅγιο Ὄρος εἶναι κάτι ἀκόμα μεγαλύτερο. Θυμᾶμαι ποὺ ὅταν παρακολουθοῦσα στὴν Κρήτη τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα, κάποια τροπάρια τὰ παρέλειπαν. Στὸ Ὄρος ὅλα λέγονται, πολλὰ δυὸ φορές, τρεῖς ἢ τέσσερις φορές, καὶ δὲν εἶναι ὅτι πᾶμε τὸ βράδυ στὴν ἀκολουθία, ἀλλὰ ὅλο τὸ ἡμερονύχτιο εἶναι ἀφιερωμένο στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα.

Κι ἔτσι, ἔχομε τὴν τιμή, ἀλλὰ καὶ φορτωνόμαστε μὲ τὸ χρέος αὐτό· νὰ παρακολουθοῦμε αὐτὴ τὴ θεία μυσταγωγία.

Τώρα, αὐτὴ ἡ θεία μυσταγωγία τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος μᾶς παρουσιάζει τὸ πάθος καὶ τὴν ἀνάστασι τοῦ Κυρίου καὶ μᾶς τὸ παρουσιάζει ὅπως τὸ ζῆ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Καὶ νομίζω ὅτι εἶναι κάτι τὸ τελείως ἰδιαίτερο, καὶ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα εἶναι δημιούργημα τῆς ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Κι ὅταν λέω «ἑλληνικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία», ἐννοῶ ὅτι ὅλη ἡ παράδοσι, καὶ ἡ προχριστιανική, ὅλος ὁ πόνος καὶ ἡ ἀναζήτησι βρίσκονται μέσα ἐκεῖ μεταμορφωμένα.

Καὶ πλησιάζομε τὸ μυστήριο, ὄχι μὲ τὴ λογική, ὄχι μὲ τὸ ν᾿ ἀκοῦμε κάποιον νὰ μᾶς λέη κάτι, ἀλλὰ μπαίνομε ὁλόκληροι μέσα στὸ μυστήριο, βαπτιζόμαστε. Καὶ νομίζω ὅτι μποροῦμε νὰ ποῦμε τὸ ἑξῆς, ὅτι ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα πλάθεται, δημιουργεῖται ἀπὸ τοὺς Ἕλληνας Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, τότε ποὺ στὸν σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ ἐπάνω δὲν ὑπάρχει ἡ ἐπιγραφὴ ποὺ ἔβαλε ὁ Πιλᾶτος, «Ἰησοῦς Ναζωραῖος Βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων», ποὺ εἶναι μιὰ ἱστορικὴ πραγματικότης, ἀλλὰ ὑπάρχει κάποια ἄλλη ἐπιγραφὴ ποὺ λέει: «Ἰησοῦς ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης». Εἶναι ὁ Βασιλεὺς τῆς ∆όξης, ὁ γυμνός, ὁ νεκρὸς κι ὁ ἐμπτυσμένος.

Καὶ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μᾶς δέχεται στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα, σ' ἕναν χῶρο κάλλους, μέλους, θάλπους καὶ στοργῆς πνευματικῆς. Καὶ οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς μεταφέρουν αὐτὴ τὴ στοργή. Καί, ἐνῶ ἀρχίζομε τὴ Μεγάλη ∆ευτέρα (στὸν κόσμο, Κυριακὴ βράδυ τῶν Βαΐων), νὰ μπαίνωμε στὸ μυστήριο τῶν Παθῶν, μπαίνομε σ' ἕνα μυστήριο, σὲ μιὰ ζωή, ἡ ὁποία εἶναι σίγουρο ὅτι θὰ μᾶς ὁδηγήση στὴν Ἀνάστασι· σ' ἕναν πόνο ποὺ εἶναι γεμάτος ἀπὸ ἀγαλλίασι· σ' ἕνα κάλλος καὶ σὲ μιὰ μεταμόρφωσι τῶν πάντων. Κι ἐδῶ πέρα νομίζω ὅτι μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἔχομε τὴ μεταμόρφωσι τοῦ κάλλους, τὴ μεταμόρφωσι τοῦ μέλους καὶ τὴ μεταμόρφωσι τῆς ἀρχαίας τραγωδίας.

