Μια οπερέτα Ανατολικού τύπου

Με τις καλύτερες εντυπώσεις ξεκίνησε  η οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη η Χαλιμά στην επίσημη πρεμιέρα της παραγωγής, την Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου. Σε ένα κατάμεστο Θέατρο Ολύμπια, οι θεατές απόλαυσαν την υπέροχη μουσική αλλά και τις αστείες ανατροπές της ιστορίας της Χαλιμάς και του Αλή Μουσακά.

Η Χαλιμά με μια ματιά

Ο συνθέτης / Ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1883. Ήταν γιος του μελοποιού και ιεροψάλτη Ιωάννη Σακελλαρίδη, ο οποίος πιθανότατα τον μύησε στη μουσική. Σπουδές στην Αθήνα δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Ο ίδιος ο συνθέτης αναφέρει ότι μελέτησε μουσική σε Γερμανία και Ιταλία. Γνωστός κυρίως για τις δεκάδες οπερέτες του, ανάμεσα στις οποίες ο δημοφιλέστατος Βαφτιστικός (1918), ο Σακελλαρίδης συνέθεσε επίσης όπερες, όπως η Περουζέ (1911), σκηνική μουσική, όπως λ.χ. για τις Εκκλησιάζουσες (1904), μουσική για επιθεωρήσεις, ανάμεσα στις οποίες για τα περίφημα Παναθήναια, μουσική για ταινίες του βωβού κινηματογράφου, τραγούδια αλλά και έργα ενόργανης μουσικής. Πέθανε το 1950 σε ένδεια, από καρκίνο του ήπατος.

Το έργο / Φαντασμαγορική οπερέτα σε τρεις πράξεις, η Χαλιμά βασίζεται σε κείμενο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Σπύρου Ποταμιάνου. Οι στίχοι στα μέρη που τραγουδιούνται είναι του Σακελλαρίδη. Παρότι τα περισσότερα ονόματα των χαρακτήρων της οπερέτας προέρχονται από τη δημοφιλή συλλογή Χίλιες και μία νύχτες, η πλοκή δεν αντλεί άμεσα από κάποια από τις ιστορίες της συλλογής. Η υπόθεση αφορά τη βασιλοπούλα Χαλιμά, η οποία την ημέρα του γάμου της με τον Νουρεντίν ερωτεύεται το Σαχ Ρουμάν. Επειδή πιστεύουν ότι έχει σκοτώσει τον πατέρα της, ο Ρουμάν έχει καταδικαστεί σε θάνατο. Μετά από σειρά από κωμικά επεισόδια, στα οποία κεντρικό ρόλο παίζει ο μάγειρας Αλή Μουσακάς, αποδεικνύεται ότι ο πατέρας της Χαλιμάς δεν σκοτώθηκε. Συνεπώς, ο Ρουμάν είναι αθώος και μπορεί να παντρευτεί την Χαλιμά.

Πρεμιέρες / Η Χαλιμά πρωτοπαρουσιάστηκε από το θίασο της Ολυμπίας Καντιώτη-Ριτσιάρδη στο αθηναϊκό Θέατρο Μοντιάλ, στις 31 Αυγούστου 1926. Τον κεντρικό ρόλο ερμήνευε η ίδια η Καντιώτη–Ριτσιάρδη, τον Σαχ Ρουμάν ο Σπύρος Μπάρτζος και τον Αλή Μουσακά ο Παρασκευάς Οικονόμου. Η σκηνοθεσία ήταν του Κωστή Βελμύρα, ενώ την ορχήστρα διηύθυνε ο ίδιος ο συνθέτης.

Σύνοψη

Α’ Πράξη / Μέσα στο μυθικό ανατολίτικο παλάτι της, η Χαλιμά, κόρη του βασιλιά Ρασίντ, ετοιμάζεται να υποδεχθεί μαζί με την υπηρέτριά της Ζουμπέιντα και την υπόλοιπη ακολουθία της τον Νουρεντίν, το βασιλόπουλο που θα την παντρευτεί. Ο βεζίρης Αβούλ αναγγέλλει ότι ήδη έχουν έρθει οι προσκεκλημένοι, ότι σε λίγες ώρες θα καταφθάσει ο γαμπρός και ότι συνελήφθη ο Σαχ Ρουμάν, δολοφόνος του πατέρα της Χαλιμάς: είναι γιος του εχθρικού βασιλιά.

