Page 16 - Ο Λογος σαρξ εγένετο

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 28 / Ο Λόγος σαρξ εγένετο / 25 Δεκεμβρίου 2014 www.pemptousia.gr

ο πατήρ Παΐσιος συμβούλευε όλους τους πιστούς να ζουν απόρρητη γέννηση ποίος λόγος θα μπορέσει να εκφράσει ;
4
κάθε μέρα με την συνείδηση ότι βρίσκονται στην αγκα-
λιά της Παναγίας. Αυτή η ιδιαίτερη ευλάβεια των πιστών Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, βλέποντας ότι κάθε
προς την Παναγία είναι μία φυσιολογική συνέπεια, και «ύμνος ηττάται συνεκτείνεσθαι σπεύδων» απέναντι στα
συνέχεια ταυτόχρονα, της λειτουργικής ζωής της Εκκλη- μεγαλεία της Θεοτόκου, καταλήγει:
σίας, όπου η Θεοτόκος κατέχει μια κεντρική θέση, αλλά
είναι και μια βέβαιη απήχηση της φιλοκαλικής νηπτικής Έστι μεν ανθρώπων ουδείς, ος κατ’ αξίαν την θεομήτορα
θεολογίας και πνευματικότητας . ευφημήσαι δυνήσεται, ουδ’ ει μύριαι γλώσσαι συνέλθοιεν,
1
των καθηκόντων επαίνων εφίκοιντο. Πάντα γαρ αυτή θε-
Οι φιλοκαλικοί πατέρες αναπτύσσουν μία πλουσιότατη σμόν εγκωμίων υπέρκειται… 5
μαριολογία ή, μάλλον σωστότερα, μία πλουσιότατη θεο-
τοκολογία παρ’ όλο που όπως είναι γνωστό και λέχθηκε Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο οποίος και έγραψε
2
κιόλας εδώ, οι βιβλικές αναφορές στην Παναγία είναι λί- χιλιάδες σελίδες για την Μητέρα του Θεού, γράφει και
γες. Θα περιορισθούμε σε μερικές μόνο πτυχές του θέμα- τα παρακάτω, τα οποία απηχούν την θεολογία των με-
τος, για να κλείσουμε με σύντομα συμπεράσματα. γάλων φιλοκαλικών πατέρων Μαξίμου του Ομολογητού,
Ανδρέου Κρήτης και Γρηγορίου Παλαμά, και εξηγεί ότι
Καταρχήν, μπροστά στο μυστήριο του Προσώπου της Μη- αυτός ο θαυμασμός μπροστά στα μεγαλεία της Παναγίας
τέρας του Θεού, οι πατέρες ομολογούν την αδυναμία τους οφείλεται στο μοναδικό Της ρόλο στην ένσαρκον οικονο-
να εκφράζουν αυτά που αισθάνονται και βιώνουν και δεν μία του Θεού:
βρίσκουν άλλη κατάλληλη γλώσσα παρά την υμνολογική,
την δοξολογική. Αν τα εννέα τάγματα των αγγέλων ήθελον κρημνισθή από
τους ουρανούς, και να γενούν δαίμονες. Αν όλοι οι άνθρω-
Γράφει ενδεικτικά ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, ο οποίος ποι εγένοντο κακοί. Αν όλα τα κτίσματα, ουρανός, φω-
και ανακεφαλαιώνει, συνοψίζει και αυξάνει την μέχρι αυ- στήρες, ιερείς, ζώα, ήθελον αποστατήσει κατά του Θεού.
τόν αντίστοιχη νηπτική παράδοση: Όλαι αυταί αι κακίαι των κτισμάτων συγκρινόμεναι με
το πλήρωμα της Αγιότητος της Θεοτόκου δεν εδύναντο
Εις την υπόθεσιν της ανωτέρας πάντων των αγίων Μητρός να λυπήσουν τον Θεόν. Διότι μόνη η Κυρία Θεοτόκος ήτο
του Θεού… όχι μόνο ένας ρήτωρ, ο πλέον διαλεκτός από ικανή να τον ευχαρίστηση κατά πάντα. Αυτή μοναχή,
όλους, δεν ήθελε φθάσει να εγκωμιάση κατ’ αξίαν, αλλά σταθείσα ανάμεσον Θεού και ανθρώπων, τον μεν Θεόν
αν ήταν δυνατόν να ευρεθούν και να γενούν ένα στόμα υιόν ανθρώπου εποίησε, τους δε ανθρώπους υιούς Θεού.
