Page 6 - Κρίση Οικονομική ή Ηθική;
P. 6
ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 07 / Κρίση Οικονομική ή Ηθική / 4 Φεβρουαρίου 2013 www.pemptousia.gr
3. Αλλά ας επανέλθουμε στον οικείο, κοινωνικό ζεται στην πλειονότητα των λαών και κρατών,
μας χώρο. Πρωταρχικό μας χρέος είναι η σοβα- σχετίζεται με σαφή αίτια, που έχουν όνομα και
ρή αυτοκριτική. Δυστυχώς, η έννοια της κρίσι- συγκεκριμένες μορφές. Περιορίζομαι να επιση-
μης αυτής λέξης έχει αλλοιωθεί. Χρησιμοποιρεί- μάνω τρεις ρίζες της διαφθοράς η οποία είναι η
ται συνήθως για να επισημανθούν τα λάθη των μητέρα της οικονομικής κρίσεως.
άλλων. Όμως, μαζί με τις αναμφισβήτες ευθύ-
νες της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας, επι- α) Πλεονεξία. Αυτή, κατά τον Απόστολο Παύ-
βάλλεται να δυνειδητοποιήσουμε τα λάθη που λο, είναι“ειδωλολατρία” (Κολοσ. 3:5),άρνηση
έχουμε διαπράξει ως πολίτες. της λατρείας προς τον αληθινό Θεό. Ο πλεονέ-
κτης αδιαφορεί για τη νομιμότητα των μεθόδων.
Ασφαλώς, δεν είναι αλήθεια ότι όλοι συλλήβδην Η απληστία του παίρνει όλο και νέες ανεξέλε-
έχουν τις ίδιες ευθύνες. Πολλοί απλοί άνθρωποι γκτες μορφές.
είναι θύματα και δεν έχουν ωφεληθεί από την
ευημερία που δημιουργήθηκε με χρήματα δα- Με εκφραστικό τρόπο, ο Απόστολος των εθνών
νεικά. Όμως, αν ψάξουμε με διεισδυτική ματιά, επισημαίνει:”οι δε βουλόμενοι πλουτείν εμπί-
οι περισσότεροι θα ανακαλύψουμε και ατομικά πτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα και επι-
σφάλματα και παραλείψειες. Περιπτώσεις στις θυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς, αίτι-
οποίες δεν αντισταθήκαμε στη διάχυτη ασυδο- νες βυθίζουσι τους ανθρώπους εις όλεθρον και
σία και την κραυγαλέα παραβατικότητα. απώλειαν. ρίζα γαρ πάντων των κακών εστιν η
φιλαργυρία” (Α Τιμ. 6:9).
Επαναλαμβάνοντας απλώς τη φράση “κρίση αξι-
ών”, κινδυνεύουμε να χαθούμε στην αοριστία.Η Ο ιός της φιλαργυρίας στη σύγχρονη εποχή με-
Εκκλησία, “έτι και έτι”, καλείται να ονομάζει, ταλλάσσεται και μεταδίδεται σε όλα τα κοι-
νάτονίζει, να επισημαίνει αύτές τις παγκοσμί- νωνικά στρώματα. Η λεγομένη καταναλωτική
ου κύρους διαχρονικές αξίες: τη δικαιοσύνη, με κοινωνία έφθασε στην καταναλωτική υστερία.
Ιδανικό και σκοπός
του συγχρόνου αν-
Η οικονομική και ηθική κρίση, που παρουσιάζεται θρώπου κάθε τάξεως
έγινε η αλόγιστη συσ-
στην πλειονότητα των λαών και κρατών, σχετίζεται σώρευση υλικών αγα-
θών, συχνά περιττών,
με σαφή αίτια, που έχουν όνομα και συγκεκριμένες με αδιαφορία για το
φυσικό περιβάλλον.
μορφές: Πλεονεξία, Ψέμα, Φιλαυτία
Την απληστία αυτή, η
οποία είναι αιτία και
τη σαφή έννοια: “Πάντα ουν όσα αν θέλητε ίνα της σύγχρονης οικολογικής κρίσεως, είχε στηλι-
ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, ούτω και υμείς ποι- τεύσει πριν από 16 αιώνες ένας μεγάλος θεολό-
είτε αυτοίς” (Ματθ. 7:12). Επίσης, την αλήθεια, γος, πατέρας και διδάσκαλος της μιας και αδι-
την αξία του μέτρου, τη συμφιλίωση, την αγάπη αιρέτου Εκκλησίας, ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης,
σε όλες της τις εκφράσεις και διαστάσεις. τονίζοντας: “Κάνε χρήση αλλά όχι κατάχρηση.
Άφησε τον εαυτό σου να απολαύσει, αλλά με
4. Η αυτοκριτική όμως δεν αρκεί. Ούτε ο ρόλος μέτρο. Μη γίνεσαι όλεθρος όλων των ζώων που
της Εκκλησίας επιτρέπεται να περιορισθεί σε ζουν στη γη και στη θάλασσα” (Ομιλία περί Ευ-
περιγραφές που στηλιτεύουν αόριστα τους πα- ποιΐας, 383 μ.Χ.).
ραβάτες. Ο προφητικός της λόγος πρέπει, χωρίς
περιστροφές, να καλεί σε μετάνοια. Για πολ- β) Η επόμενη ρίζα της διαφθοράς είναι το ψέμα.
λούς συγχρόνους, η λέξη “μετάνοια” ηχεί πολύ Με το ψέμα επήλθε η πτώση του ανθρωπίνου
θρησκευτική, παρωχημένη. ᾽Εν τούτοις, παραμέ- γένους, μας πληροφορεί το πρώτο κεφάλαιο της
νει διαχρονικά επίκαιρη και επαναστατική, από Αγίας Γραφής (Γεν. 3:1),ενώ το τελευταίο επι-
τότε που την ανέδειξεπυρήνα του Ευαγγελίου μένει ότι θα μείνει έξω από τη βασιλεία του
Του ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός: “Μετανο- Θεού “πας ο φιλών και ποιών ψεύδος”(Άποκ.
είτε” (Μαρκ. 1:15), αλλάξετε νου, συμπεριφορά, 22:15). Το ψέμα, τελικά, υπονομεύει κάτι το πιο
τρόπο με τον οποίο αντικρύζετε τη ζωή, επα- σημαντικό, τη δυνατότητα να αγαπούμε. Φαίνε-
ναλαμβάνει. Μόνο με αλλαγή νου και καρδιάς ται ίσως κάπως παράδοξο αυτό.
μπορούμε να σταματήσουμε συνήθειες και πάθη
που αρρωσταίνουν την κοινωνία μας. Όπως, διεισδυτικά, ο Ντοστογιέφσκυ εξηγεί,
βάζοντας στο στόμα του στάρετς Ζωσιμά αυτή
Η οικονομική και ηθική κρίση, που παρουσιά- τη συμβουλή: “Και το κυριότερο απ᾽ όλα, μη
Σελίδα 6