Η Χαλιμά αποχωρεί για να συνεχίσει τις προετοιμασίες, διατάζοντας τη θανάτωση του αιχμαλώτου, αφού όμως πρώτα του μιλήσει. Οι στρατιώτες φέρνουν το Ρουμάν και τον αφήνουν μόνο. Ξαφνικά εισέρχεται ο Αλή Μουσακάς, μάγειρας του παλατιού, τον οποίο καταδιώκει ο Καδής, μιας και τον πέτυχε στην κάμαρα της γυναίκας του. Ο Αλή ισχυρίζεται ότι είχε βρεθεί εκεί τυχαία κυνηγώντας δύο κοτόπουλα… Τις φήμες αυτές, όμως, μαθαίνει επίσης η Αμηνά, γυναίκα του Αλή, η οποία ψάχνει απεγνωσμένα να τον βρει. Καθώς εισέρχεται και αυτή στην αίθουσα, ο Αλή κρύβεται πίσω από ένα ντιβάνι , αλλά προς μεγάλη του έκπληξη ο Ρουμάν αρχίζει ευθύς αμέσως να φλερτάρει την Αμηνά, η οποία ανταποκρίνεται χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Η Αμηνά φεύγει και επιστρέφει η Χαλιμά για να υποδεχθεί τους καλεσμένους του γάμου της, οι οποίοι έχουν ήδη συγκεντρωθεί. Το βλέμμα της πέφτει στον άγνωστο πρίγκιπα: νομίζει ότι είναι ένας από τους καλεσμένους και τον ερωτεύεται κεραυνοβόλα. Διατάζει τον Αβούλ να οδηγήσει όλους τους καλεσμένους στη σάλα εκτός από το Ρουμάν. Βλέποντάς την, ο Ρουμάν την ερωτεύεται και χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του ορκίζεται να τη σώσει από τον ανεπιθύμητο γαμπρό. Εκείνη του δίνει ένα δαχτυλίδι, με το οποίο ο Ρουμάν θα μπορεί να κινείται ελεύθερα στο παλάτι. Ο Ρουμάν καταστρώνει ένα σχέδιο για τη σωτηρία της βασιλοπούλας Χαλιμάς: σκοπεύει να μεταμφιέσει το μάγειρα, παρουσιάζοντάς τον με βασιλικά ρούχα ως γαμπρό αντί του Νουρεντίν.

Στη σκηνή εισέρχεται ο Αβούλ με στρατιώτες, ρωτώντας τη Χαλιμά σχετικά με το τι θα απογίνει ο αιχμάλωτος. Σύμφωνα με τη διαταγή πρέπει να εκτελεστεί άμεσα και ο Αβούλ τον συλλαμβάνει. Η Χαλιμά λιποθυμά αντιλαμβανόμενη, ότι ο άντρας που μόλις είχε ερωτευθεί ήταν ο φονιάς του πατέρα της. Όταν συνέρχεται αποφασίζει την αναβολή της εκτέλεσης για λίγες ημέρες. Τα ηρωικά λόγια του Ρουμάν προκαλούν το θαυμασμό της Χαλιμάς και των καλεσμένων.

Β’ Πράξη / Οι καλεσμένοι τραγουδούν για το γάμο της Χαλιμάς. Εκείνη τη στιγμή μπαίνει αναστατωμένη η Αμηνά, αναζητώντας τον άντρα της, ο οποίος έχει εγκαταλείψει εδώ και πολύ ώρα την κουζίνα και δεν έχει ετοιμάσει ακόμα τίποτε για το τραπέζι του γάμου. Αφού φύγουν, ο Ρουμάν κανονίζει με τον Αλή τις τελευταίες λεπτομέρειες του σχεδίου του. Ο γάμος γίνεται με μεγάλη πολυτέλεια. Πράγματι, ο μεταμφιεσμένος Αλή παντρεύεται τη Χαλιμά και γίνεται βασιλιάς, όταν στο τέλος της τελετής φτάνει ο αληθινός γαμπρός, ο Νουρεντίν. Ο Αλή Μουσακάς προσπαθεί μέσα από ατέλειωτες κωμικές σκηνές να κρατήσει το θρόνο και τη Χαλιμά, την οποία υποσχέθηκε ότι δεν θα αγγίξει ως σύζυγος. Στο μεταξύ, η Χαλιμά υποφέρει από την αγάπη της για τον Σαχ Ρουμάν. Καθώς αποκοιμιέται, βλέπει στο μαγευτικό της όνειρο, πως βρίσκεται στον Παράδεισο μαζί με τον αγαπημένο της.