Τα Πάθη. Τοιχογραφία Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου.

Βλέπετε, ὁ Χριστὸς πορευόμενος πρὸς τὸ Πάθος...

Νὰ ποῦμε μερικοὺς νεωτερισμοὺς τῶν Πατέρων, ὅπως εἶναι νεωτερισμὸς ὅτι ἐπάνω στὸν Σταυρὸ βλέπουμε τὸν Χριστὸ Βασιλέα τῆς ∆όξης, καὶ ὄχι βασιλέα τῶν Ἰουδαίων.

Ὁ Χριστὸς πορευόμενος πρὸς τὸ Πάθος παρουσιάζεται ὡς νυμφίος, ὄχι ὡς μέλλων γιὰ καταδίκη, ἀλλὰ ὡς νυμφίος, καὶ τὸ Πάθος παρουσιάζεται ὡς νυμφών. Γι' αὐτό, λέμε: «Τὸν νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου κεκοσμημένον, καὶ ἔνδυμα οὐκ ἔχω ἵνα εἰσέλθω ἐν αὐτῷ». Στὴ συνέχεια, τὸ μέλος τὸ ἀργό, «Ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται», καὶ πρὶν ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἀργὸ «Ἀλληλούϊα. Ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμά μου πρὸς σέ, ὁ Θεός, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς», καὶ ἀρχίζει τὸ Ἀλληλούϊα τρεῖς φορές, τὸ Ἀλληλούϊα, τὸ γνωστό, ποὺ ξέρουμε ὅλοι.

Στὸ Ἅγιο Ὄρος, πρὶν ἀπὸ τὸ γνωστό, ψάλλεται τὸ ἀργὸ Ἀλληλούϊα· καὶ πρὶν ἀπὸ τὸ γνωστὸ «'Ιδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται», ψάλλεται τὸ ἀργὸ «'Ιδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται». Καὶ τὴν τελευταία φορὰ ποὺ στὸ Ἅγιον Ὄρος ἡ ἐκτέλεσις ἦταν πάρα πολὺ καλή, ἔνοιωσα σὰν νὰ βρισκώμαστε στὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας, ὅπου «πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος» καὶ τοῦ χάους καὶ ἔδινε μορφὴ στὴ γῆ.

Καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἀργὸ μέλος πᾶμε στὸ πιὸ σύντομο, ποὺ εἶναι μορφοποιημένο καὶ σαφὲς τὸ μοτίβο. Καὶ νοιώθεις ὅτι γιὰ νὰ γίνη αὐτό, ἔχει προηγηθῆ μιὰ μεγάλη παράδοσι. Ἔχω νοιώσει τὸ «∆όξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι», στὰ Ἀνοιξαντάρια, ποὺ λέγεται στὶς ἀγρυπνίες, γιὰ νὰ μελοποιηθῆ, γιὰ νὰ φθάσωμε σ' αὐτὸν τὸν ρυθμό, πρέπει νἄχουν περάσει χιλιετίες. Ἔχομε κάτι κλασικό.

Καὶ νοιώθουμε ὅτι αὐτὸ τὸ Ἀλληλούϊα τὸ ἀργό, ποιητικά, μουσικά, μᾶς βάζει μέσα στὸ κλῖμα καὶ στὸ ἦθος καὶ στὸν χαρακτήρα τῆς Μεγάλης 'Εβδομάδος. Κι αὐτὸ εἶναι μιὰ πιστοποίησι τῆς ἀλήθειας. ∆ηλαδή, αὐτὸ ποὺ μᾶς λέει ὁ λόγος, μᾶς λέει ἡ εἰκόνα, μᾶς λέει τὸ μέλος. Καὶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι κουρασμένος, καὶ ὁ ἄνθρωπος θέλει μιὰ στοργή, ὁ ἄνθρωπος θέλει μιὰ κατανόησι. Γι' αὐτό, δὲν τοῦ γίνεται διδασκαλία, ἀλλὰ μπαίνει μέσα στὸν Παράδεισο, κι ἔτσι προχωροῦν τὰ πράγματα.

