Οι γυναίκες του τροπαρίου της Αγ. Κασσιανής

Το κεντρικό θέμα του Όρθρου της Μ. Τετάρτης είναι η πόρνη γυναίκα που άλειψε με πολύτιμο μύρο τον επειγόμενο προς το πάθος Κύριο. Επιστέγασμα δε της όλης ακολουθίας είναι το δημοφιλές τροπάριον της Κασσιανής.

δια χειρός Αγγελικής Τσέλιου

Η ακολουθία προβάλλει με επίταση την πρώην άσωτο γυνή. Η περικοπή του ευαγγελιστού Ματθαίου παραδίδει το συμβάν με την αμαρτωλό γυναίκα στο σπίτι του Σίμωνος του λεπρού. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης παραδίδει παρόμοιο συμβάν με την αδελφή του Λαζάρου. Οι ύμνοι επίσης της ημέρας αναφέρονται στην πόρνη γυναίκα παρεκτός ορισμένων που αναφέρονται στην άλειψη των ποδών και την διάλυση των γυναικείων πλοκάμων.

Μια ακόμα σύγχυση επιτείνεται στο τροπάριο της Κασσιανής. Η εν παλλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή γίνεται μυροφόρος και κομίζει προεντάφια μύρα, καταφιλά τους αχράντους πόδας και αποσμύχει με τους βοστρύχους της κεφαλής της, στοιχεία που μπορεί να οδηγήσουν στο πρόσωπο της Αγ. Μαρίας της Μαγδαληνής. Η Εύα είναι το επόμενο πρόσωπο που παίρνει θέση στη διήγηση του τροπαρίου της Κασσιανής. Στο λειτουργικό χρόνο πρόκειται για τους ίδιους ακριβώς πόδας που άκουσε η Έυα στον Παράδεισο.

Τέσσερα πρόσωπα στο ίδιο τροπάριο, καταφέρνουν, ποιητικώ τω τρόπω, να οπτικοποιήσουν αλήθειες της θείας οικονομίας και να μας καταστήσουν κοινωνούς του μυστηρίου. Και φυσικά ο μουσικός λόγος στο τροπάριο διακρίνεται για την αξεπέραστη σύνθεσή του.

Αν παρατηρήσουμε την υμνογραφία θα δούμε το θεολογικό μεγαλείο των υμνογράφων που αποτυπώνουν γλαφυρά και διδακτικά στον ποιητικό τόπο. Σε αυτό το πλαίσιο νομίζουμε πρέπει να τοποθετηθεί η όποια φιλολογία για την πόρνη γυναίκα και τις ευαγγελικές περικοπές.

Παρουσιάσουμε το δοξαστικό των αίνων μέσα από το οποίο αναδεικνύεται η μετάνοια και το εόρτιο νόημα της ημέρας.

To ακούμε από τον Πρωτοψάλτη Μαγούρη Δημήτριο: