Page 7 - papadopoulos_agiotita
P. 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ
Γενικά
Όπως ήδη αναφέρθηκε η αυτονομία είναι μία έννοια που χρησιμοποιείται στην ηθική, οπότε
γίνεται αναφορά για ηθική αυτονομία. Όταν η ηθική κρίση προέρχεται από το υποκείμενο που
ενεργεί, η ηθική είναι αυτόνομη, ενώ όταν στηρίζεται σε κάτι έξω από αυτό, τότε αντίστοιχα η
ηθική είναι ετερόνομη. Η αυτόνομη ηθική στηρίζεται στον ίδιο τον άνθρωπο και επιχειρεί να τον
βοηθήσει στον αυτοπροσδιορισμό του. Από την άλλη η ετερόνομη ηθική στηρίζεται κυρίως σε
κάποια θρησκευτική αυθεντία ή στις διάφορες κοινωνικοπολιτικές ιδιεολογίες, που φαίνεται να
1
καταπιέζει τον άνθρωπο .
Στην αυτόνομη ηθική ο ηθικός νόμος αναζητείται στον ίδιο τον άνθρωπο και τελικά
2
ταυτίζεται με την ατομική επιθυμία του καθενός . Έτσι πολλές φορές εσφαλμένα εκλαμβάνεται από
το σύγχρονο άνθρωπο ως αυθαιρεσία, ενώ οι κύριοι εκπρόσωποι της θεμελίωσής της στην ηθική
ουδέποτε υπονόησαν κάτι τέτοιο. Για παράδειγμα ο Καντ, ο σπουδαιότερος εκπρόσωπός της,
3
ισχυρίζεται ότι ο ηθικός νόμος πρέπει να έχει καθολική ισχύ .
Θα ήταν χρήσιμο να εξεταστούν σύντομα οι καταβολές του προβληματισμού πάνω στην
ηθική αυτονομία καθώς και η εξέλιξή της στους φιλοσόφους σε διάφορες εποχές.
1 Γεωργίου Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική Ι, Θεσσαλινίκη 2009, σ. 123-124.
2 Ό.π., σ. 124.
3 Βλ. Νικολάου Κόϊου, Ἐπ’ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε, Αθήνα 2004, σ. 15-16.
6