Μετά, τὸ ἄλλο εἶναι, ὅτι παρακολουθοῦμε τὶς προτυπώσεις τῆς Παλαιᾶς ∆ιαθήκης. Τὰ εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα διαβάζονται. Τὰ εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα ἀπὸ τοὺς Πατέρας ἀνασυντίθενται. Γίνονται ἕνα ἀνάγνωσμα, τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖται ἀπὸ τρεῖς, τέσσερις Εὐαγγελιστάς· ἔρχεται ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας καὶ πλάθει ὅλα αὐτὰ τὰ γεγονότα· καὶ νοιώθεις στὴ συνέχεια ὅτι εἶναι παρόντες οἱ Προφῆτες.

Προφήτης Ησαΐας.

Ὁ Προφήτης Ἠσαΐας τὰ βλέπει καλύτερα ἀπ᾿ ὅ,τι τὰ ἔβλεπαν αὐτοὶ ποὺ ἦταν παρόντες τὴ στιγμὴ ποὺ σταυρωνόταν ὁ Χριστός. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐν Πνεύματι τὰ νοιώθουν καλύτερα ἀπ᾿ ὅ,τι οἱ Γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι· κι ὁ καθένας πιστὸς μπορεῖ νὰ γίνη κοινωνὸς αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου, αὐτῆς τῆς θείας Οἰκονομίας.

Γι' αὐτό, λέμε: Καὶ οἱ Πατέρες τῆς 'Εκκλησίας εἶναι «οἱ μελωδήσαντες ἐν μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας μέλος ἐναρμόνιον θεολογίας». Ἡ θεολογία δὲν εἶναι μιὰ φιλοσοφία. ∆ὲν εἶναι ἕνας σχολαστικισμὸς ποὺ σοῦ πονᾶ τὸ κεφάλι, ἀλλὰ εἶναι ἕνα μέλος ποὺ σὲ μαγεύει καὶ μιὰ μουσικὴ ποὺ οἱ φθόγγοι της μεταδίδουν μηνύματα καὶ οὐσία θεολογική.

Μετά, στὴ συνέχεια, βλέπουμε πῶς ὁ Κύριος θέλει νὰ ἑτοιμάση τοὺς Μαθητάς. Γι' αὐτό, ἔχουμε τὸ παράδειγμα, τὴν προτύπωσι τοῦ Ἰησοῦ, στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰωσὴφ τοῦ Παγκάλου. Γι’ αὐτό, ἔχομε τὸ εὐαγγέλιο τῶν δέκα παρθένων, τῶν μωρῶν καὶ φρονίμων. Γι’ αὐτό, παρουσιάζεται ὁ Κύριος ὡς νυμφίος, ποὺ ἔρχεται «ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός». Γι’ αὐτό, χρειάζεται νὰ ὑπάρχη μιὰ ἐγρήγορσι γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦμε τὸν νυμφίο.

Γι’ αὐτό, λέει ὁ Κύριος στοὺς μαθητάς Του, προσπαθώντας νὰ τοὺς μυήση εἰς «τὰ τελεώτατα φρονεῖν», νὰ φρονοῦν σωστά, λέει ὅτι ἂν κάποιος θέλη νἆναι πρῶτος, πρέπει νἆναι ἔσχατος, «καὶ ὁ ἄρχων ὡς ὁ διάκονος», γιατὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἦλθε γιὰ νὰ διακονηθῆ, ἀλλὰ νὰ διακονήση καὶ νὰ δώση τὴν ψυχή Του «λύτρον ἀντὶ πολλῶν». Τὸ λέει τὸ Εὐαγγέλιο, καὶ τὸ παίρνουν οἱ ὑμνωδοὶ καὶ τὸ λένε μὲ τὴ μελωδία καὶ μὲ τὴν ποίησι τὴν ἐκκλησιαστική.

