Page 7 - Συνθετική Βιολογία: Βιοηθική θεώρηση
P. 7
www.pemptousia.gr Τεύχος 29 / Βιοηθική θεώρηση της Συνθετικής Βιολογίας/ 21 Φεβρουαρίου 2015 ΑΝΑΛΕΚΤΑ
γραφές και την ακρίβεια της διατύπωσης. Ο ορισμός εξέταση της συνθετικής βιολογίας και μίας πιθανής
τον οποίο επιλέξαμε ως τον καταλληλότερο τόσο για μελλοντικής χρήσης των εφαρμογών της ανακύπτουν
την πληρότητά του, όσο και για την προοπτική μίας ζητήματα δικαιοσύνης, πολιτικής, διαλόγου και σχέ-
βιοηθικής προσέγγισης την οποία αφήνει ανοικτή, σης επιστήμης και κοινωνίας, πνευματικής ιδιοκτησί-
είναι αυτός της Ευρωπαϊκής Ομάδας για τη Δεο- ας ως προς τη ζωή.
ντολογία της Επιστήμης και των Νέων Τεχνολογιών,
γνωστής περισσότερο ως EGE (European Group on Επισημαίνεται ότι η συνθετική βιολογία πρέπει να
Ethics in Science and New Technologies). Η ομάδα κινείται με σεβασμό στο διεθνές πλαίσιο όπως και οι
αυτή αποτελεί συμβουλευτικό όργανο της Ευρωπα- διάφορες άλλες νέες τεχνολογίες, όσον αφορά τα ζη-
ϊκής Επιτροπής. Περιέλαβε τον ορισμό αυτόν στην τήματα δεοντολογίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων
γνωμοδότηση την οποία υπέβαλε στις 19 Νοεμβρίου και ιδίως την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η οποία απο-
2009 σχετικά με ζητήματα επιστημονικής δεοντολο- τελεί όχι μόνο θεμελιώδες δικαίωμα αυτό καθαυτό,
γίας τα οποία εγείρει η συνθετική βιολογία, μετά αλλά και «το πραγματικό υπόβαθρο των θεμελιω-
από επίσημο αίτημα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής δών δικαιωμάτων». Επίσης, μεταξύ των διαφόρων
Επιτροπής Χοσέ Μανουέλ Μπαρρόσο στις 28 Μαΐου άλλων δεοντολογικών αρχών που πρέπει επίσης να
2008. λαμβάνονται υπόψη περιλαμβάνονται η ασφάλεια, η
βιωσιμότητα, η δικαιοσύνη, η πρόληψη, η ελευθερία
Έτσι ως συνθετική βιολογία, σύμφωνα με την EGE έρευνας και η αρχή της αναλογικότητας[3].
ορίζεται ως: «ένα νέο ερευνητικό πεδίο, στο οποίο
οι επιστήμονες και οι μηχανικοί προσπαθούν να τρο- Φωτ.: NASA
ποποιήσουν τους υφιστάμενους οργανισμούς σχεδι-
άζοντας και συνθέτοντας τεχνητά γονίδια ή πρωτεΐ- Σημειώσεις
νες, μεταβολικούς ή αναπτυξιακούς μηχανισμούς και
ολοκληρωμένα βιολογικά συστήματα για να κατανο- [1] http://ec.europa.eu/bepa/european-group-ethics/
ήσουν τη λειτουργία των βασικών μοριακών μηχανι- docs/press_release_opinion_25_el.pdf, από την επίση-
σμών των βιολογικών οργανισμών και να δημιουργή- μη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ομάδας για τη
σουν νέες και χρήσιμες λειτουργίες. δεοντολογία της επιστήμης και των νέων τεχνο-
λογιών (European Group on Ethics in Science and
Η συνθετική βιολογία θα μπορούσε να έχει επιπτώ- New Technologies in the European Commission).
σεις στους ακόλουθους τομείς: στα βιοκαύσιμα, στα
αντιρρυπαντικά, στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, [2] Ό.π.
στα καλλυντικά, στα διαγνωστικά και θεραπευτικά
εργαλεία, στα εμβόλια, στα φάρμακα, στα τρόφιμα [3] Ό.π. σ. 48.
και στα συστατικά τροφίμων.»
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές ο παραπάνω ορισμός
στον οποίο η EGE θεμελίωσε την γνωμοδότησή της
περιλαμβάνει:
1) τον σχεδιασμό ελάχιστων κυττάρων/ οργανι-
σμών (καθώς και ελάχιστων γονιδιωμάτων)·
2) την ταυτοποίηση και χρησιμοποίηση βιολογι-
κών «συνιστωσών» (της φερόμενης συνήθως ως
«εργαλειοθήκης»)· και
3) την κατασκευή πλήρως ή εν μέρει τεχνητών βι-
ολογικών συστημάτων[2].
Η επεξήγηση την οποία κάνει η EGE στη γνωμοδότη-
σή της και γενικότερα οι θέσεις της δικαιολογούν την
επιλογή του ορισμού αυτού της συνθετικής βιολογί-
ας ως κατάλληλου για την βιοηθική της προσέγγιση.
Στο ερώτημα, γιατί πρέπει η συνθετική βιολογία να
εξετάζεται υπό το πρίσμα της δεοντολογίας, η EGE
διατυπώνει την άποψη ότι το πεδίο της συνθετικής
βιολογίας «γεννά» ζητήματα ηθικής και δεοντολο-
γίας τα οποία δεν περιορίζονται μόνον στα ζητήμα-
τα προστασίας και ασφάλειας. Κατά την ενδελεχή
Σελίδα 7
