Τάκης Τλούπας: Ο φωτογράφος της θεσσαλικής γης

2 Ιουνίου 2013

Με αφορμή την εκδήλωση για τον λυρικό φωτογράφο της θεσσαλικής γης Τάκη Τλούπα με τίτλο «Τάκης Τλούπας  Δέκα χρόνια μετά…» στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, η Πεμπτουσία συνομίλησε με την κ. Βάνια Τλούπα, κόρη του δεινού φωτογράφου και διάδοχο του αξεπέραστου σε ποιότητα και ποσότητα έργου του.

©Tloupas_AE61

Π.: Ο Τάκης Τλούπας ήταν ένας φωτογράφος, ένας καλλιτέχνης, ένας επαγγελματίας, ένας ταξιδιώτης μπορείτε να μας πείτε λίγα  λόγια για τη ζωή και το έργο του;

B.T.:Ο πατέρας μου, Τάκης Τλούπας γεννήθηκε στη Λάρισα το 1920 και έζησε μέχρι το 2003. Ξεκίνησε ως  ξυλογλύπτης βοηθώντας τον πατέρα του που ήταν ξυλουργός και άρχισε να φωτογραφίζει το 1938 ανεβαίνοντας στον Όλυμπο με τον Ορειβατικό Σύλλογο Λάρισας .

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής δούλεψε κοντά σ’ ένα επαγγελματία φωτογράφο της πόλης του, όμως κατά βάση ήταν αυτοδίδακτος. Μετά τον πόλεμο ταξίδεψε σε απρόσιτα χωριά με ανθρωπιστικές αποστολές του Ερυθρού Σταυρού, ενώ φωτογράφισε τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας μέσα από σημαντικά δημόσια έργα.

Από το 1945 ανοίγει κατάστημα-στούντιο στη Λάρισα φωτογραφίζοντας νύφες και «εβδομαδιαίες φωτογραφίες»

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας. Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία επαγγελματικά διατηρώντας επί δεκαετίες φωτογραφικό εργαστήριο και στούντιο στη Λάρισα, κατάφερε όμως να κρατήσει μέσα του πάντα διάπλατα ανοικτό το παράθυρο της προσωπικής και δημιουργικής έκφρασης.

Ήταν ένας άνθρωπος με ανήσυχο πνεύμα,που η σκέψη του προηγούνταν της εποχής του. Έβλεπε πράγματα που αισθανόταν ότι θα χαθούν με το πέρασμα των χρόνων και ήθελε έστω και φωτογραφικά να τα διασώσει.

Π.: Έχει χαρακτηριστεί ως ο Φωτογράφος του Ολύμπου γιατί; αγαπούσε ιδιαίτερα την γενέτειρά του και της ομορφιές της;

Β.Τ.: Η αγάπη του για τη φύση και ιδιαίτερα για βουνά τον οδηγούσε συχνά στον Όλυμπο και σαν δεινός ορειβάτης έφτανε και στις πιο δύσβατες περιοχές του. Έχοντας το χάρισμα να μπορεί να «βλέπει» με μια ματιά που την χαρακτήριζε η ευαισθησία και ξέροντας να διαχειρίζεται με μαεστρία τα παιχνίδια του φωτός και της σκιάς έχει αποτυπώσει τον Όλυμπο στις πιο όμορφες στιγμές του.

©Tloupas_0026

Π.: Η ανθρωπογεωγραφία της θεσσαλικής γης έγινε γνωστή χάρη στο φακό του Τάκη Τλούπα ποια τα προσφιλή θέματα που απαοθανάτιζε. Το  Άγιον Όρος βρέθηκε στο επίκεντρο του φωτογραφικού του ενδιαφέροντος;

Β.Τ: Οργώνοντας τη Θεσσαλία με τη βέσπα του και αργότερα το θρυλικό Ντεσεβό, κατέγραψε το θεσσαλικό κάμπο, τον Πηνειό και την κοιλάδα των Τεμπών, τη λίμνη Κάρλα και την αποξήρανσή της. Ως δεινός πεζοπόρος περιδιάβαινε τον Όλυμπο, τον Κίσαβο και το Πήλιο σε κοπιαστικές πορείες, αποτυπώνοντας το ορεινό τοπίο με όλες τις διακυμάνσεις του καιρού και του φωτός.
Φωτογράφισε τους βλάχικους καταυλισμούς, τους μεροκαματιάρηδες της γης, το μόχθο του απλού ανθρώπου της υπαίθρου, διατηρώντας αμείωτο ενδιαφέρον για το τοπίο, τη ζωή, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου του. Αποτύπωσε επίσης ευλαβικά την ιδιαίτερη μοναστική ζωή του Αγίου Όρους και των Μετεώρων, με τον τελετουργικό χαρακτήρα και τους μεταφυσικούς συμβολισμούς και αποκτώντας μια ιδιαίτερη οικειότητα με τους μοναχούς μπόρεσε να καταγράψει καθημερινές τους στιγμές αλλά και απαγορευμένα για τους ευρύτερους επισκέπτες γεγονότα όπως η κηδεία ενός μοναχού. .
Επί πλέον φωτογράφισε εκτεταμένα τον αστικό χώρο, κυρίως βέβαια της Λάρισας ,αλλά και άλλων περιοχών όπως των Τρικάλων της Σκοπέλου .