Μετά, στὴ συνέχεια, λέει ὁ Κύριος ὅτι θὰ παρουσιαστοῦν πολλοὶ ψευδοπροφῆτες, πολλοὶ ψευδόχριστοι, οἱ ὁποῖοι θὰ θέλουν νὰ σᾶς βασανίσουν καὶ θὰ θέλουν νὰ ἐντοπίσουν τὸν Χριστό. Νὰ ποῦν «ὧδε, ἰδοὺ ἐκεῖ». ∆ὲν εἶναι. Μὴν πιστέψετε. Ἂν σᾶς ποῦν «ἰδοὺ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐστί, μὴ ἐξέλθητε. Ἰδοὺ ἐν τοῖς ταμείοις, μὴ πιστεύσητε». Γιατὶ ἡ παρουσία τοῦ Κυρίου θἆναι σὰν τὴν ἀστραπὴ ποὺ ἀνάβει καὶ φωτίζει τὴν ὑπ' οὐρανόν. Καὶ ἀμέσως λέει: «Ὅπου γὰρ ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί».

∆ὲν ὑπάρχει ἐντοπισμὸς λογικός. ∆ὲν ὑπάρχει ἐντοπισμὸς γεωγραφικός. Ὑπάρχει μιὰ ἀστραπὴ ποὺ φωτίζει τὴν ὑπ' οὐρανόν. Μιὰ ἀστραπὴ κι ἕνα πτῶμα. Ἕνα πτῶμα πού, ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Νικόλαος Καβάσιλας, τρέφει τοὺς ἀετούς. Καὶ εἶναι αὐτὸ μιὰ ἄλλη εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ προσφέρεται σὰν πτῶμα, γιὰ νὰ τραφοῦν οἱ ἄλλοι, νὰ τραφοῦν οἱ ἀετοί, νὰ ζήσουν οἱ ἀετοί, νὰ ζήσουν οἱ ἄνθρωποι.

Ὁπότε, ἔχουμε μιὰ ἀστραπὴ κι ἕνα πτῶμα.

Παρουσιάζονται μετὰ τὰ ἄλλα γεγονότα, ὅπως εἶναι ἡ πόρνη, ἡ ὁποία μετενόησε, ἡ ὁποία δὲν ἔκανε αὐτὴ τὴν πρᾶξι, νὰ ἀλείψη τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου μὲ μῦρο, τὶς μέρες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος· ἀλλὰ τὸ βάζουν οἱ Πατέρες, γιατὶ τοὺς ταιριάζει· ἂν θέλετε, γιὰ νὰ ποῦν συγκεκριμένα αὐτὸ ποὺ θέλουν νὰ ποῦν.

Τονίζεται τὸ γεγονὸς ὅλων τῶν ἄλλων Μαθητῶν, ἡ συμπεριφορά των. Στὰ δώδεκα εὐαγγέλια, ἰδιαίτερα στὸ πρῶτο εὐαγγέλιο, τὸ κατὰ Ἰωάννην, νομίζω ὅτι ἔχομε αὐτὸ τὸ εὐαγγέλιο τῆς ∆ιαθήκης, παρουσιάζονται κύματα, κύματα ἀτελεύτητα θεολογίας τῆς καινῆς ζωῆς, τῆς καινῆς ἐντολῆς, τῆς ἀγάπης. Πάει νὰ διδάξη ὁ Κύριος, ἀλλὰ κάθε φορὰ ποὺ πᾶνε νὰ μιλήσουν οἱ Μαθητές, μιὰ κουβέντα καὶ μία γκάφα. Συνέχεια πέφτουν ἔξω.

Λέει: «Ἐκεῖ ποὺ πάω τώρα δὲν μπορεῖτε νὰ ἀκολουθήσετε. Θὰ ἀκολουθήσετε μετά». Λέει ὁ Πέτρος: «Γιατί δὲν μπορῶ; ἐγὼ θὰ σὲ ἀκολουθήσω». «Ἔ, θὰ μ᾿ ἀκολουθήσης... Ἀκολούθησέ με». Μετὰ λέει· «Καὶ ὅπου ἐγὼ ὑπάγω οἴδατε καὶ τὴν ὁδὸν οἴδατε». Καὶ ὁ Θωμᾶς λέει: «Καὶ ποῦ ξέρομε τὴν ὁδό, ἐφ᾿ ὅσον δὲν ξέρομε ποῦ πᾶς;» -Μά, λέει, δὲν ξέρεις ὅτι «ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή;» Λέει ὁ Φίλιππος παρακάτω: «∆εῖξον ὑμῖν τὸν Πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν». ∆εῖξε μας τὸν Πατέρα σου, καὶ μᾶς εἶναι ἀρκετό. Λέει ὁ Κύριος: «Τοσοῦτον χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε;» ∆ὲν μὲ ξέρεις; «Ὁ ἑωρακὼς ἐμέ, ἑώρακε τὸν Πατέρα. Ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους». Αὐτὴ εἶναι ἡ καινὴ ἐντολή.