Γ’ Πράξη / Ο Νουρεντίν προσπαθεί να αποδείξει την ταυτότητά του στον Αβούλ, αλλά ο πονηρός Αλή καταφέρνει να τον περάσουν για τρελό. Στο μεταξύ, προκειμένου να γλιτώσει τη θανατική ποινή ο Ρουμάν προτείνει στον μεταμφιεσμένο Αλή, που τώρα είναι ο καινούργιος βασιλιάς, να του δώσει χάρη. Ο Αλή διατάζει το νέο μάγειρα του παλατιού, την Αμηνά, η οποία ακόμα δεν έχει αντιληφθεί τη μεταμφίεση, να μαγειρέψει το τελευταίο δείπνο του μελλοθάνατου Ρουμάν. Οι αναλυτικές οδηγίες που της δίνει καταλήγουν σε φλερτ, στο οποίο η Αμηνά υποκύπτει και φεύγει ερωτευμένη με τον Αλή.

Συντετριμμένη, η Χαλιμά συνειδητοποιεί ότι ο αγαπημένος της δεν έχει σωτηρία. Τη στιγμή όμως που ανταλλάσει μαζί του τα τελευταία λόγια αγάπης, εμφανίζεται ένας μυστηριώδης οδοιπόρος. Πρόκειται για τον Ρασίντ, τον πατέρα της Χαλιμάς, ο οποίος αποκαλύπτει ότι πάνω στη μάχη έντυσε με βασιλικά ρούχα έναν υπασπιστή του, κι έτσι ο Ρουμάν σκότωσε εκείνον. Ο Ρουμάν είναι πλέον ελεύθερος και μπορεί να παντρευτεί την αγαπημένη του Χαλιμά με τη συγκατάθεση του πατέρα της. Αφού συγχωρεθεί ο Αλή για την απάτη του, όλοι μαζί εξυμνούν τη δύναμη της αγάπης.

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου (15, 16, 17, 23, 24/2- 5, 14, 15)
Παναγιώτης Παπαδόπουλος (31/3)
Σκηνοθεσία-Απόδοση και προσαρμογή κειμένου: Πέτρος Ζούλιας
Σκηνικά- Κοστούμια: Αναστασία Αρσένη
Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Χορογραφία – Κινησιολογία: Φώτης Διαμαντόπουλος
Επιμέλεια – Αποκατάσταση μουσικού κειμένου: Γιάννης Τσελίκας

Ερμηνεύουν:

Χαλιμά: Γεωργία Ηλιοπούλου (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Τζίνα Φωτεινοπούλου (16, 23/2 – 14, 31/3)

Αμηνά: Ευδοκία Χατζηιωάννου (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Δέσποινα Σκαρλάτου (16, 23/2 – 14, 31/3)

Σαχ Ρουμάν: Γιάννης Χριστόπουλος (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Νίκος Στεφάνου (16, 23/2 – 14, 31/3)

Αλή Μουσακάς: Χάρης Ανδριανός (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Νίκος Κοτενίδης (16, 23/2 – 14, 31/3)

Ζουμπέϊντα: Αγγελική Μαρινάκη (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Σοφία Δαμιανίδου (16, 23/2 – 14, 31/3)

Αβούλ: Κώστας Ντότσικας (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Παύλος Σεχπεκίδης (16, 23/2 – 14, 31/3)

Νουρεντίν: Μιχάλης Κατσούλης (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Νίκος Τσαούσης (16, 23/2 – 14, 31/3)

Ρασίντ /Καδή: Λούης Μανίκας

Αυλικός: Νίκος Συρόπουλος (15, 17, 24/2 – 5, 15/3)
Σταύρος Τσέλιος (16, 23/2 – 14, 31/3)

Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία, Μέλη του Μπαλέτου και της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής.

Προπώληση εισιτηρίων:
Ταμεία τoυ ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑ, Ακαδημίας 59-61, Αθήνα
Δευτέρα: 09.00-16.00
Τρίτη με Κυριακή: 9.00–21.00
Τηλ. πωλήσεις 210 3662 100, 210 3612 461, 210 3643 725
Ηλεκτρονική προπώληση
www.nationalopera.gr

Τιμές εισιτηρίων: 15, 25, 30, 40 ευρώ
Φοιτητικό, Παιδικό: 15 ευρώ