Page 17 - Κρίση Οικονομική ή Ηθική;

www.pemptousia.gr Τεύχος 07 / Κρίση Οικονομική ή Ηθική / 4 Φεβρουαρίου 2013 ΑΝΑΛΕΚΤΑ

Η αναγκαιότητα της αποαναπτύξεως

Από το αίτημα της «προόδου» που αποτέλεσε τους τελευταίους αιώνες τον κύριο στόχο
τόσο της «αριστεράς» ιδεολογίας όσο και του καπιταλισμού, ο άνθρωπος οδηγείται

σήμερα, σε μία επανεκτίμηση του βαθμού αναπτύξεως

Γράφει ο Δημήτρης Μπαλτάς

Η πρόταση περί της απο-αναπτύξεως βάλλει ευθέως κατά δυνάμεις εσωτερικής αντιστάσεως του περιβάλλοντος στις
του καπιταλιστικού προτύπου που βασίζεται, και σήμερα, εν πολλοίς αυθαίρετες επεμβάσεις του ανθρώπου εξα-
στην αρχή της ωφέλειας και άρα στην εκμετάλλευση αν- ντλούνται σταδιακά.
θρώπου από άνθρωπο. Βάλλει, λ.χ., κατά των πολυεθνικών
εταιρειών, οι οποίες λειτουργούν προς το συμφέρον ορι- Εννοείται εδώ ότι στην περίπτωση που προτείνει κανείς
σμένων ανθρώπων και όχι του κράτους και της κοινωνίας, την απο-ανάπτυξη σε κοινωνικό επίπεδο αλλά ο ίδιος ζει
εκμεταλλευόμενες το φθηνό εργατικό δυναμικό άλλων χω- κατά τρόπο υπερκαταναλωτικό, η διαφορά μεταξύ θεωρί-
ρών η καταπιέζοντας το υπάρχον εργατικό δυναμικό της ας και πράξεως καθίσταται αγεφύρωτη.
χώρας όπου εδρεύουν.
Τέλος, κρινόμενη από φιλοσοφικής πλευράς, η απο-ανά-
Παράλληλα, το καπιταλιστικό πρότυπο ευνοεί την εδραί- πτυξη συγκροτεί μία ορισμένη φιλοσοφική ανθρωπολογία,
ωση της καταναλωτικής συνειδήσεως και συμπεριφοράς καθ’ όσον επιχειρεί να επαναφέρει τον άνθρωπο σε μία
και μάλιστα σε ανεξέλεγκτο πλέον βαθμό. Στο πλαίσιο ποιοτική σχέση με τον άνθρωπο και με τον περιβάλλοντα
αυτό, ο Ζαν Κλωντ Μισεά επισημαίνει, χαρακτηριστικά, χώρο. Έτσι η πρόταση της απο-αναπτύξεως αποτελεί κατ’
ότι «κάτω από την αυξανόμενη κυριαρχία της ανεξέλε- ουσίαν μία σύγχρονη οντολογική θεώρηση, οπωσδήποτε
γκτης οικονομίας, η ζωή των ανθρώπων τείνει να μεταβλη- με ρίζες αρκετά παλαιές.
θεί σε έναν παράλογο αγώνα δρόμου για να μην γεράσουν
και να μην πεθάνουν ποτέ, δηλαδή, να αρνηθούν τον εαυτό Η σημερινή κατάθεση δεν προκύπτει από κάποια πε-
τους ως ανθρώπινη φύση». σιμιστική διάθεση. Είναι προφανές ότι η πρόταση περί
απο-αναπτύξεως επιβάλλεται σήμερα όχι από κίνητρα
Εξ άλλου, η απο-ανάπτυξη συνδέεται με την δημιουργία πολιτικά-οικονομικά, ή και ψυχολογικά, αλλά υπό το κρά-
μιας οικολογικής συνειδήσεως, έτοιμης να αντιταχθεί στην τος των επιστημονικών προσεγγίσεων, επισημάνσεων και
εκμετάλλευση εκ μέρους του ανθρώπου και του φυσικού προβλέψεων. Σε κάθε περίπτωση, γίνεται κατανοητό ότι η
περιβάλλοντος το οποίο, κυρίως κατά τις τελευταίες δεκα- ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι μία αυθαίρετη επιλογή του
ετίες, έχει υποστή ανεπανόρθωτες καταστροφές. Αυτό δι- ανθρώπου, που υπερβαίνει κάποια όρια, αλλά συνεκτιμά-
ότι οι δραστηριότητες του ανθρώπου σε όλους τους τομείς ται πάντοτε και με τον βαθμό της εσωτερικής του τελειο-
έχουν σαν στόχο πρωτευόντως το ίδιον όφελος και δευτε- ποιήσεως. Εάν, λοιπόν, έχει φθάσει ο άνθρωπος στην ύβρη,
ρευόντως την διατήρηση της περιβαλλοντικής ισορροπίας. θα πρέπει να γνωρίζει ήδη την ακολουθία της τραγικής
Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να συνυπολογισθεί ότι οι του μοίρας.

Σελίδα 17