Εἴπαμε ὅτι ὑπάρχει μιὰ σχέσι μὲ τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ ζωὴ καὶ ἀναζήτησι καὶ τὰ μυστήρια. Καὶ εἶναι ἐδῶ πέρα ὅλα, ἀλλὰ κεκαθαρμένα. Καὶ λέγεται ὅτι ὁ ἀρχαῖος Ἕλληνας ζήταγε, προσπαθοῦσε νἆταν μουσικός, ἐρωτικὸς καὶ φιλόσοφος. Καὶ ἐδῶ πέρα βρίσκουμε τὴν ἀληθινὴ μουσική, τὴν ἀγάπη καὶ τὴ φιλοσοφία.

«Μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων». Κανεὶς δὲν ἔχει μεγαλύτερη ἀγάπη ἀπὸ αὐτήν, τὸ νὰ θυσιάση κανεὶς τὴν ψυχή του γιὰ τοὺς φίλους του. Καὶ λέει ὁ Ἰωάννης ὁ ∆αμασκηνὸς ὅτι, ὅταν λέη «φίλους Του», δὲν ἐννοεῖ αὐτοὺς ποὺ Τὸν ἀγαποῦν, ἀλλὰ αὐτοὺς ποὺ Αὐτὸς ἀγαπᾶ. Καὶ ἀγαπᾶ ὅλους. Καὶ ἂν ἀγαπᾶ ὅλους, ἂν ἀγαπᾶ τοὺς μαθητάς Του, πιὸ πολὺ ἀγαπᾶ αὐτοὺς ποὺ δὲν Τὸν ἀγαποῦν, καὶ πιὸ πολὺ σέβεται αὐτοὺς ποὺ Τὸν βρίζουν καὶ πιὸ πολὺ φροντίζει γι' αὐτοὺς ποὺ Τὸν σταυρώνουν.

Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς, ἐπάνω στὸν Σταυρό, ὅταν εἶναι κρεμασμένος, κι ὅταν εἶναι ἐμπτυσμένος, καὶ αὐτοὶ ποὺ Τὸν σταύρωσαν δὲν εἶχαν καμιὰ δικαιολογία, αὐτὸς βρίσκει δικαιολογία καὶ λέει: «Πάτερ, συγχώρεσέ τους, γιατὶ δὲν ξέρουν τί κάνουν».

Προσπαθεῖ ὁ Κύριος νὰ διδάξη τοὺς Μαθητὰς «τὰ τελεώτατα φρονεῖν». Προσπαθεῖ νὰ τοὺς πείση ὅτι εἶναι βασιλεὺς ἄλλης βασιλείας· μεταφέρει ἕναν καινούργιο τρόπο ὑπάρξεως, ἕναν καινούργιο τρόπο ἐπιβολῆς, ἀλλὰ δὲν τὸ καταλαβαίνουν. Γι’ αὐτό, ὁ Κύριος «αὐτὸς ἑαυτὸν ἱερούργει». Ὅπως λέει καὶ τὸ Εὐαγγέλιο: «Ἐγὼ ἁγιάζω ἐμαυτὸν ἵνα ὦσιν ἡγιασμένοι ἐν ἀληθείᾳ» . Ἐγώ, λέει ὁ Κύριος, θυσιάζω τὸν ἑαυτό μου, σταυρώνομαι, γιὰ νὰ μποροῦν νὰ ἁγιασθοῦν, νὰ ζήσουν οἱ ἄλλοι.

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=370149   Η ομιλία δημοσιεύεται στο μπλογκ «Μικρό ωρολόγιο», https://wra9.blogspot.com/2022/04/blog-post_90.html