Page 17 - Ο Λογος σαρξ εγένετο

www.pemptousia.gr Τεύχος 28 / Ο Λόγος σαρξ εγένετο / 25 Δεκεμβρίου 2014 ΑΝΑΛΕΚΤΑ

τάτω Χερουβικάς Ιεραρχίας, απλώς πάσι τε και πάσαις ριάμ, τί πάθος είναι τούτο, όπου αισθά-νομαι εις τον εαυ-
κατά το μέτρον του προς αυτήν απαθούς και θείου πόθου τόν μου; εγώ δεν ημπορώ να χορτάσω τους επαίνους των
και του αΰλου και αλήκτου έρωτος έψεται και η του θεί- μεγαλείων σου. Όσον γαρ περισσότερον τα επαινώ, τόσο
ου φωτισμού τανότης… Ουκούν αυτή μόνη μεθόριον έστι περισσότερον τα ορέγομαι, και ο πόθος μου επ’ άπειρον
κτιστής και ακτίστου φύσεως και ουδείς αν έλθοι προς προβαίνει, και η επιθυμία μου ακόρεστος γίνεται. διό και
Θεόν ειμή δι’ αυτής. Και ουδέν των εκ Θεού δωρημάτων, πάλιν επιθυμώ να τα επαινέσω .
10
ειμή δι’ αυτής .
7
Πρόκειται για μια αγαπητική σχέση παρόμοια μ’ εκείνη
Η θεολογική και υμνολογική αυτή τόλμη των νηπτικών που ποθούν οι πατέρες οι φιλοκαλικοί να έχουν με τον
πατέρων βασίζεται όχι μονάχα στην διδασκαλία και στις Ίδιο τον Θεόν και στην οποία η Παναγία ανταποκρίνε-
ιστορικές πληροφορίες περί της Θεοτόκου, αλλά κυρίως ται χωρίς καθυστέρηση. Η ψυχή μου ούτως έλκεται προς
στην προσωπική εμπειρία της σχέσεώς τους με την ίδια Αυτήν δια της αγάπης ώστε και μόνον η επίκλησις του
την Μητέρα του Θεού. Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς αι- ονόματός της γλυκαίνη την καρδίαν μου.
σθάνεται δειλίαν μπροστά στην δόξα, το κάλλος και τα
μεγαλεία της Θεοτόκου, αλλά παίρνει θάρρος ενθυμού- Άλλος σύγχρονος αγιορείτης μοναχός, ο Αθανάσιος Ιβηρί-
μενος τις εμφανίσεις της Παναγίας προς αυτόν και τις της, εκφράζει με τους ίδιους όρους την χάριν που λαμβά-
πλούσιες δωρεές της, τις οποίες ομολογεί με ευγνωμοσύ- νει η ψυχή του μπροστά στην θεωρία του μυστηρίου της
νη, αφού όταν έγραφε, ήταν νωπές στην μνήμη του. ενσάρκου οικονομίας:

