Page 16 - Βιοηθική θεώρηση της Προληπτικής Ιατρικής
P. 16
ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 31 / Βιοηθική θεώρηση της Προληπτικής Ιατρικής / 31 Μαΐου 2015 www.pemptousia.gr
Δίαιτα & διατροφή στο πλαίσιο μας και να συμβάλουμε στην πρόληψη και στη θε-
ραπεία των διαφόρων νοσημάτων.
της πρόληψης
Ο Ιπποκράτης, που πρέπει να θεωρηθεί πατέ-
Σε μία εργασία όπως η παρούσα, η οποία πραγ- ρας και της διαιτητικής, αναφέρεται και στο είδος
ματεύεται την πρόληψη, είναι εκ των πραγμάτων και στην ποσότητα της τροφής σε συνάρτηση με δι-
αδύνατον να απουσιάζει η αναφορά στο corpus της άφορες μεταβλητές. Υπάρχουν τρία έργα του που
Ιπποκρατικής γραμματείας. Η θεραπευτική του Ιπ- αναφέρονται στη δίαιτα, το Περί διαίτης οξέων, το
ποκράτη στηρίζεται σε τέσσερα σκέλη, τη δίαιτα, Περί διαίτης υγιεινής και το Περι διαίτης. Στα έργα
την υγιεινή, τη φαρμακευτική και τη θεραπευτική του σώζεται ο πληρέστερος και πιο συστηματικός
δύναμη της φύσης. κατάλογος για τα στοιχεία της δίαιτας, δηλαδή τις
τροφές, τα ποτά και την άσκηση[2].
Ο Ιπποκράτης για την πρόληψη Ο Ιπποκράτης υποστηρίζει ότι το ιδανικό είναι
να φτάσει κανείς στην ισορροπία τροφής και σω-
Ο Ιπποκράτης, στον οποίον αποδίδονται όχι με ματικής κόπωσης. Αν το καταφέρει εξασφαλίζει
βεβαιότητα τα σημαντικότερα περί ιατρικής γραπτά την υγεία ενώ σε αντίθετη περίπτωση προκαλεί την
της κλασικής αρχαιότητας, αποτελεί μια εξέχουσα αρρώστια. Ανάλογα με την πάθηση συνιστάται και
προσωπικότητα στην ιστορία της ιατρικής. Υπήρξε διαφορετική δίαιτα. Ο γιατρός πρέπει να σέβεται
ο θεμελιωτής της ορθολογικής ιατρικής και απάλλα- τις συνήθειες του αρρώστου και να προτείνει την
ξε την ιατρική από μεταφυσικά στοιχεία, προλήψεις εγκράτεια και την αποχή από κάθε άλλη απότομη
προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες της εποχής. αλλαγή.
Για τον Ιπποκράτη, όλες οι ασθένειες οφείλονται Ο Ιπποκράτης εκτός από τη δίαιτα συνιστά υγι-
σε φυσικά αίτια. Υπερφυσικές ή θεϊκές επεμβάσεις εινή διαβίωση, λουτροθεραπείες, σωματικές ασκή-
δεν υπάρχουν. Στον Ιπποκράτη, η ιατρική και η ηθι- σεις, ιδίως περπάτημα, μαλάξεις, φυσιοθεραπεία,
κή συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους και δεν επιδέ- καθαριότητα του σώματος και αλλαγή κλιματολογι-
χονται κανένα διαχωρισμό και διάσπαση. κών συνθηκών[3]. Ο καθορισμός του τρόπου διατρο-
φής κατά άτομο, κατά εποχή και κατά περίπτωση
Βασικό χαρακτηριστικό της ιπποκρατικής ιατρι- γινόταν με βάση τις ιπποκρατικές αντιλήψεις της
κής ήταν το ήθος, γεγονός το οποίο φανερώνεται χυμοθεραπείας, που πρέσβευαν ότι υγεία υπάρχει
μέσα από ένα πλήθος έργων της ιπποκρατικής συλ- όταν ισορροπούν μεταξύ τους οι τέσσερις χυμοί του
λογής, αλλά κυρίως από τον Όρκο που έδιναν όσοι σώματος.
εισερχόταν στη συντεχνία των ιατρών. O Ιπποκρά-
της δεν είναι μόνο μεγάλος ιατρός, με τη σημερινή Στη διατήρηση αυτή συνέβαλε και η ισορροπημέ-
έννοια του όρου, αλλά στοχαστής και ηθικολόγος. νη διατροφή, ενώ σε διαταραχές της ισορροπίας των
Στα έργα του συνδυάζει την επιστημονική γνώση χυμών γινόταν κατάλληλη τροποποίηση των τρο-
και την ηθική. Η ηθική γι’ αυτόν είναι αναπόσπαστο φών, ώστε να αποκατασταθεί και πάλι η ισορροπία
στοιχείο της ιατρικής επιστήμη γι αυτό το λόγο ο τους. Ο Ιπποκράτης αναφέρει ότι κάθε τροφή έχει
ιπποκρατικός όρκος μέχρι και σήμερα θεωρείται το τις δικές της ξεχωριστές θεραπευτικές ιδιότητες και
βασικό κείμενο της ιατρικής ηθικής[1] . πρέπει να είναι διαφορετική η τροφή ανάλογα με
τη σωματική διάπλαση, την εργασία, την εποχή του
Η Ιπποκρατική μεθοδολογία έχει τρεις θεμελιώ- χρόνου, την ιδιοσυστασία κλπ[4]. Βασική αρχή ήταν
δεις αρχές, την κλινική παρατήρηση, την εμπειρία η ακορία, δηλαδή να μη φθάνεις σε κορεσμό.
και τον ορθολογισμό και στηρίζεται στη νοσολογική
τριαδική αρχή άρρωστος, αρρώστια και ιατρός. Για ________________________________________
τον Ιπποκράτη, στο σώμα ενυπάρχει μια ιδιαίτερη
ζωική δύναμη, η φύσις. Από αυτή τη δύναμη εξαρ- [1] Ιπποκράτους, Όρκος, Ιπποκράτης, Ιατρική δεο-
τάται η συντήρηση, η ανάπτυξη αλλά και η θεραπεία ντολογία, Νοσολογία, μτφ.-εισ. σχόλια Δ. Λυπουρλής,
του σώματος και η επαναφορά του από την παθολο- Θεσσαλονίκη, 2001, σελ. 16
γική κατάσταση στη φυσιολογική.
[2] Ιπποκράτους, Περί διαίτης, Κεφ. Β΄, ό.π., 2001,
Δίαιτα και Ιπποκράτης σελ. 453.
Η διατροφή αποτελεί πεδίο κεντρικής σημασίας [3] Ό.π., σελ. 459.
για την εφαρμογή πρωτογενούς και δευτερογενούς
πρόληψης. Δεν είναι μόνο το μέσο για τη συντήρηση [4] Ό.π., σελ. 463.
και την ανάπτυξη του σώματός μας. Είναι συγχρό-
νως ένας τρόπος για να διαφυλάξουμε την υγεία
Σελίδα 16