 Π.: Θα μπορούσατε να μας δώσετε κάποιες σκηνές από την ζωή του, από γεγονότα που τον σημάδεψαν ακόμα και από τις επαφές του με τους αρχαιολόγους και τη βοήθεια που τους προσέφερε

Β.Τ: Ήταν ένας άνθρωπος που καταπιάνονταν με όλα. Είχε μια φοβερή δεξιότητα στις χειρονακτικές εργασίες από απλές επισκευές της καθημερινότητας μέχρι τα ξυλόγλυπτα έπιπλα και τα λιθανάγλυφα που διακοσμούν το σπίτι μας.
Η αγάπη του για τη φύση ήταν αυτή που τον οδηγούσε σε ατέλειωτες βόλτες,οργώνοντας κυριολεκτικά με τα πόδια το Θεσσαλικό κάμπο.Ξεκίνησε φωτογραφίζοντας για λογαριασμό του τότε Αρχαιολογικού Μουσείου Λάρισας και όντας και με την ιδιότητα του νόμιμου συλλέκτη από το 1978, μάζευε τα αντικείμενα που έβρισκε στις βόλτες του και με ιδιαίτερη αγάπη τα καθάριζε και τα ταξινομούσε σε βιτρίνες, που κατασκεύαζε ο ίδιος, έτσι ώστε να υπάρχει πρόσβαση σε όποιον επιθυμούσε να τα μελετήσει. Μάλιστα φωτογράφιζε και τις περιοχές που τα έβρισκε έτσι ώστε να είναι ολοκληρωμένη η μελέτη του και όλα αυτά σε συνεργασία με το Μουσείο.Πολλά από τα ευρήματά του θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά και γι’ αυτό το λόγο θα περιλαμβάνονται και στη μόνιμη συλλογή του Διαχρονικού Μουσείου.

Π.: Τι περιλαμβάνει η Έκθεση στο Διαχρονικό μουσείο Λάρισας

Β.Τ.: Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες κάποιων ευρημάτων, οι οποίες είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσες γιατί δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να δει το πραγματικό μέγεθός τους και να το συγκρίνει με την αντίστοιχη φωτογραφία όπως επίσης να δει και τη δυσκολία της φωτογράφισης τέτοιων αντικειμένων.

Στην άλλη ενότητα μπήκαν κάποιες φωτογραφίες από το φωτογραφικό αρχείο του πατέρα μου.

Π.: Η πολιτισμική προσφορά του Τάκη Τλούπα είναι ανεκτίμητη μέσα από τα λευκώματα, τα λογοτεχνικά και ιστορικά βιβλία με φωτογραφίες του και τώρα με την έκθεση σας «Τάκης Τλούπας  Δέκα χρόνια μετά…»Πώς τα προσέλαβε όλα αυτά ο κόσμος;

Β.Τ.: Είναι μεγάλη χαρά για μένα που παρέλαβα το φωτογραφικό αρχείο,αν και πιο σωστά πρέπει να πω ότι μεγάλωσα μαζί του,να βλέπω τη μεγάλη απήχηση που έχουν οι φωτογραφίες του πατέρα μου στον κόσμο. Επειδή οι θεματικές του είναι πολλές πάντα υπάρχει μια ενότητα που αγγίζει περισσότερο τον καθένα.

 Π. : Είδαμε ότι στην Έκθεση «Τάκης  Τλούπας Δέκα χρόνια μετά…» επιμεληθήκατε μια ενδεικτική έκθεση έργων του, θα προβάλετε επίσης εικόνες και θα ακουστούν ηχητικά αποσπάσματα του ιδίου, μπορείτε να μας δώσετε κάποιες πληροφορίες για το περιεχόμενο και τις επιλογές σας αυτές

Β.Τ.: Η έκθεση απλώς πλαισιώνει την εκδήλωση, άλλωστε ο σκοπός δεν ήταν μια έκθεση αλλά με αφορμή τα δέκα χρόνια απουσίας του πατέρα μου να σκιαγραφήσω όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένα μέσα από ηχητικά αλλά και οπτικά μέσα, την πολύπλευρη προσωπικότητά του.

Π.: Σας ευχαριστούμε

Β.Τ.: Ευχαριστώ και εγώ