Και οι χάριτες -γράφει ο άγιος- όπου έλαβον από Αυτήν Τρυφή ουράνια και απόλαυσις υπερκόσμιος η στιγμή,
έως τώρα, και προς τούτας η ακένωτος της Παρθένου φι- καθ’ ην ο άνθρωπος σκέπτεται το μυστήριον της ενσάρ-
λανθρωπία υπόσχονται να μοι συγχωρήσουν δια τούτο. κου οικονομίας με όργανον την Παναγίαν Παρθένον. Η
Επειδή και Αυτή ωσάν μια ψυχή, συγκρατεί όλους της Μαρία με τον Ιησούν, ο Ιησούς με την Μαρίαν, τα δύο
τους υπηκόους, και ευρισκομένη πάντοτε κοντά εις όλους αυτά πάνσεπτα και γλυκύτατα ονόματα, ιδού ο Παρά-
όπου την επικαλούνται, τελεί πάντα προς το συμφέρον με δεισος .
11
την ακατάπαυστον προς τον Υιόν της πρεσβείαν, καθώς
ημείς εμπράκτως εγνωρίσαμεν, και έχομεν την πίστιν βε- Από αυτή τη βιωματική εμπειρία των νηπτικών πατέ-
βαιοτέραν από τα αγαθά όπου αυτή μας εχάρισεν . ρων πηγάζει η αναφερόμενη πλουσιότατη θεοτοκολογία
8
ή μαριολογία, η οποία εκφράζεται σε γλώσσα αποφατική,
Αναφέρουμε ως προς αυτό και μια συγκινητική ενός συγ- υμνολογική, ποιητική. Η αγάπη τους προς την Παναγία εί-
χρόνου νηπτικού πατρός μαρτυρία. Πρόκειται για τον ναι εκείνη που ανοίγει τους πνευματικούς οφθαλμούς να
Όσιο Σιλουανό, ο οποίος γράφει σχετικά: γνωρίζουν το μυστήριο. Αδυνατούμε να συλλάβουμε τού-
το, διότι ολίγη είναι η αγάπη ημών… λέγει πάλι ο Άγιος
Δεν ψεύδομαι, λέγω την αλήθειαν ενώπιον του Θεού, ότι Σιλουανός. Η αγάπη είναι το μοναδικό κίνητρο που ωθεί
εν τω πνεύματι γνωρίζω την άχραντον Παρθένον. Δεν εί- τους πατέρες να γνωρίζουν το μυστήριο και να θεολογούν,
δον Αυτήν, αλλά το Πνεύμα το Άγιον έδωκεν εις εμέ να επειδή η γνώση και η θεολογία γι’ αυτούς είναι μέθεξη,
γνωρίσω Αυτήν και την αγάπην της δι’ ημάς. Άνευ της είναι συμμετοχή, κοινωνία, αγαπητική σχέση. Απ’ εδώ και
ευσπλαχνίας της, η ψυχή μου θα απώλετο προ πολλού. ο πόθος να γνωρίζουν.
Εκείνη όμως ηυδόκησε να με επισκεφθή και να με νουθε-
τήση, ίνα μη αμαρτάνω. Είπεν εις εμέ «Δεν είναι αρεστόν Παρατηρώντας, με κάποιο παράπονο, ότι η Γραφή μας
εις εμέ να βλέπω τα έργα σου». Οι λόγοι Αυτής ήσαν ευ- προσφέρει πολύ πενιχρές πληροφορίες για την Παναγία,
χάριστοι, ήρεμοι, πράοι, και συνεκίνησαν την ψυχήν. Πα- ο ίδιος όσιος πατήρ γράφει:
ρήλθον υπέρ τα τεσσαράκοντα έτη, αλλ’ η ψυχή μου δεν
δύναται να λησμονήση εκείνην την γλυκείαν φωνήν και Αι ψυχαί ημών έλκονται να γνωρίσουν περί της ζωής Σου
δεν γνωρίζω πώς να ευχαριστήσω την αγαθήν ελεούσαν μετά του Κυρίου επί γης, Συ δε δεν ηυδόκησας να πα-
Μητέρα του Θεού. Και. Τί να α-νταποδώσω εγώ εις την ραδώσης πάντα ταύτα τη Γραφή, αλλ’ εκάλυψας δια της
Υπεραγίαν Δέσποιναν, Ήτις δεν με απεστράφη βεβυθισμέ- σιγής το μυστήριόν Σου. Και συνεχίζει χαρακτηριστικά.
νον εις την αμαρτίαν, αλλά επεσκέφθη εμέ ελεημόνως και Η Θεοτόκος δεν παρέδωσε τη Γραφή ούτε τας σκέψεις
με εσυνέτισε . Της, ούτε την αγάπην της προς τον Θεόν και Υιόν Αυ-
9
τής, ούτε τας οδύνας της ψυχής Της κατά τον καιρόν της
Το βασικό κίνητρο της προσωπικής αυτής σχέσεως και σταυρώσεως, διότι και τότε πάλιν δεν θα ηδυνάμεθα να
της θεολογίας ή μάλλον υμνολογίας των νηπτικών πατέ- συλλάβωμεν αυτά .
12
ρων είναι ο απαθής πόθος τους, που τους ελκύει προς την
Παναγία. Χαίροις, Μαρία, γλυκύτατον της Άννης θυγά- Η ταπεινοφροσύνη τους από την μια πλευρά, και ο
τριον -γράφει ο Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός- προς σε γαρ απαθής πόθος τους, από την άλλη πλευρά, οδηγούν
αύθις ο πόθος ανθέλκει με… Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς τους νηπτικούς πατέρες στην τόλμη να προσεγγίσουν
μιλάει και αυτός περί του απαθούς και θείου πόθου και το μυστήριο και να το γνωρίσουν, χάρη στην αποκάλυ-
περί του αΰλου και αλήκτου έρωτος. Ο Άγιος Νικόδημος ψη την οποία προϋποθέτει η μέθεξη στην θεία πραγ-
γράφει πάλι. Ω, γλυκυτάτη και πράγμα και όνομα Μα- ματικότητα. Ενδεής είναι ο νους μου και πτωχή και

Σελίδα 17