όλοι όσοι εσώθησαν με τον άφθορον τόκον της, πάλι δεν Χωρίς την μεσιτείαν αυτής κανένας, ούτε άγγελος, ούτε
ήθελε φθάσουν ουδέ εις το ελάχιστον. Διότι, ανίσως και άνθρωπος, δύναται να πλησίαση εις τον Θεόν, επειδή και
όλη η κτίσις δεν είναι ικανή να προσφέρη εις Αυτήν καν αυτή ευρίσκεται μόνον μεθόριον αναμεταξύ της ακτίστου
σήμερον δοξολογίαν, ωσάν έγινε μήτηρ του Κτίστου των και κτιστής φύσεως. Αυτή μόνη είναι θεός αμέσως μετά
απάντων, πώς ήθελε είναι ικανή η δύναμις μόνων των τον Θεόν και έχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος, ως
ανθρώπων, καν και ολονών είπης, να δοξολογήση τα με- ούσα Μήτηρ αληθώς του Θεού. και Αυτή μοναχή είναι,
γαλεία της; Και δεν ήθελε φανή ωσάν μικροτάτη ρανίδα όχι μόνον ο θησαυροφύλαξ όλου του πλούτου της θεότη-
έμπροσθεν εις μίαν άβυσσον δόξης; Ποίος νους ήθελε δυ- τος, αλλά και ο διαμοιραστής εις όλους, και αγγέλους και
νηθή, δεν λέγω να χωρήση μέσα εις το βάθος αλλ’ ουδέ ανθρώπους, όλων των από Θεού διδομένων εις την κτίσιν
όλως να παρακύψη, καν εις τα προαύλια της θείας ταύτης υπέρ φυσικών ελλάμψεων και θείων και πνευματικών χα-
σκηνής, δηλαδή της Παρθένου, εις την οποίαν εκατοίκησεν ρισμάτων. Και δεν είναι τινάς που να την επεκαλέσθη με
ο υπεράνω πάντων των όντων Θεός. ο των ουρανών Βα- πίστιν και να μην του υπήκουσε με ευσπλαχνίαν. Αυτός ο
σιλεύς … Υιός του Θεού και αγαπητός Υιός της Παρθένου έδωκε τη
3
μητέρα Του δια μητέρα μας και συνήγορον να μας βοηθή
Αλλού, ο ίδιος Πατήρ λέγει, θαυμάζοντας το έργο που προς σωτηρίαν μας .
6
τελείται από τον Ίδιο τον Θεό μέσα από το πρόσωπο της
Παναγίας: Μια, πράγματι, τολμηρή γλώσσα, η οποία προκαλεί την
αντίδραση των θεολόγων της εποχής και αναγκάζει τον
Αλλ’ ω Θεομήτωρ Παρθένε, και ποίος λόγος δύναται να Άγιον Νικόδημο να απαντήσει με μια απολογία. Στην
επαινέση το θείον σου κάλλος; Επειδή τα ειδικά σου χα- απολογία αυτή θεμελιώνει τις απόψεις του πάνω σε
ρίσματα δεν περιορίζονται από λόγους και νοήματα, διότι κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, ανάμεσα στους
υπερβαίνουν κάθε λόγον και διάνοιαν… Έτσι εσκήνωσε ο-ποίους σημαντική θέση κατέχει ο Άγιος Γρηγόριος Πα-
σ’ αυτήν απορρήτως και από αυτήν προήλθε σαρκοφό- λαμάς. Από τον εκτεταμένο δεύτερο Λόγο του εις τα Ει-
ρος ο Λόγος του Θεού, θεουργώντας την φύση μας και σόδια της Θεοτόκου αναφέρει και το έξης κείμενο του
χαρίζοντάς μας κατά τον θείον απόστολο αγαθά «στα μεγάλου ησυχαστή θεολόγου.
οποία επιθυμούν να παρακυττάζουν άγγελοι». Κι αυτό
είναι το υπερφυές εγκώμιο και η υπέρδοξη δόξα αυτής Αύτη πρώτη δεχόμενη το πλήρωμα του τα σύμπαντα πλη-
της αειπαρθένου, ενώπιον της οποίας ηττάται κάθε νους ρούντος καθίστησε τοις πάσι χωρητόν κατά το μέτρον της
και λόγος, ακόμη και αγγελικός αν είναι. Τα δε μετά την εκάστου καθαρότητος, ώστε προς αυτήν οράν τας ανω-

Σελίδα 16