Καγκελευτός Ιερισσού

Το τελετουργικό δρώμενο του του «Προυτοσυρτή», λαμβάνει χώρα, κάθε Τρίτη του Πάσχα στην Ιερισσό Χαλκιδικής. Πρόκειται για ένα χορό δίχως όργανα στην περιοχή «στου Μαύρου νιού τ’ αλώνι».

Το δρώμενο παίρνει την αφορμή του από τα γεγονότα που ακολούθησαν την επαναστάση της Χαλκιδικής το 1854. Η Ιερισσός εξεγέρθηκε και για αντίποινα οι Τούρκοι κατέστρεψαν την πόλη. Μετά από καιρό τους επέτρεψαν να επιστρέψουν, αφού περάσουν όλοι κάτω από τις ξιφολόγχες των Τούρκων στρατιωτών. Ένας νεαρός δεν άντεξε την ταπείνωση και σφαγιάσθηκε μπροστά στα μάτια της αρραβωνιαστικιάς του.

Κατακλείδα του δρώμενου είναι ο Καγκελευτός, τον οποίο και θα ακούσουμε εν συνεχεία. Ένας ιδιότοπικός χορός που σύμφωνα και με τους στίχους του τραγουδιού ο πρωτοσυρτής η πρωτοκαγκιλευτής πρέπει να βεργοκαγκιλέψει το χορό και η ανθρώπινη χορευτική αλυσίδα να σχηματίσει «φίδια», σπείρες χορευτών αντιμέτωπες. Ο χορός σταματά όταν «αποκαγκιλευτεί» η ανθρώπινη αλυσίδα, επανέλθει δηλ. σε θέση ημικυκλίου. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο χορός αυτός θεωρείται ιερός και τον χόρευαν και τραγουδούσαν όλες ανεξαιρέτως οι γυναίκες και όλοι οι άνδρες. Μάλιστα το θεωρούσαν καθήκον ιερό και τον χόρευαν ακόμα κι οι παπαδιές, που κατ’ αρχήν δεν τους επιτρεπόταν να χορεύουν.